«Ανδρες γαρ πόλις, και ου τείχη ουδέ νήες ανδρών κεναί» αναφέρει ο Θουκυδίδης και αυτό έρχεται στο νου κάθε φορά που τα Εξάρχεια μπαίνουν στην πολιτική συζήτηση, συνήθως με σκοπό εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μιλήσει για το δόγμα «νόμος και τάξις».
Τα προβλήματα της πολύχρωμης γειτονιάς πολλά και μάλλον πολυπαραγοντικά και δυσεπίλυτα. Πότε έρχεται στην επικαιρότητα για τις συχνές επιθέσεις με μολότοφ εναντίον των ΜΑΤ, πότε με τις αστυνομικές επιχειρήσεις, τις δεκάδες συλλήψεις και τις προσαγωγές στο υποτιθέμενο «άβατο».
Την ώρα, όμως, που στα μέσα ενημέρωσης παρακολουθούμε τις εξελίξεις ωσάν να αγωνιούμε για το ποιος θα νικήσει, οι «κλέφτες» ή οι αστυνόμοι, μάλλον η μάχη για το ποιοι θα επικρατήσουν στην περιοχή δίνεται σε άλλο πεδίο.
Όπως πολύ εύστοχα ανέφερε ο υποψήφιος δήμαρχος με την Ανοιχτή Πόλη, Νάσος Ηλιόπουλος «σε πέντε χρόνια από τώρα τα Εξάρχεια θα είναι άβατο για τους ανθρώπους της γενιάς μου από τα ενοίκια. Θα είναι άβατο γιατί με το Airbnb και τη βραχυχρόνια μίσθωση, οι άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να νοικιάσουν».
Το «άβατο» του Airbnb και του real estate
Η βραχυχρόνια μίσθωση είναι σχετικά νέο φαινόμενο που έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις στις σύγχρονες μητροπόλεις και όπως ήταν λογικό έφτασε και στην τουριστική Αθήνα.
Στα Εξάρχεια, τα τελευταία χρόνια είναι φανερό ότι οικονομικά συμφέροντα παίζουν πολύ μεγάλα παιχνίδια στο real estate. Εκτός από πολύχρωμη, εναλλακτική γειτονιά, τα Εξάρχεια θα αποκτήσουν σταθμό του μετρό. Αντιμετωπίζονται, λοιπόν, ως περιοχή «φιλέτο και προσελκύουν κεφάλαια από την Κίνα, τη Ρωσία και το Ισραήλ που επενδύονται σε ξενοδοχεία «φαντάσματα», καθώς η Airbnb εγκαταλείπει την περιστασιακή επιχειρηματικότητα» των πρώτων χρόνων και τις κρυφές καταχωρίσεις σε μη ασφαλή αδήλωτα ξενοδοχεία και επισημοποιεί τις δραστηριότητές της. Σε έρευνα του πανεπιστημίου Αιγαίου καταγράφεται αύξηση του αριθμού ακινήτων που διατίθενται μέσω της πλατφόρμας Airbnb που ξεπέρασε τα τελευταία τρία χρόνια το 320% σε επίπεδο δήμου Αθηναίων. Παράλληλα, παρατηρείται αύξηση στα ενοίκια, που προκαλούν κυρίως δύο πρακτικές: η μετατροπή σε καταλύματα Airbnb κατοικιών που νοικιάζονταν μακροπρόθεσμα ή στέγαζαν τους ιδιοκτήτες τους και η μετατροπή ολόκληρων κτιρίων σε διαμερίσματα διαθέσιμα μέσω των λιστών Airbnb. Σύμφωνα με έρευνα της Grant Thornton, ο εκτοπισμός ακινήτων από τις μακροχρόνιες στις βραχυχρόνιες μισθώσεις οδηγεί σε αύξηση των τιμών ενοικίασης περίπου 9%, επιβαρύνοντας πρωτίστως τους οικονομικά ασθενέστερους.
Ζήτημα της πόλης
Αν και το ζήτημα της βραχυχρόνιας μίσθωσης αφορά πρωτίστως την Αθήνα, δυστυχώς η μόνη παράταξη που το έθεσε στο δημοτικό συμβούλιο ήταν η Ανοιχτή Πόλη. Επίσης, ο μοναδικός από τους υποψηφίους δημάρχους που έθεσε πρώτος το θέμα, το διατηρεί ψηλά στην προεκλογική ατζέντα και μίλησε πολύ συγκεκριμένα γι’ αυτό ήταν ο Νάσος Ηλιόπουλος. Η Ανοιχτή Πόλη έχει πραγματοποιήσει ήδη μία ανοιχτή συζήτηση και προγραμματίζει και άλλη. Η πρότασή της σαφής: πρέπει να μπουν όρια.
Όπως έχει δηλώσει ο Νάσος Ηλιόπουος «δεν αποτελεί πρόβλημα να παραχωρεί ένας μικροϊδιοκτήτης το διαμέρισμά του προς βραχυχρόνια μίσθωση. Στα χρόνια της κρίσης άλλωστε η βραχυχρόνια μίσθωση λειτούργησε ως συμπληρωματικό εισόδημα για πολλούς και πολλές. Πρέπει ωστόσο να θέσουμε όρια και κανόνες με κύριο στόχο τον περιορισμό της δράσης των μεγάλων εταιρειών που αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες μετατρέποντας σε “άβατα” τη μια γειτονιά μετά την άλλη».
Αναφερόμενος στα όρια διευκρίνισε ότι «πρέπει να είναι φορολογικά (μέχρι δύο ενοικιαζόμενα ανά ΑΦΜ), ημερολογιακά (μέχρι 60, 90 ή 120 ημέρες) και φυσικά οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές ζώνες της πόλης. Η βραχυχρόνια μίσθωση μπορεί να αναζωογονήσει περιοχές με περιορισμένη τουριστική δραστηριότητα αλλά και να απονευρώσει άλλες».
Η πρόταση της Ανοιχτή Πόλης βασίζεται στη σύγχρονη ευρωπαϊκή εμπειρία (Βαρκελώνη, Παρίσι, Βερολίνο). Ας μην ξεχνάμε ότι αυτήν τη στιγμή η Μαδρίτη προσανατολίζεται σε περιορισμούς που θα αφαιρέσουν από την πλατφόρμα εκμίσθωσης 10.000 οικήματα.
«Η διεκδίκηση και κατοχύρωση του δικαιώματος στη στέγη και η θέσπιση ενός συνολικού μακροπρόθεσμου πλαισίου διασφάλισης σταθερής, αξιοπρεπούς και προσιτής οικονομικά κατοικίας για όλους τους κατοίκους της Αθήνας είναι για εμάς προτεραιότητα. Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει ορθολογικό έλεγχο της βραχυχρόνιας μίσθωσης, την ίδρυση δημοτικού γραφείου στέγασης και την επανάχρηση του υπάρχοντος αδρανούς κτιριακού αποθέματος με προτεραιότητα την εξασφάλιση κοινωνικής στέγης σε νέους Αθηναίους και Αθηναίες» ανέφερε σε δηλώσεις του ο Νάσος Ηλιόπουλος.
Μαρία Λυκούρα
Πηγή: Η Εποχή
