• Σε πρόσφατη συνέντευξή σας αναφερθήκατε στην ανάγκη «ριζοσπαστικοποίησης» που θα πρέπει να εμπνέει το πρόγραμμά σας και θα αποτελεί αντίβαρο στα κυβερνητικά σχέδια για την επόμενη μέρα της πανδημίας, με επίκεντρο τα εργασιακά και την οικονομία. Πέρα από τη θεωρία, πώς μπορεί να επιτευχθεί η «ριζοσπαστικοποίηση» στην πράξη;
Η ατζέντα των διαφορετικών και αντίπαλων εναλλακτικών προτάσεων για την οικονομία με επίκεντρο την εργασία είναι υπό διαμόρφωση, πλην όμως μορφοποιείται αδρά ένα τοπίο «πολεμικού» χαρακτήρα. Σε μεγάλο βαθμό οι προτάσεις και οι συσχετισμοί θα κριθούν στο μεγάλο, το διεθνές κάδρο της παγκοσμιοποίησης και των επίσης διαμορφούμενων συσχετισμών στην Ε.Ε.
Ομως για τη χώρα μας το αντικειμενικό γεγονός της δεκάχρονης κρίσης, που κληροδότησε μεγάλες πληγές και ισχυρές ανισότητες στην κοινωνία, αλλά και ιδίως η ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική της Ν.Δ. προ κρίσεως και η ακολουθούμενη στο πρώτο και τώρα στο δεύτερο στάδιο της υγειονομικής κρίσης οικονομική της πολιτική συνηγορούν βάσιμα ότι ο «πόλεμος» εξελίσσεται και θα είναι σκληρός, με επίκεντρο την εργασία, τη στήριξη του κοινωνικού κράτους και του δημόσιου τομέα και την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Οι έννοιες της αναγκαίας βραχυπρόθεσμης προοδευτικής εναλλακτικής πολιτικής, ως ωρίμανση του προγράμματος «Μένουμε Ορθιοι», συσχετίζονται χρονικά και ποιοτικά με τις μεσοπρόθεσμες πολιτικές που θα είναι απάντηση στην κρίση από την πλευρά των δυνάμεων της εργασίας στη χώρα μας αλλά και στο «μεγάλο κάδρο».
Στην έντονη συζήτηση και τους προβληματισμούς που εκτίθενται στη χώρα μας και διεθνώς συνυπάρχουν οι προτάσεις για επιλογές, στόχους, προτεραιότητες για τη σημερινή «επανεκκίνηση» της οικονομίας με τις ριζοσπαστικές προτάσεις για το άμεσο μέλλον, ακριβώς γιατί η αποτροπή ενός εφιαλτικού τοπίου στην εργασία προϋποθέτει την άμεση γενναία στήριξη, επιλογή που υπήρξε στην καρδιά -ως εμπροσθοβαρής- του προγράμματος που έγκαιρα διαμόρφωσε και δημοσιοποίησε ο ΣΥΡΙΖΑ στον αντίποδα της πολιτικής που ακολούθησε και ακολουθεί η κυβέρνηση της Ν.Δ. Η αντιπαράθεση και η σύγκρουση γίνονται τώρα, παρ’ ότι η αδρά χορηγούμενη και χειραγωγημένη πλειοψηφία των μέσων αποκρύπτει, υπέρ του κυβερνητικού αφηγήματος, το βάθος αυτής της αντιπαράθεσης.
• Περιγράφετε μια σύγκρουση σε εξέλιξη και θα ήθελα να μου αναλύσετε λίγο τα χαρακτηριστικά της…
Οι ανισότητες διεθνώς μέσα στην κρίση μεγάλωσαν και η νεοφιλελεύθερη πολιτική θέλει να αξιοποιήσει ως ευκαιρία την κρίση. Οριοθετούν και ενισχύουν την αυθαιρεσία, την υπονόμευση των εγγυήσεων, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων ενώ θεωρούν φυσική και αναπότρεπτη τη μεγάλη αύξηση της ανεργίας, αντί της αποφασιστικής στήριξης της εργασίας, της μόνιμης απασχόλησης και των δεσμευτικών εκτεταμένων κρατικών και δημόσιων εγγυήσεων για τη στήριξη του δημόσιου χαρακτήρα -με επίκεντρο αυτόν της υγείας- όλων των τομέων που συγκροτούν ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος.
Εάν χαθούν αυτές οι μάχες, θα γίνει πιο δύσκολη η διεκδίκηση -άλλωστε αυτός είναι ο στόχος τους- αναγκαίων και ώριμων αιτημάτων, π.χ. για ουσιαστική μείωση των ωρών εργασίας, για δημόσια και κοινωνική διαχείριση των καινοτομιών και των τεχνολογικών επιτευγμάτων, για ταχεία «ενεργειακή μετάβαση» εν όψει της κλιματικής κρίσης, για φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, για την ανασυγκρότηση του δημόσιου υγειονομικού συστήματος, εντέλει για ριζικές μεταρρυθμίσεις υπέρ της εργασίας και του δημόσιου συμφέροντος.
Η σύγκρουση αυτή θα πάρει τον χαρακτήρα μιας αντιπαράθεσης για την ηγεμονία και προοιωνίζεται ισχυρές κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές μετατοπίσεις. Οι δύο πόλοι, προοδευτικός και συντηρητικός, θα νοηματοδοτηθούν εκ νέου πάνω στην ατζέντα αυτών των αντίπαλων επιλογών.
• Μιλώντας για «ριζοσπαστικοποίηση» θα ήθελα να μιλήσουμε και για μια άλλη πρόταση που έχετε κάνει, τόσο εσείς όσο και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Την ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Ο όρος ακούγεται αρκετά γενικός. Επιγραμματικά τι θα πρέπει να περιλαμβάνει και πώς θεωρείτε ότι μπορείτε να το περάσετε στον κόσμο;
Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο αυτονόητα συμπεριλαμβάνει την ποιοτική στήριξη και την αλληλεγγύη στις δυνάμεις της μισθωτής εργασίας, των αυτοαπασχολούμενων, των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, των κατ’ επάγγελμα αγροτών, των ανθρώπων του πολιτισμού και της επιστήμης. Είναι προφανής η προτεραιότητα που αφορά τα δικαιώματα της νέας γενιάς για να μη γίνει «χαμένη γενιά» μέσα από την ακολουθία των μακρόχρονων κρίσεων.
• Αν δούμε τις δημοσκοπήσεις, η πλειοψηφία των πολιτών αποδίδει τα εύσημα στην κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό για τον τρόπο που διαχειρίστηκαν τόσο την κρίση στον Εβρο όσο και την πρώτη φάση της πανδημίας. Απέναντι σε μια τόσο «θωρακισμένη» κυβέρνηση πού μπορεί να ποντάρει η αξιωματική αντιπολίτευση στην παρούσα συγκυρία με στόχο να αλλάξει τα δημοσκοπικά δεδομένα;
Αντίθετα με άλλες απόψεις και ερμηνείες, εκτιμώ ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ διά του προέδρου του, των τομεαρχών, των βουλευτών και των στελεχών του κόμματος ανταποκρίθηκε σε μεγάλο βαθμό μέσα σε αυτήν την πρωτοφανή φάση των διαδοχικών κρίσεων εθνικής κλίμακας και ότι έχει σωρευθεί ένα σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο υπέρ των προοδευτικών δυνάμεων στη συνείδηση της κοινωνίας.
Είναι ανοιχτό το ζήτημα της διαμόρφωσης των πολιτικών συσχετισμών και θα εξαρτηθεί κατά τη γνώμη μου απολύτως από την επάρκεια, το πρόγραμμα, τη μαχητικότητα αλλά και την ενόραση στις διεθνείς εξελίξεις που θα επιδείξουμε στο αμέσως προσεχές διάστημα, οπότε θα αποτυπώνονται συν τω χρόνω και οι πραγματικοί πολιτικοί συσχετισμοί. Στην εκτίμηση αυτή συνηγορούν απολύτως και οι τάσεις των ποιοτικών στοιχείων που περιλαμβάνονται στις δημοσιευμένες δημοσκοπήσεις.
• Θα επιμείνω στο κομμάτι των δημοσκοπήσεων και των συμπερασμάτων που εξάγονται απ’ αυτές. Η λογική λέει πως αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσφύγει σύντομα στις κάλπες, θα έχει το προβάδισμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος για μια τέτοια μάχη και, αν όχι, ποιες οφείλουν να είναι οι προτεραιότητές του απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο;
Μέσα σε ένα γενικευμένο, κατά κοινή παραδοχή, περιβάλλον αβεβαιότητας ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και οι άλλες αυτοπροσδιοριζόμενες ως προοδευτικές δυνάμεις υποχρεούμαστε σε μία προγραμματική κυρίως ετοιμότητα και σε μία σοβαρή ενίσχυση της κοινωνικής γείωσης και της επικοινωνίας έτσι ώστε να μην υπάρξει περιθώριο αιφνιδιασμού και τακτικίστικων μεθοδεύσεων του κ. Μητσοτάκη. Είναι φανερό ότι υπάρχει ευρύ πεδίο συγκλίσεων των προοδευτικών δυνάμεων.
Επισημαίνω την ανάγκη για τεκμηριωμένη αποδόμηση των κυβερνητικών επιλογών και για την αντιμετώπιση, μαζί με τις κοινωνικές δυνάμεις που αφυπνίζονται, της καθεστωτικής και αυταρχικής νοοτροπίας που συνεχώς εντείνεται. Στα καθ’ ημάς, πρέπει να ακυρώσουμε το νέο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, το αντι-αριστερό μέτωπο που θέλει να πλήξει την προοπτική της συνεργασίας και της συγκρότησης του ευρύτερου προοδευτικού πόλου.
• Η πραγματικότητα της πανδημίας διέκοψε τις διαδικασίες μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ και ανέτρεψε τον προγραμματισμό σας. Κανονικά αυτές τις μέρες θα διεξαγόταν το συνέδριο του κόμματος και αρκετοί ήταν εκείνοι που είχαν προβλέψει σαρωτικές αλλαγές στο κόμμα σε σχέση με εκείνο που γνωρίζαμε στο παρελθόν. Εσείς τι λέτε;
Η ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία μέσα στην κοινωνία ήταν και είναι στο επίκεντρο της προσπάθειάς μας. Η διάσταση του ψηφιακού εμπλουτισμού και μετασχηματισμού του κόμματος ενισχύθηκε πέρα από κάθε πρόβλεψη μέσα σε αυτούς τους δύο μήνες και έγινε αφορμή για επικοινωνία πάνω σε ουσιαστικά ζητήματα με πολλές δεκάδες χιλιάδες συμπολιτών μας.
Για την οργανωτική διάσταση του εγχειρήματος είναι προφανές ότι θα κινηθούμε στο πλαίσιο και τον ρυθμό που η ίδια η κοινωνία θα αποκαταστήσει τη λειτουργία της στο προσεχές μέλλον. Εργαζόμαστε για ένα ανοιχτό μαζικό κόμμα, πολύ πιο αποτελεσματικά γειωμένο στην κοινωνία.
• Εχετε κατηγορηθεί από διάφορα δημοσιεύματα που εκδηλώνουν ένα ενδιαφέρον για τα εσωκομματικά σας ότι μαζί με άλλους παλιούς συντρόφους κρατάτε τον ΣΥΡΙΖΑ και τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα σε ένα καθεστώς ομηρίας, όντας εκπρόσωποι ενός παλιομοδίτικου γραφειοκρατικού αριστερού μοντέλου. Με λίγα λόγια, ότι είστε το «3%». Τελικά ισχύουν όλα αυτά; Αισθάνεστε θεματοφύλακας μιας αριστερής ιδεολογικής καθαρότητας;
Θα σας απαντήσω έτσι όπως αισθάνομαι, δηλαδή θετικά κι όχι αντιπαραθετικά με απόψεις που τις θεωρώ ανιστόρητες και σε έναν βαθμό διχαστικές. Είμαι βέβαιος ότι όλες και όλοι στην ηγεσία του κόμματος, ιδιαίτερα μάλιστα και σε πρώτη ευθύνη ο πρόεδρός του Αλ. Τσίπρας, αισθανόμαστε ακέραιη και βαριά την ευθύνη για την αναδιαμόρφωση στις νέες συνθήκες της σύγχρονης αριστερής ταυτότητας του κόμματος στην καρδιά της ευρύτερης δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης της χώρας.
Η συνεχής αυτή προσπάθεια έχει βαθύ αξιακό και ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο στο έδαφος της ανάκτησης της ηγεμονίας των προοδευτικών απόψεων μέσα στην κοινωνία και σε αντιστοίχιση με έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ευρώπη για τη σύγκλιση αριστερών, ριζοσπαστικών, οικολογικών και σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων που εγκαταλείπουν την πρόσδεση σε νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Αυτή η προσπάθεια δεν επιγράφεται ούτε εξαντλείται σε μία αντιπολίτευση «εντίμων» εναντίον «ανεντίμων» πολιτικών αντιπάλων. Εμπεριέχει τη δημοκρατική θεσμική προσήλωση στην πάλη για ριζική αλλαγή θεσμών και καθεστωτικών νοοτροπιών και αγκυλώσεων. Δίνει σύγχρονο νόημα στην «αντιδεξιά» κουλτούρα και διαμορφώνει ένα ποιοτικά διαφορετικό ύφος για την εξουσία και τη διακυβέρνηση από αυτό που διαχρονικά η συντήρηση και βέβαια η παρούσα κυβέρνηση υπηρετεί.
Είναι αυτονόητη βέβαια η αντίθεση σε λαϊκίστικες εξάρσεις που περιθωριακά ενδημούν σε όλα τα κόμματα που κυβέρνησαν ή που προσδοκούν, όπως εμείς, μία νέα διακυβέρνηση της χώρας.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
