Macro

Άγγελος Τσέκερης: Φασισμός – Αυτοί που τον πολέμησαν κι αυτοί που τον ξεπλένουν

Μόλις μία γενιά μετά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πλειονότητα των Αμερικανών εμφανιζόταν, στις στατιστικές, να αγνοεί ότι η χώρα τους και η ΕΣΣΔ είχαν υπάρξει σύμμαχοι στον αγώνα εναντίον του Άξονα. Για δεκαετίες ακόμα, τα παιδιά του δυτικού κόσμου θα μεγάλωναν με ταινίες και αφηγήματα για τον ηρωισμό των Αμερικανών στον Ειρηνικό και στη Νορμανδία έχοντας όμως ελάχιστη επαφή με την ηρωϊσμό της ρώσικης πλευράς, που συνεισέφερε με 8 εκατομμύρια νεκρούς στρατιώτες και 20 εκατομμύρια νεκρούς πολίτες στην έκβαση του αντιφασιστικού αγώνα. Παρεμπιπτόντως: από αυτήν ακριβώς τη μονόπλευρη δυτική κουλτούρα μάς προέκυψε και το στερεότυπο των κομψών αξιωματικών Ες Ες που ξεχειλίζουν από αστική ευγένεια και αγάπη για τον Μπετόβεν και απλώς είναι λίγο περισσότερο διεστραμμένοι σε σχέση με το κοινώς αποδεκτό.

Προφανώς η Δύση έπρεπε να εξαλείψει από την Ιστορία κάποια πράγματα. Όπως, π.χ., ότι βοήθησε τον Χίτλερ να ανασυγκροτήσει τη διαλυμένη Γερμανία, τον εξόπλισε και υπέγραψε μαζί του τη Συμφωνία του Μονάχου με την ελπίδα να τον στρέψει κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Κυρίως, όμως, έπρεπε να υποβαθμίσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη συμβολή της ΕΣΣΔ στην ήττα του Χίτλερ ώστε να καταστήσει τον μεταπολεμικό γεωπολιτικό της αντίπαλο ανάξιο οποιουδήποτε σεβασμού. Η αναθεώρηση συμπυκνώθηκε στο σχήμα «φασισμός και κομμουνισμός είναι το ίδιο».

****

Δεν αξίζει τον κόπο να μπει κανείς σ’ αυτή τη συζήτηση. Οι κομμουνιστές πρωτοστάτησαν στον αντιφασιστικό αγώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο, όπως πρωτοστάτησαν και στους αγώνες για την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα των εργατών, την ανεξαρτησία των λαών, τη δημοκρατία και την ειρήνη. Ο φασισμός δεν έχει συνεισφέρει τίποτα στην ανθρωπότητα εκτός από πογκρόμ και μίσος. Το πρόβλημα με τη «θεωρία των δύο άκρων» δεν είναι η ιστορική της αναξιοπιστία. Είναι ότι μέσα από μια εκβιαστική σύγκριση κάνει τον φασισμό να δείχνει πιο κανονικός και φυσικός, εξοικειώνει δηλαδή την ανθρώπινη συνείδηση με τα κρεματόρια, τη μαζική εξόντωση εκατομμυρίων αμάχων, τα τρομακτικά εγκλήματα πολέμου. Η θεωρία τω δύο άκρων ξεπλένει τον φασισμό. Και γι’ αυτό κάθε φασίστας που θέλει να ξεπλύνει τον εαυτό του πάντα θα καταφεύγει σ’ αυτήν. Έχουμε αρκετά παραδείγματα γύρω μας.

Η κατάρρευση των χωρών του ανατολικού μπλοκ έδωσε πολύ σοβαρή ώθηση στον ιστορικό αναθεωρητισμό. Με τον έναν από τους δύο συμμάχους της αντιφασιστικής νίκης διαλυμένο και την πρώτη μετασοβιετική ηγεσία να επιδεικνύει απίστευτη δουλοπρέπεια και γελοιότητα απέναντι στους Δυτικούς, ο δρόμος για την ολοκληρωτική σκύλευση της Ιστορίας ήταν πια ορθάνοιχτος. Στις χώρες της Βαλτικής έστησαν μνημεία για τους βάφεν Ες Ες, τους δωσίλογους εγκληματίες, τους εξολοθρευτές των εβραϊκών κοινοτήτων, στα Βαλκάνια αποκατέστησαν τις εγκληματικές συμμορίες του παρελθόντος, στην Ουκρανία οι ναζί είναι μέρος της φιλοευρωπαϊκής λύσης χωρίς κανείς να ενοχλείται. Στην Ουγγαρία κάτι ανάλογοι τύποι αποτελούν την αξιωματική αντιπολίτευση στον Όρμπαν. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι ο ιστορικός αναθεωρητισμός και η συμπάθεια των συντηρητικών μεσοστρωμάτων προς τον φασισμό αποτελούν την κοπριά πάνω στην οποία ανθίζουν τα λουλούδια της Νέας Δεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη.

****

Η Ελλάδα είναι μια ειδική περίπτωση. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το αστικό πολιτικό σύστημα είχε ελάχιστη συμβολή στην Εθνική Αντίσταση, ενώ ένα κομμάτι του συνεργάστηκε ανοιχτά με τις αρχές Κατοχής. Όλοι αυτοί, αξιωματικοί των Ταγμάτων Ασφαλείας, καταδότες, βασανιστές τής Ειδικής Ασφάλειας, σύμβουλοι της κατοχικής κυβέρνησης και λαδέμπορες, ενσωματώθηκαν ομαλότατα στη νέα μεταπολεμική κατάσταση και ανέλαβαν ρόλους. Ο κίνδυνος για τη χώρα ήταν ο κομμουνισμός και εφόσον ο αντικομμουνισμός όλων αυτών ήταν αδιαμφισβήτητος, δεν υπήρχε κανένα απολύτως πρόβλημα.

Την ίδια ώρα, οι πραγματικοί αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης στήθηκαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα ή στάλθηκαν να σαπίσουν στις εξορίες και τις φυλακές. Δεν έφτανε όμως μόνο αυτό. Για να μπορούν οι κυβερνήσεις της Δεξιάς να έχουν στους κόλπους τους κατοχικούς νομάρχες, ταγματασφαλίτες και οπλαρχηγούς της γερμανοντυμένης ΠΑΟ, έπρεπε να εξαλειφθεί ολόκληρη η Εθνική Αντίσταση από την Ιστορία. Ήταν λοιπόν καλοστημένο ψέμα το ΕΑΜ ΕΛΑΣ. 1 εκατομμύριο Έλληνες και 80.000 αντάρτες, στην καλύτερη περίπτωση, εξαπατήθηκαν από τη δολιότητα του ΚΚΕ. Το μόνο που κατάφεραν με τη δράση τους ήταν αντίποινα των Γερμανών σε βάρος του άμαχου πληθυσμού. Δεν υπάρχουν χιλιάδες νεκροί, δεν υπάρχουν εκτελεσμένοι, δώδεκα γερμανικές μεραρχίες καθηλώθηκαν στην Ελλάδα επειδή δεν είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν. Αυτό ήταν το αφήγημά τους. Έλα μωρέ. Τίποτα σπουδαίο.

Όταν το 1960 ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, αντιπρόεδρος τότε της κυβέρνησης Καραμανλή, είπε στην Βουλή ότι για τη σφαγή των Καλαβρύτων ευθύνεται η δράση του ΕΛΑΣ, ολόκληρη η αξιωματική αντιπολίτευση αποχώρησε από την αίθουσα. Κατ’ αρχάς, ήταν η βαρύτατη προσβολή απέναντι στην Αντίσταση: κανείς δεν έχει τολμήσει να ισχυριστεί ότι για τη σφαγή της Χίου ευθύνεται ο Κανάρης και η καταστροφή της τουρκικής ναυαρχίδας. Υπήρχε όμως και η ουσία του ζητήματος: η δήλωση αυτή θεωρήθηκε σκόπιμη προκειμένου να αποδυναμωθεί συνειδητά η θέση της χώρας στο θέμα των γερμανικών επανορθώσεων. Οι αντιδράσεις ήταν τόσο σφοδρές, ώστε τη χρονιά εκείνη η κυβέρνηση Καραμανλή δεν τόλμησε να στείλει εκπρόσωπό της στα Καλάβρυτα για τον εορτασμό τής επετείου.

Έπρεπε να έρθει το 1989, να κλείσει εκείνος ο πολιτικός κύκλος και να φύγει σιγά – σιγά από το προσκήνιο η γενιά που είχε ζήσει τα γεγονότα για να αποκτήσει νέα ώθηση ο ιστορικός αναθεωρητισμός. Από τα χέρια τής Δεξιάς πέρασε στους «πραγματιστές» και τους «μετανοημένους» της Κεντροαριστεράς, που επείγονταν να ξεμπερδεύουν με καθετί αριστερό και συνεπώς με την Ιστορία. Τότε άρχισαν να εμφανίζονται και εκείνες οι πανεπιστημιακές διατριβές για τα ευγενικά πατριωτικά ελατήρια των γερμανοτσολιάδων, των τόσο συκοφαντημένων από την ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς. Συνέχεια αυτής της σχολής είναι οι νεοδεξιοί χίπστερ φασουλήδες του Διαδικτύου, που κάνουν καριέρα «τρολάροντας» την ιστορική μνήμη με ακροδεξιές ηλιθιότητες.

****

Ο φασισμός συνετρίβη στρατιωτικά το 1945, αλλά βρίσκει πάντοτε τρόπους να ξεφυτρώνει και να κινείται ανάμεσά μας. Είτε με αρβύλες είτε με κοστούμια, βρίσκεται πάντοτε κρυμμένος πίσω από την απέχθεια προς την πολιτική και τη δημοκρατία, τη συμπλεγματική λατρεία για τον εξουσιαστικό αυταρχισμό, το μίσος προς τους διαφορετικούς, τους ξένους και τους αδύναμους, την εθνικιστική παράκρουση και τις ψεκασμένες φυλετικές θεωρίες, το επιχείρημα των δύο άκρων και τον ιστορικό αναθεωρητισμό. Σ’ αυτόν καταφεύγουν οι συστημικές δυνάμεις κάθε φορά που θέλουν να πολεμήσουν την Αριστερά – πάντα κάνοντας ότι δεν το βλέπουν. Και ξεπλένοντάς τον με κουτοπόνηρες επικλήσεις στην «αθωότητα» και την «κοινή λογική».

Αυτό ακριβώς συνέβη στην προηγούμενη κρίση. Αυτό συνέβη με τις εκστρατείες μίσους στο μακεδονικό και στο προσφυγικό. Και κάτι τέτοιο πιθανόν θα συμβεί με την κρίση που έρχεται. Απέναντι στον φασισμό βρίσκονται και θα βρίσκονται πάντα οι δυνάμεις που υπερασπίζονται τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όπως έκανε τότε η ηρωϊκή γενιά τής μεγάλης αντιφασιστικής νίκης.

Άγγελος Τσέκερης

Πηγή: Η Αυγή