Macro

Μαρξιστές/κομμουνιστές ξανά

“…Όσο βρίσκονται στη ζωή, οι μεγάλοι επαναστάτες αντιμετωπίζονται από τις καταπιέστριες τάξεις με διαρκείς διώξεις, άγρια κακοποίηση της διδασκαλίας τους, με λυσσαλέο μίσος και αδίστακτες εκστρατείες ψεύδους και συκοφαντίας. Μετά τον θάνατό τους, γίνονται προσπάθειες μετατροπής τους σε ανώδυνα εικονίσματα, ώστε το όνομά τους να περιβληθεί με κάποιο φωτοστέφανο για παρηγοριά των καταπιεζόμενων τάξεων…”: η ρήση του Λένιν (Κράτος και Επανάσταση) για τον μεγαλύτερο επαναστάτη του πνεύματος των δύο τελευταίων αιώνων, Κάρολο Μαρξ, ισχύει και δεν ισχύει. Αφού η υπόμνηση της απόληξης του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, “Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε”, εξακολουθεί να αποτελεί φόβητρο για τις εκμεταλλεύτριες τάξεις, τούτες δεν σταματούν να προσπαθούν να αμαυρώσουν τη μαρξική θεωρία. Στην προσπάθεια της αμαύρωσης, επιχειρείται η άμβλυνση της επαναστατικής ορμής με τη μετατροπή της θεωρίας σε, δήθεν, ουτοπία, η δε επιστημονική της προέκταση αποσιωπάται. Αλλά η μαρξική ανάλυση της κοινωνίας και της ιστορίας του ανθρώπου παραμένει επίκαιρη: “ο αστός δεν βλέπει στον προλετάριο τον άνθρωπο αλλά τη δύναμη που δημιουργεί πλούτο, μια δύναμη που μπορεί να τη συγκρίνει με άλλες παραγωγικές δυνάμεις, το ζώο ή τη μηχανή”, έγραφε το 1845 (Χειρόγραφα).

Η απανθρωπιά της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης μένει ακέραιη, παρά την άνοδο του βιοτικού επιπέδου και της τεχνολογίας. Τούτο, κάθε συστημική κρίση έρχεται να το υπενθυμίσει, με τις εκμεταλλεύτριες τάξεις να επιτυγχάνουν αναδιανομή από τα κάτω προς τα επάνω για να ρεφάρουν τη ζημιά, και τους προλετάριους να ολισθαίνουν διαρκώς, με περικοπές απολαβών και δικαιωμάτων. Ο σημερινός εργαζόμενος παραμένει το κατακερματισμένο, αλλοτριωμένο άτομο της καπιταλιστικής παραγωγής της εποχής του Μαρξ, με επισφαλή βιοαφήγηση: ουδείς γνωρίζει εάν αύριο θα απολαμβάνει ό,τι και σήμερα. Ο εργάτης απειλείται καθημερινά να στερηθεί τα μέσα της ύπαρξής του, τη θέση του στην παραγωγή, κοντολογίς τη δουλειά και το ψωμί του.

Αλλά οι μελετητές του ιστορικού, επιστημονικού υλισμού έχουν εξοβελιστεί από τα πανεπιστήμια. Η μαρξική θεωρία αναφέρεται ως μια ανθυπολεπτομέρεια της ιστορίας των οικονομικών, με τους αντιδραστικούς, επί της ουσίας, νεοφιλελεύθερους θεωρητικούς της αγοράς να έχουν το πάνω χέρι. Το αυτό συμβαίνει και στη σφαίρα των ιδεών: άπαντες, πλην των απολογητών του συστήματος, είναι οι γραφικοί του κόσμου τούτου, τους οποίους η μεταδημοκρατία ανέχεται μεν, δεν συνομιλεί, όμως, μαζί τους.

Ποιος, αλήθεια, τολμά σήμερα να δηλώσει μαρξιστής/κομμουνιστής; Ποιος αντέχει να επισύρει τη ρετσινιά του νοσταλγού του “υπαρκτού καπιταλισμού”, κι ας μην υπήρξε ποτέ θαυμαστής του, να αντιμετωπίσει εκείνους που ξαναγράφουν προς το συμφέρον τους την ιστορία, να υψώσει ανάστημα στην κυρίαρχη ιδεολογία που συντηρεί ένα σύστημα που βαδίζει μονόπαντα;

Τι κι αν “…ο αέρας της πατρίδας του (εργάτη) δεν είναι ούτε αγγλικός ούτε γαλλικός ούτε γερμανικός, αλλά είναι η ατμόσφαιρα του εργοστασίου”; Τι κι αν “ το έδαφος που του ανήκει δεν είναι ούτε αγγλικό ούτε γαλλικό ούτε γερμανικό, αλλά βρίσκεται μερικά μέτρα κάτω από τη γη;” (Χειρόγραφα, 1845 ) Η θεωρία που καταργεί τον εθνικισμό και κάθε λογής ρατσισμό κόβεται από τη λογοκρισία του επίσημου ακαδημαϊσμού και τα μέσα ενημέρωσης της κυριαρχίας.

Αλλά έχουσι γνώσιν οι φύλακες. Οι όροι Μαρξ-μαρξισμός κατείχαν τις πρώτες θέσεις παγκοσμίως στις αναζητήσεις των χρηστών του διαδικτύου κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008. Η επερχόμενη νέα οικονομική κρίση, ως μεταμοντέρνα πανώλη, θέτει, εκ νέου, επί τάπητος, παλαιά ζητήματα. Κάποτε, ίσως όχι στο πολύ μακρινό μέλλον, θα έρθει -πάλι- η ώρα που θα θα σπάσουν οι αλυσίδες και θα απαιτηθεί η ίση κατανομή του πλούτου και το τέλος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Γενέθλιος ημέρα του Καρόλου Μαρξ είναι η 5η Μαϊου, του 1818, στην Τριέρ της Πρωσίας.

Κατέ Καζάντη

Πηγή: ArtiNews