Συνεντεύξεις

Δημήτρης Παπανικολόπουλος: Ο Δεκέμβρης του 2008 αποτέλεσε τον πυρήνα του κινήματος εναντίον της λιτότητας

Ο Δημήτρης Παπανικολόπουλος, συγγραφέας του βιβλίου «Δεκέμβρης 2008», μιλάει στο iEidiseis για το εάν τα γεγονότα μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου ήταν εξέγερση, για το τι άφησαν πίσω τους, ποιον τροφοδότησαν πολιτικά και γιατί η σημερινή ΝΔ επιδιώκει να πάρει τη ρεβάνς.

 

Η δολοφονία Γρηγορόπουλου σε ποιο ακριβώς πολιτικό και κοινωνικό κλίμα έγινε κ. Παπανικολόπουλε; Φαντάζομαι τα όσα ακολούθησαν δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία…

Η νεανική εξέγερση που ακολούθησε την 6η Δεκέμβρη σαφώς και δεν θα γινόταν αν δεν είχε γίνει η δολοφονία, ωστόσο η έκταση και η ένταση που είχε σχετιζόταν σαφώς με τη δυσφορία πρωτίστως των νέων και δευτερευόντως ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων με την κυβέρνηση της ΝΔ. Η νεολαία, που είχε γίνει ο δοκιμαστικός σωλήνας για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αντίκρυζε ένα ζοφερό μέλλον. Καλούνταν να ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη γενιά, παρόλο το γεγονός ότι ήταν πιο μορφωμένη.

Στην αρχή μιας παγκόσμιας κρίσης, η δολοφονία ενός 15χρονου νέου έγινε αντιληπτή σαν ευθεία βολή στον πυρήνα των ελευθεριών, από μία κυβέρνηση της οποίας η νομιμοποίηση είχε αρχίσει να φθίνει.

Τα όσα ακολούθησαν το ίδιο κιόλας βράδυ ήταν τελικά εξέγερση;

Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία η ονοματοδοσία των γεγονότων, ειδικά όταν λέξεις, όπως εξέγερση, επανάσταση, κίνημα, χρησιμοποιούνται χωρίς φειδώ ταυτόχρονα από πολιτικούς επιστήμονες, πολιτικούς, ακτιβιστές, δημοσιογράφους. Τα γεγονότα του Δεκέμβρη ήταν ένας μεγάλος σταθμός στην κινηματική ιστορία της χώρας. Δεν απείλησαν τη σταθερότητα του πολιτεύματος. Οι περισσότεροι διαδηλωτές και διαδηλώτριες δεν ζήτησαν καν την πτώση της κυβέρνησης. Επιδίωξαν όμως κάτι πιο σημαντικό: να μη μεγαλώσει η επικράτεια της εκτελεστικής εξουσίας, να μην εγκαινιαστεί μια διαδικασία αποδημοκρατικοποίησης, να μπει η δολοφονία σε «κατάσταση εξαίρεσης» και όχι η νεολαία, να σταματήσουν οι πολιτικές που υποθηκεύουν το μέλλον της νέας γενιάς και της κοινωνίας.

Τι άφησε πίσω του εκείνος ο Δεκέμβρης;

Στο επίπεδο του κινήματος άφησε τη συγκρότηση ενός ευρύτατου συμμαχικού μπλοκ αριστερών και αναρχικών οργανώσεων και ομάδων, το οποίο δύο χρόνια αργότερα αποτέλεσε τον πυρήνα του κινήματος ενάντια στη λιτότητα. Μην ξεχνάμε δε ότι τα συνδικάτα που αποτέλεσαν την κύρια μάζα των αντιμνημονιακών δυνάμεων είχαν κατέβει μαζικά στο δρόμο στη διάρκεια του Δεκέμβρη. Μία άλλη παρακαταθήκη του Δεκέμβρη στο κίνημα ήταν η περιφερειακή, αλλά επιτυχής, ανανέωση του ρεπερτορίου δράσης και των οργανωτικών μορφών, που επίσης έγιναν πιο αισθητές στα χρόνια της κρίσης. Ειδικά οι οριζόντιες μορφές δράσης και δικτύωσης, καθώς και η ευρεία χρήση του διαδικτύου.

Ο Δεκέμβρης έδωσε επίσης το πρωτότυπο της συγκρουσιακής διαδήλωσης, κατά την οποία η παρουσία ενός πλήθους αριστερών διαδηλωτών έδινε τη δυνατότητα στους αναρχικούς να συγκρουστούν (χωρίς καμία συνεννόηση ωστόσο με τους προηγούμενους) με την αστυνομία. Ο συγκεκριμένος τύπος δράσης παρήγαγε μεγάλα γεγονότα για τις τηλεοπτικές οθόνες τους εσωτερικού και του εξωτερικού μέχρι και το 2012, οπόταν η ρουτινοποίησή του και η αλλαγή επιχειρησιακού σχεδίου από την πλευρά των κατασταλτικών δυνάμεων απομείωσαν την προωθητική του ισχύ.

Στο πολιτικό επίπεδο, ο Δεκέμβρης έφθειρε έτι περαιτέρω την κυβέρνηση της ΝΔ, ενώ πριμοδότησε το μοναδικό κόμμα που στάθηκε απροϋπόθετα στο πλευρό των διαδηλωτών, το ΣΥΡΙΖΑ. Η αδυναμία του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ να αντλήσουν υποστήριξη από τις νεότερες ηλικίες κατά τα επόμενα χρόνια, καθώς και η κυριαρχία του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτές από το 2012, πρέπει να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στη στάση που κράτησαν αυτά τα κόμματα απέναντι στις κινητοποιήσεις της νεολαίας.

Εκτιμάτε πως σήμερα επιχειρείται η ρεβάνς για εκείνη την εποχή; Η κατασυκοφάντησή της;

Η ΝΔ δεν είναι αυτή του 2008, έχει ανανεωθεί σε στελεχιακό δυναμικό. Το νεότερο πολιτικό προσωπικό της διακατέχεται από ρεβανσισμό, θέλει να νικήσει εκεί που οι προηγούμενοι συμβιβάστηκαν με τις συνθήκες, την κοινωνία, τους θεσμούς, τη λογική, και κυρίως τους αντιπάλους. Σιχαίνονται τα κινήματα και την Αριστερά και όσους είναι φορείς τους, και δεν το κρύβουν. Θέλουν να ξαναγράψουν την ιστορία που δεν τους επιφύλαξε καμία δάφνη. Στο πλαίσιο αυτό, το 1940 είπαμε όχι στο λαϊκισμό, στο Πολυτεχνείο ήταν και δεξιοί, ο Δεκέμβρης ήταν βία και μπάχαλο, στις πλατείες ήταν οι λαϊκιστές, η απώθηση των άοπλων κατατρεγμένων προσφύγων και μεταναστών στον Έβρο ήταν το νέο ’40, κοκ.

Η Νέα Δεξιά είναι ριζοσπαστική. Θέλει να χρησιμοποιήσει την εξουσία για να φτιάξει την κοινωνία σύμφωνα με τις αξίες και τα συμφέροντά της, δεν θέλει απλώς να διαχειριστεί τα πράγματα. Καθώς έχει εξασφαλίσει την τέλεια σύμπνοια μεταξύ των ελίτ δεν αναγνωρίζει κανένα εμπόδιο. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι κατανοεί τις κοινωνικές ανάγκες ή τα όρια της ανοχής της ή τη δύναμη των κινημάτων. Δε κατανοεί τους περιορισμούς μέσα στους οποίους καλείται να κινηθεί κάθε εξουσία. Μεγαλωμένοι σε πλούσια προάστια και ιδιωτικά σχολεία, αντιμετωπίζουν τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας σαν υπηρέτες τους.

Η καραντίνα και οι πολλαπλές κρίσεις που φέρνει εκτιμάτε πως δημιουργούν συνθήκες συγκρούσεων;

Η ΝΔ δεν είναι εις θέσιν να λύσει το παραμικρό πρόβλημα. Αντιθέτως, η πολιτική της τροφοδοτεί τα προβλήματα. Θεωρεί ότι τα ΜΜΕ που χρηματοδοτεί μπορούν να κρύψουν την ανικανότητά της, να κουκουλώσουν τα ψέματα, να διαστρεβλώσουν γεγονότα, ενώ η ίδια διασπαθίζοντας το δημόσιο χρήμα να κρατήσει ευχαριστημένους τους χρηματοδότες και τους πελάτες της. Είναι αλήθεια ότι χωρίς τη στήριξη των ΜΜΕ η κυβέρνηση της ΝΔ θα ήταν ήδη σε δεινή πολιτική θέση. Όμως, η δυσαρέσκεια έχει ποτίσει το κοινωνικό σώμα, η φτωχοποίηση και η ψυχική πίεση λόγω πανδημίας συσσωρεύουν οργή, η αντιπολίτευση έχει ανεβάσει τους τόνους, και η κινηματική υποδομή της χώρας είναι ικανή να κινητοποιήσει τον κόσμο με το που βελτιωθούν οι υγειονομικές συνθήκες. Επομένως, ούτε η φυσική καταστολή των ΜΑΤ ούτε η ιδεολογική καταστολή των ΜΜΕ δεν θα μπορέσουν να αποτρέψουν τις κοινωνικές συγκρούσεις.

Πηγή: iEidiseis