Η αρχή της ισότητας των φύλων προβλέπεται ήδη από το πρώτο μεταδικτατορικό Σύνταγμα της χώρας του 1975, όμως, στην πράξη, η ισότητα αυτή έχει μείνει, για χρόνια, στα χαρτιά. Οι ανισότητες στο χώρο εργασίας και τα φαινόμενα έμφυλης βίας – ανισότητες και βία που καταγράφονται σε όλες τις σχετικές εκθέσεις εθνικών και διεθνών οργανισμών – αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου, την ορατή και μετρήσιμη όψη μιας σειράς από παγιωμένες πρακτικές και βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις μιας κοινωνίας, που, παρά τις αλλαγές της τελευταίας πεντηκονταετίας, εξακολουθεί να παραμένει πατριαρχική σε όλες τις εκφάνσεις της ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας.
Δεν προκαλεί λοιπόν έκπληξη πως η παγκόσμια αύξηση των οικονομικών ανισοτήτων, εξαιτίας της επικράτησης του νεοφιλελευθερισμού, και η μνημονιακή κρίση στη χώρα μας, έπληξαν πρώτα και κύρια τις γυναίκες, επιβεβαιώνοντας ακριβώς ότι σε μια ταξικά άνιση Ελλάδα, οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι οι πρώτες των οποίων οι κατακτήσεις και τα δικαιώματα θίγονται και συμπιέζονται, όταν γενικότερα τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα δέχονται επίθεση.
Οι πάσης φύσεως προκαταλήψεις, οι εξουσιαστικές σχέσεις ανάμεσα στα φύλα, και, τελικά, οι πολυποίκιλες έμφυλες διακρίσεις καθιστούν τις γυναίκες τις πλέον ευάλωτες στη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη βία. Αναγνωρίζοντας αυτήν την καθόλου ευχάριστη πραγματικότητα, η κυβέρνηση πήρε πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα τη κύρωση της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την ενδοοικογενειακή βία. Στην ίδια κατεύθυνση, της υπεράσπισης της γυναικείας χειραφέτησης, κινείται ο ΣΥΡΙΖΑ και με το σημερινό νομοσχέδιο που καλούμαστε να συζητήσουμε και να υπερψηφίσουμε.
Όπως επεσήμανε και η εισηγήτριά μας, πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου που περιλαμβάνει μια σειρά από σημαντικές θετικές διατάξεις με στόχο την προώθηση μέτρων και δράσεων για την μείωση της έμφυλης ανισότητας. Αναφέρω ενδεικτικά:
Με τα άρθρα 4 έως 9 περιγράφονται οι µηχανισµοί, σε κεντρικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο για την υλοποίηση πολιτικών, µέτρων και δράσεων που αποσκοπούν στην ίση µεταχείριση ανδρών και γυναικών και την παρακολούθηση και αντιµετώπιση των διακρίσεων λόγω φύλου που εκδηλώνονται τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δηµόσιο τοµέα. Εν όψει αυτοδιοικητικών εκλογών αξίζει να τονιστεί ο αναβαθμισμένος ρόλος που προβλέπεται για τις Δηµοτικές Επιτροπές Ισότητας, οι οποίες αναλαµβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ενσωµάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες τις πολιτικές που εµπίπτουν στο φάσµα των δημοτικών αρµοδιοτήτων.
Με το άρθρο 11 προβλέπεται η ένταξη της διάστασης του φύλου στους γενικούς προϋπολογισµούς των Υπουργείων και των νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου και των φορέων του δημόσιου τοµέα, συµπεριλαµβανοµένων και των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισµών, εφόσον ανήκουν στη Γενική Κυβέρνηση. Με το ίδιο άρθρο οι δηµόσιες αρχές υποχρεούνται πλέον να λογοδοτούν για τις δεσµεύσεις τους ως προς την ισότητα των φύλων και να συνδέουν τις δεσµεύσεις αυτές µε την κατανοµή, τη χρήση και την παραγωγή των δημόσιων πόρων.
Στο άρθρο 12 προβλέπεται η απαγόρευση του γλωσσικού σεξισµού στα διοικητικά έγγραφα και η υποχρέωση των διοικητικών υπηρεσιών να µεριµνούν για την εφαρµογή του Οδηγού που εκπονήθηκε από τη Γενική Γραµµατεία Ισότητας των Φύλων.
Με το άρθρο 15 θεσπίζεται η αύξηση του ποσοστού του αριθµού των υποψηφίων ανά φύλο από 30% σε 40% ανά εκλογική περιφέρεια, µε στόχο την ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στην πολιτική ζωή.
Με το άρθρο 16 θεσπίζεται κύρωση επί της µη συµµόρφωσης των συλλογικών οργάνων της διοίκησης µε την εκ του ν. 3852/2010 υποχρέωση για εκπροσώπηση εκάστου φύλου σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) στη σύνθεσή τους. Η νοµοθετική αυτή πρωτοβουλία λαµβάνεται από την κυβέρνηση, επειδή τα προηγούμενα χρόνια σηµειώθηκε συστηµατική παραβίαση της προβλεπόµενης κατά φύλο ποσόστωσης. Πλέον σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την ποσόστωση, η συγκρότηση του εκάστοτε συλλογικού οργάνου είναι µη νόµιµη και οι αποφάσεις του άκυρες.
Στα άρθρα 17 και 18 περιλαµβάνονται ρυθµίσεις που αφορούν την προώθηση της ισότητας των φύλων µέσα από την εκπαίδευση- προνομιακό πεδίο καταπολέμησης στερεοτύπων – καθώς και στο χώρο της υγείας.
Με δεδομένο τον πολύ σημαντικό ρόλο των ΜΜΕ ρόλο στην διάδοση και αναπαραγωγή έμφυλων ρόλων, αξίζει να τονιστεί η θέσπιση υποχρέωσης του ΕΣΡ να διασφαλίζει την ισότιμη προβολή του γυναικείου φύλου σε όλα τα προγράμματα της ιδιωτικής και δημόσιας τηλεόρασης, με συγκεκριμένες διαδικασίες ελέγχου και κυρώσεων για τα ΜΜΕ που δεν εφαρμόζουν τις σχετικές οδηγίες του και δεν σέβονται τη δημοσιογραφική δεοντολογία στο συγκεκριμένο θέμα.
Ομοίως πρέπει να επισημανθεί η θέσπιση του «σήματος ισότητας», το οποίο αποδίδεται από την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων στις επιχειρήσεις που διακρίνονται για την εφαρμογή πολιτικών ίσης μεταχείρισης και ίσως ευκαιριών και στα δύο φύλα. Επιβραβεύεται έτσι η εταιρική κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων που εφαρμόζουν θετικά μέτρα ενίσχυσης της ισότητας στην αγορά εργασίας.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω μία παράλειψη την οποία θα πρέπει, εκτιμώ, να ξαναδούμε. Ενώ σε συγκεκριμένα άρθρα του νομοσχεδίου υπάρχει – και ορθώς – σαφής αναφορά στον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, δεν υπάρχει η αντίστοιχη αναφορά στα χαρακτηριστικά φύλου, κάτι που συνιστά εξαίρεση η οποία θα έπρεπε να διορθωθεί.
Επειδή ο χρόνος πιέζει δεν θα αναφερθώ σε άλλες εξαιρετικά σημαντικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου όπως η θέσπιση ενιαίων, οµοιογενών, διαφανών και ταχύτερων διατάξεων απόδοσης ιθαγένειας που έρχονται επιτέλους να θεραπεύσουν απαράδεκτες καθυστερήσεις που παρατηρούνταν όλη την προηγούμενη περίοδο. Θα καλέσω όμως, κλείνοντας, την αντιπολίτευση στην υπερψήφιση, χωρίς μικροκομματικές παρωπίδες, των διατάξεων που αποσκοπούν στις απαραίτητες ριζικές αλλαγές που ως κοινωνία έχουμε ανάγκη όχι μόνο για την υπεράσπιση των γυναικείων δικαιωμάτων αλλά γενικότερα, με στόχο την εμβάθυνση της δημοκρατίας της χώρας μας. Γιατί όταν υπερασπίζεσαι τα δικαιώματα του μισού πληθυσμού τελικά υπερασπίζεσαι τα δικαιώματα όλων, ανεξαρτήτως φύλου. Χρειάζεται, ως πολιτικές δυνάμεις να επιδείξουμε στην προκείμενη περίπτωση τη μέγιστη δυνατή συνεννόηση επειδή όλοι και όλες γνωρίζουμε καλά ότι ποτέ τα δικαιώματα δεν έτυχαν επιτυχημένης υπεράσπισης μόνο με την ψήφιση κάποιων νόμων.
Οι νόμοι είναι απαραίτητοι αλλά δεν είναι αρκετοί. Χρειάζεται η καθημερινή στάση του καθενός και της καθεμιάς και η ενδυνάμωση του φεμινιστικού ρεύματος, η εγρήγορση των κινημάτων, ο πολλαπλασιασμός των δικαιωματικών πρωτοβουλιών. Μόνο έτσι, με νόμους αλλά και με στάσεις ζωής γινόμαστε αντάξιοι της υποχρέωσης να παραδώσουμε μια δημοκρατικότερη και πιο δίκαιη κοινωνία στις γενιές που θα έρθουν, το μόνο εύσημο για το οποίο έχει σημασία κανείς να υπηρετεί τα δημόσια λειτουργήματα.
Αννέτα Καββαδία
Πηγή: Left
