Η δική μας Αριστερά δεν είναι συνηθισμένη σε διορισμένα όργανα και ομοφωνίες. Παλιότερα είχαμε παγιωμένες διαφωνίες, για να επιεδιεκνύουν οι «τάσεις» την συνοχή τους και την πολιτική τους αυτονομία μέσα στο κόμμα. Και τότε για διορισμένα όργανα επρόκειτο, άσχετα αν το καταστατικό επέτρεπε στις τάσεις να βαφτίζουν αυτή την πρακτική «εσωκομματική δημοκρατία». Απλώς τότε δεν είχαμε ομοφωνίες. Τώρα έχουμε.
Ομοφωνία, στην πραγματικότητα, φυσικά δεν υπάρχει. Η ηχηρή παρέμβαση της νεολαίας, η παλιότερη πλατφόρμα των 53, αλλά και το επιφυλακτικό ύφος διαφόρων στελεχών, δείχνουν ότι στην διαδικασία αυτή, υπάρχουν σοβαρότατες διαφωνίες. Η ομοφωνία, λοιπόν, αποδεικνύει, απλώς, ότι δεν υπήρξε πολιτική διαδικασία ουσίας. Δεν είναι καλό να ξεκινάμε έτσι.
Το πρόβλημα για το κόμμα δεν είναι αν η γραμμή του θα παραμείνει αριστερή. Και δεν είναι ούτε τα νέα πρόσωπα. Η γραμμή θα παραμείνει αριστερή γιατί αυτός είναι ο λόγος που τόσος κόσμος ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ. Και όσο για τα νέα πρόσωπα, κάποια είναι αξιολογότατα, κάποια δεν είναι καθόλου. Δεν θα πρέπει να μας ξενίζει αυτό. Έχουμε άφθονους και από τις δύο κατηγορίες, ήδη, μέσα στο κόμμα.
Στο πρόβλημα για το κόμμα είναι η ανοχή στο εκφυλιστικό φαινόμενο του παραγοντισμού. Ο παραγοντισμός ευθύνεται για το γεγονός ότι το κόμμα δεν έχει όργανα που να λειτουργούν όπως πρέπει, δεν διαθέτει πολιτική στελεχών, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στις οργανώσεις, είναι ξεκομμένο από την κοινωνία. Ο παραγοντισμός είναι υπεύθυνος για τον εκφυλισμό των πολιτικών διαδικασιών καθώς και για προσωπικές πρακτικές που πλήττουν το κύρος του κόμματος και προκαλούν αμηχανία στα μέλη του. Το πρόβλημα με τον παραγοντισμό είναι ότι αντιμετωπίζει κάθε κομματικό θέμα, ως πρόβλημα συσχετισμών ανάμεσα στις κομματικές ομάδες. Άρα σε πρόβλημα δίκαιης κατανομής της εσωκομματικής εξουσίας. Συνεπώς απαγορεύουμε στον εαυτό μας να μιλήσει γι αυτόν. Γιατί αν μιλήσουμε για τον παραγοντισμό, θα πρέπει να πάρουμε μέτρα για να τον αποδυναμώσουμε. Και καμία εσωκομματική ομάδα δεν θέλει να παρθούν μέτρα που θα πλήξουν και δικούς της. Έτσι, αφήνουμε τον παραγοντισμό στην άκρη και πείθουμε τον εαυτό μας ότι πρόκειται για επουσιώδες θέμα. Αλλά τα κομματικά μέλη, συνεχώς για αυτό μιλάνε. Ασχέτως αν δεν το κατονομάζουν.
Σε κάθε βήμα μετασχηματισμού του κόμματος, ηθελημένου ή καταναγκαστικού, ο παραγοντισμός ενισχυόταν σε βάρος της πολιτικής. Στην περίοδο της διακυβέρνησης, όπως ήταν λογικό άλλωστε, πήρε ακόμα πιο σοβαρές διαστάσεις. Αυτό ήταν που ξέκοψε το κόμμα από την κοινωνία, το αδρανοποίησε και το έφερε σε αδυναμία να ανταποκριθεί στις δημοτικές εκλογές. Σήμερα, επιχειρούμε «φυγή προς τα εμπρός» ανοίγοντας πλήρως τις πόρτες μας στον παραγοντισμό. Του δίνουμε δηλαδή μια τεράστια δόση από αυτό που του αλλοίωνε τον χαρακτήρα σιγά σιγά. Παραγοντισμός είναι οι 695 στην Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης, η οποία, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να επιτελέσει καμία πολιτική λειτουργία.
Θα ισχυριστεί κάποιος ότι η συνεδρίαση των 695 ήταν βήμα επικοινωνιακού χαρακτήρα και ότι η πολιτική συζήτηση μόλις τώρα ξεκινάει. Αλλά και επικοινωνιακά αυτή η διαδικασία απέχει από το να κριθεί επιτυχημένη. Τι βγήκε από αυτή τη σύνοδο; Ο κόσμος θα έπρεπε να δει σοβαρούς ανθρώπους να συζητάνε σοβαρά πράγματα. Αριστερά, προοδευτικά, δημοκρατικά, αλλά σοβαρά. Αυτό σημαίνει προοδευτικό κόμμα εξουσίας. Και υπήρχαν εκεί μέσα οι άνθρωποι που μπορούν να το κάνουν αυτό. Αλλά αυτό δεν γίνεται με 695 και με άδεια καθίσματα που γεμίζουν όταν μπαίνουν οι κάμερες. Αντιθέτως στήθηκε κάτι που έμοιαζε περισσότερο με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, παρά με σοβαρή πολιτική διαδικασία.
Ποιον θα εμπνεύσει αυτό το κόμμα; Την ίδια στιγμή που από το ΣΕΦ επιχειρούσαμε να στείλουμε μήνυμα ηγεμονίας, αναδιοργάνωσης και ποιοτικού μετασχηματισμού στην κοινωνία, ο κόσμος μας στο facebook βίωνε μια αχρείαστη φαγωμάρα, χωρισμένος σε αυτούς που υπερασπίζονται τον Πολάκη και αυτούς που υπερασπίζονται τους 53. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα είχαν καταφέρει οι μεν να δυσανασχετήσουν εντόνως με τους δε. Πώς όλοι αυτοί θα συνυπάρξουν στο νέο κόμμα; Προφανώς μόνο αν υπάρχει μια ηγεσία που θεωρεί ευθύνη της να συνθέτει τις καταστάσεις και να διευθετεί προβλήματα πριν φτάσουν στο facebook. Το κόμμα δεν είναι σύμμεικτα και αυτόνομα συστατικά, είναι σύνθεση. Θα δυσκολεύεται να στείλει θετικά μηνύματα στην κοινωνία όταν απλώς αφήνει ετερόκλητες τάσεις να φουσκώνουν, να αντιπαρατίθενται και να αλληλοαπωθούνται. Τα ψυχικά ρήγματα μέσα στο κόμμα δεν είναι πλουραλισμός. Και είναι πολύ κακό το ότι κάποιοι προσπαθούν να ισχυροποιήσουν την θέση τους μέσα στο κόμμα, ενισχύοντας τα ψυχικά ρήγματα και επενδύοντας πολιτικά σε αυτά.
Στον πυρήνα του προβλήματος βρίσκεται το γεγονός ότι το πολιτικό κέντρο του κόμματος σχεδιάζει με όρους απλοϊκούς. Σκέφτεται σε χαμηλή ανάλυση. Ακόμα χειρότερα, θεωρεί ότι κολακεύοντας όσους σκέφτονται σε χαμηλή ανάλυση και προσπερνώντας όσους σκέφτονται σε υψηλή, θα δημιουργήσει τους όρους μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ σε γνήσιο λαϊκό κόμμα εξουσίας. Αυτό είναι λάθος. Την κοινωνική πλειοψηφία θα την συσπειρώσεις όταν της δείξεις πόσο καθαρά βλέπει τα πράγματα η δική σου υψηλή ανάλυση, όχι όταν εργάζεσαι σκόπιμα σε χαμηλή ανάλυση για να της είσαι πιο οικείος. Όσο απλοϊκά και αν σκέφτονται οι άνθρωποι, γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις σε σύνθετα προβλήματα.
Εδώ υπάρχει και θέμα πολιτικής ουσίας. Απλή απάντηση σε σύνθετο ερώτημα είναι το ότι όλα θα είναι καλύτερα για την κοινωνία αν ο ΣΥΡΙΖΑ ξαναγίνει κυβέρνηση. Αρκεί να ξορκίσουμε τον ελιτισμό και την σχολαστικότητα και να ανοίξουμε τις πόρτες. Ας μην συζητήσουμε λοιπόν τι δεν πρέπει να ξανακάνει ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ξαναγίνει κυβέρνηση. Ας μην βάλουμε ηθικούς και δεοντολογικούς κανόνες στο κόμμα. Ας μην διασφαλίσουμε ουσιαστικές πολιτικές λειτουργίες, αποτελεσματικότητα και ανιδιοτέλεια. Απλά ας κάνουμε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Ας στρατευτούμε πίσω από όλους αυτούς που προσβλέπουν για οποιονδήποτε λόγο στο να ξαναγίνει ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνηση. Είτε πρόκειται για ανιδιοτελείς, είτε για ιδιοτελείς. Είτε πρόκειται για καινούριους είτε για παλιούς. Δεν μπορεί, κάτι καλό θα προκύψει για την κοινωνία. Και αυτό η κοινωνία θα το καταλάβει καλύτερα αν μας βοηθήσει λίγο και ο Μητσοτάκης. Δεν χτίζεται σοβαρό αριστερό και προοδευτικό κόμμα εξουσίας, πάνω σε τόσο απλοϊκή βάση.
Ένα τελευταίο: υπάρχουν πάρα πολλά νέα μέλη στον ΣΥΡΙΖΑ. Και στην μεγάλη τους πλειοψηφία είναι άνθρωποι που θέλησαν να ενταχθούν, όχι για να ζήσουν την εμπειρία του παραγοντισμού, του φραξιονισμού και της αποπολιτικοποίησης στις κομματικές διαδικασίες, αλλά αναζητώντας συλλογικότητα, κοινωνική δράση με περιεχόμενο, στενότερη επαφή με ιδέες και αξίες. Αν τους ανθρώπους αυτούς τους απογοητεύσουμε, θα έχει χαθεί μια μεγάλη ιστορική ευκαιρία.
Αντώνης Τάκης
