Ο πολυγραφότατος Ντέρε είναι ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου της Αλληλέγγυας Νεωτερικότητας και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου της Attac. Οι τομείς του ενδιαφέροντός του είναι, μεταξύ πολλών άλλων, η πολιτική της αγοράς εργασίας, ο κοινωνικός αποκλεισμός και ο ακροδεξιός λαϊκισμός. Η “Α” μίλησε με τον Κλάους Ντέρε πριν φτάσει στην Αθήνα, για τον κίνδυνο της Ακροδεξιάς και τις προκλήσεις της Αριστεράς, πρωτίστως για όσους/όσες δεν θα έχουν την ευκαιρία αύριο να τον ακούσουν. Όσοι/όσες μπορείτε, όμως, σπεύσατε τη Δευτέρα στις 7 το απόγευμα στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
* Ζείτε και εργάζεστε στη Θουριγγία, στο μόνο γερμανικό κρατίδιο όπου κυβερνά η Αριστερά. Στις πρόσφατες εκλογές, η Αριστερά αναδείχθηκε μεν πρώτη δύναμη, αλλά η επιτυχία της ακροδεξιάς AfD ήταν ανησυχητική. Γιατί ο σχεδόν νεοναζί Μπιoρν Χέκε (ο επικεφαλής του ΑfD στη Θουριγγία) κατάφερε να κινητοποιήσει τόσους πολλούς ψηφοφόρους;
Το AfD μαζεύει τους δυσαρεστημένους. Καταφέρνει με μαεστρία να καταλαμβάνει τα ζητήματα της Αριστεράς και να τα ερμηνεύει εθνικιστικά. Πολλοί Ανατολικογερμανοί εξακολουθούν να έχουν την αίσθηση ότι είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Οι μισθοί στην Ανατολή παραμένουν κατά μέσο όρο 16% κάτω από το δυτικό επίπεδο. Στη βιομηχανία αυτοκινήτων και προμηθευτών της Θουριγγίας, μάλιστα, η απόσταση είναι 33%. Μετά από δέκα χρόνια οικονομικής άνθησης, πολλοί έχουν την αίσθηση ότι δεν θα πάρουν ούτε ψίχουλο από την… τούρτα της ευημερίας. Αυτό χρησιμοποιεί το AfD. Επαναπροσδιορίζει το κοινωνικό ερώτημα, λέγοντας ότι το νέο κοινωνικό ζήτημα δεν είναι μεταξύ των πάνω και των κάτω, αλλά μεταξύ των εντός και των εκτός. Αυτό προβάλλει ο Χέκε.
Την ίδια στιγμή, προειδοποιεί για τη «μεγάλη ανταλλαγή» και τον «εθνικό θάνατο» εξαιτίας της παράνομης μαζικής μετανάστευσης. Αυτό είναι έξυπνα συνδεδεμένο με τις βασικές φοβίες των ανθρώπων. Στους Ανατολικογερμανούς, που αισθάνονται υποτιμημένοι, τους λένε ότι “ολοκληρώνουν τη μετάβαση”. Τους λένε ότι θα γίνετε κομμάτι της Ιστορίας, εάν κυβερνήσει το AfD. Κι αυτό πιάνει. Με την ευκαιρία, ο Χέκε είναι πραγματικά φασίστας. Μπορείς να τον λες έτσι και με τη βούλα του δικαστηρίου. Θέλει να πετάξει έξω τους μετανάστες με «μετρημένη σκληρότητα», όπως λέει. Η φυλετική του ιδεολογία οδηγεί στα όρια της εθνοκάθαρσης. Την ίδια ιδεολογία ασπάζεται και ο δολοφόνος της Λειψίας, ο οποίος πρόσφατα προσπάθησε να επιτεθεί σε συναγωγή και πυροβόλησε δύο άτομα.
* Υπάρχει εργατικό κίνημα από τα δεξιά; Μπορεί το AfD να καταλάβει καλύτερα τους φόβους των απλών ανθρώπων και να τους «υπερασπιστεί» από την Αριστερά και τη Σοσιαλδημοκρατία – ή έστω από τα απομεινάρια της;
Δεν υπάρχει εργατικό κίνημα από τα δεξιά. Η ριζοσπαστική Δεξιά δεν είναι ταξικό κίνημα. Αλλά πάρα πολλοί εργάτες, ακόμη και συνδικαλιστές ψηφίζουν το AfD. Ας ρίξουμε μια ματιά: στη Θουριγγία, το 39% των εργαζομένων ψήφισαν AfD. Στο Βρανδεμβούργο το 44% των εργαζομένων. Στη Σαξονία, κάθε τρίτος συνδικαλιστής ψήφισε υπέρ της ριζοσπαστικής Δεξιάς, στο Βρανδεμβούργο κάθε τέταρτος. Μόνο στη Θουριγγία η Αριστερά ήταν το πρώτο κόμμα μεταξύ των συνδικαλιστών. Υπάρχουν πολλοί λόγοι. Ένα από τα πιο σημαντικά είναι ότι οι εργαζόμενοι έχουν εξαφανιστεί από τον δημόσιο λόγο. Αυτοί και τα προβλήματά τους δεν εμφανίζονται πλέον στα μέσα ενημέρωσης. Δεν παίζουν κανένα ρόλο στην εκλογική στρατηγική των κομμάτων.
Οι εργαζόμενοι νιώθουν προδομένοι από το SPD από την εποχή της Ατζέντα 2010. Και η Αριστερά δεν μπόρεσε να καλύψει αυτό το κενό εκπροσώπησης: Ένα παράδειγμα: Το IG Metall κατάφερε μετά από σκληρό εργατικό αγώνα να επιβάλει την 28ωρη εβδομάδα εργασίας, σε συνδυασμό με ατομικές επιλογές. Αυτό δεν είχε καμία σημασία για το αριστερό πολιτικό και ακαδημαϊκό προσωπικό. Για πολλούς στην Αριστερά, οι συνδικαλιστές στο μέταλλο είναι προνομιούχοι γηραιοί λευκοί άνδρες – πρόκειται για την απόλυτη ανοησία, αν κοιτάξει κανείς το ποσοστό των μεταναστών στην αυτοκινητοβιομηχανία.
* Πώς μπορούν οι προοδευτικές δυνάμεις να πείσουν τους ανθρώπους ότι ο “εχθρός” δεν είναι ο ξένος;
Αναδεικνύοντας πάλι τη σύγκρουση κεφαλαίου – εργασίας. Απαντώντας στο “δεν φτάνει για όλους” της Ακροδεξιάς με ένα αποφασισμένο “όλοι ή κανείς”. Η ταξική αλληλεγγύη λειτουργεί μόνο πέρα από τα εθνικά όρια, πέρα από τα όρια του φύλου ή δεν λειτουργεί καθόλου. Επιπλέον, όταν η ανισότητα γίνει υπερβολικά μεγάλη, η δημοκρατία δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει.
Γίνεται βοναπαρτική δημοκρατία, στην οποία οι κυβερνώσες τάξεις μεταβιβάζουν τα συμφέροντά τους σε άτομα και κόμματα που τους υπόσχονται ασφάλεια και τάξη. Επομένως, η Αριστερά δεν πρέπει να αφήσει το συστημικό ερώτημα στη ριζοσπαστική Δεξιά. Εάν η Αριστερά θέλει να ανακόψει την ενίσχυση της Ακροδεξιάς, θα χρειαστεί και πάλι αξιόπιστο όραμα και σχεδιασμό για μια καλύτερη κοινωνία. Ως εκ τούτου, πρότεινα να αρχίσουμε τη συζήτηση για τις νεο-σοσιαλιστικές επιλογές, για τον δημοκρατικό οικο-σοσιαλισμό. Για έναν σοσιαλισμό που αποφεύγει τα λάθη των σοσιαλισμών του 20ού αιώνα…
* Πώς βλέπετε τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια;
Τις παρακολουθούσα με κομμένη την ανάσα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διέθετε πολλά περιθώρια ελιγμών, αλλά νομίζω ότι ήταν σωστό που δεν αποποιήθηκε την ευθύνη. Το καταπληκτικό για μένα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταστράφηκε, παρά τη λιτότητα. Το 31% είναι ένα εκλογικό αποτέλεσμα, το οποίο μόνο να ονειρεύονται μπορούν τα άλλα αριστερά κόμματα στην Ευρώπη. Συνολικά, στην Ελλάδα πάνω από το 40% ψήφισε αριστερά κόμματα. Θα ήθελα να δω την ελληνική Αριστερά να επωφελείται από αυτή τη δυνατότητα για να χτίσει μια ευρωπαϊκή συμμαχία αριστερών δυνάμεων που να δεσμεύεται από στόχους κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και να σχεδιάζει μια καλύτερη κοινωνία. Πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε τελικά πέρα από τα εθνικά σύνορα.
Ο σύνδεσμος για το μέλλον ή θα είναι ευρωπαϊκός και διεθνιστικός ή δεν θα υπάρξει. Ως εκ τούτου, είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι η ελληνική υπόθεση δεν παίζει πλέον καθόλου ρόλο στη γερμανική δημόσια συζήτηση.
Πηγή: Η Αυγή
