Τη σύνεντευξη πήρε ο Στάθης Σχοινάς
Συνυπολογιζομένων και των κλαδικών συμβάσεων που είναι πλέον υποχρεωτικές ως προς την εφαρμογή τους, ποιος είναι –κατά προσέγγιση– ο αριθμός των μισθωτών που θα δουν το εισόδημά τους να αυξάνεται το 2019; Και επειδή, όπως έχετε πει, επηρεάζονται 24 επιδόματα από την αύξηση του βασικού μισθού, πόσος κόσμος θα ωφεληθεί;
Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα ωφελήσει άμεσα όλους τους εργαζόμενους που αμείβονται με αυτόν ή με μισθό ελαφρώς ανώτερο αυτού και τον οποίο η αύξηση θα ξεπεράσει. Θα ωφελήσει, επίσης, όλους τους νέους έως 25 ετών που αμείβονται με τον υποκατώτατο μισθό και η αύξηση ειδικά γι’ αυτούς θα είναι ιδιαίτερα σημαντική. Τα στοιχεία μας λένε ότι περισσότεροι από 600.000 εργαζόμενοι θα ωφεληθούν άμεσα από τη στιγμή της αύξησης του κατώτατου μισθού. Παράλληλα, όπως σωστά επισημαίνετε, η αύξηση του κατώτατου μισθού θα οδηγήσει και σε αύξηση συνολικά 24 επιδομάτων που συναρτώνται με τον κατώτατο μισθό, μεταξύ αυτών το επίδομα ανεργίας, οι παροχές μητρότητας, το επίδομα επίσχεσης εργασίας ή διακοπής εργασιών της επιχείρησης, το επίδομα διαθεσιμότητας, η αποζημίωση ασκουμένων σπουδαστών. Περισσότεροι από 280.000 συμπολίτες μας που λαμβάνουν τα επιδόματα αυτά θα ωφεληθούν από την αύξηση. Αρα μόνο από την αύξηση του κατώτατου μισθού θα ωφεληθούν άμεσα περίπου 880.000 συμπολίτες μας. Ας μην ξεχνάμε ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά κανόνα οδηγεί σε ευρύτερο κύμα αυξήσεων σε όλες τις μισθολογικές κλίμακες.
Αναφορικά με τις συλλογικές συμβάσεις, από τη στιγμή της επαναφοράς τους έχουμε επεκτείνει δέκα κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας που καλύπτουν συνολικά 200.000 εργαζόμενους προβλέποντας αυξημένους μισθούς.
Εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις σε βασικά μεγέθη της οικονομίας από τις αυξήσεις υπάρχουν;
Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα τονώσει την εσωτερική ζήτηση, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για μια οικονομία όπως η ελληνική, και άρα θα συμβάλει στην αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας. Γι’ αυτό και η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν είναι μόνο εργαλείο δικαιότερης κατανομής του παραγόμενου πλούτου και μοχλός κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και σημαντικό αναπτυξιακό μέτρο.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τη νεοφιλελεύθερη αφήγηση που επιμένει ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού απειλεί τις θέσεις εργασίας, κάτι τέτοιο δεν επαληθεύεται ούτε από την εμπειρία ούτε από τις πλέον πρόσφατες έρευνες. Σας θυμίζω το αρνητικό παράδειγμα της Ελλάδας, που το 2012 η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – ΝΔ μείωσε με νόμο τον κατώτατο μισθό κατά 22% και την αμέσως επόμενη χρονιά η ανεργία εκτοξεύτηκε στο δυσθεώρητο 28%. Σας θυμίζω, επίσης, ότι η Πορτογαλία μετά την έξοδό της από το μνημόνιο προχώρησε σε τέσσερις διαδοχικές ετήσιες αυξήσεις του κατώτατου μισθού χωρίς αυτό να επηρεάσει καθόλου την πτωτική τάση της ανεργίας. Επομένως η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν αναμένεται να επιβραδύνει τη συντελούμενη ανάκαμψη της απασχόλησης και τη μείωση της ανεργίας. Αυτό που, αντιθέτως, έχει αποδεδειγμένα λειτουργήσει υφεσιακά στην ελληνική οικονομία ήταν οι πολιτικές της μείωσης των μισθών και συμπίεσης εργατικών δικαιωμάτων την περίοδο 2010-14.
Στην αρμοδιότητα του υπουργείου σας είναι ένα ακόμη μεγάλο θέμα. Αυτό που σχετίζεται με τη ρύθμιση οφειλών – κυρίως ελεύθερων επαγγελματιών προς τον τ. ΟΑΕΕ και αγροτών προς τον ΟΓΑ. Εχει γραφτεί ότι για πάνω από 3.000 ευρώ θα δοθεί η δυνατότητα ρύθμισης μέχρι 120 δόσεις. Θα υπάρξουν άλλες προϋποθέσεις;
Η ρύθμιση οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία θα αφορά ενεργούς και ανενεργούς επαγγελματίες και θα δώσει ανάσα σε δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένους που, εξαιτίας πραγματικών οικονομικών δυσκολιών, σώρευσαν χρέη από το 2002 και μετά, τα οποία δεν μπόρεσαν να ρυθμίσουν μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. Ο σχεδιασμός έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και θα προχωρήσουμε σε σχετική νομοθέτηση τον Φεβρουάριο, προκειμένου η ρύθμιση να τεθεί σε εφαρμογή από τον Μάρτιο.
Οι βασικές προδιαγραφές της ρύθμισης έχουν ως εξής: για τις οφειλές που δημιουργήθηκαν έως 31/12/2016 θα υπάρξει κούρεμα και της βασικής οφειλής, η οποία θα μειωθεί μέσω επανυπολογισμού των οφειλόμενων εισφορών με βάση το πραγματικό εισόδημα του ασφαλισμένου κατά τα έτη που δημιουργήθηκαν οι οφειλές. Επίσης, οι προσαυξήσεις θα μειωθούν κατά 85%. Η νέα μειωμένη οφειλή που θα προκύψει θα μπορεί να εξοφληθεί σε έως και 120 δόσεις, ενώ σε δόσεις θα μπορούν να ρυθμιστούν και οι οφειλές που δημιουργήθηκαν από 1/1/2017 έως 31/12/2017. Για οφειλή έως 3.000 ευρώ οι δόσεις θα είναι έως και 36 και για μεγαλύτερη οφειλή θα είναι έως και 120.
Από τη ρύθμιση και το κούρεμα της βασικής οφειλής θα ωφεληθούν και οι συμπολίτες μας που λόγω των χρεών τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη παρότι έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Πλέον θα έχουν τη δυνατότητα να λάβουν σύνταξη, τακτοποιώντας παράλληλα τη νέα, μειωμένη οφειλή τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Τι εκτιμάτε ότι θα αποδώσει αυτή η ρύθμιση στον ΕΦΚΑ;
Οι εκτιμήσεις μας λένε ότι τα έσοδα από τη ρύθμιση αυτή θα αυξηθούν κατά περίπου 100 εκατομμύρια.
Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η ανεργία το 2019;
Εκτιμώ ότι η πτωτική τάση θα συνεχιστεί. Από τη στιγμή που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση μέχρι σήμερα τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Μέσα σε τέσσερα χρόνια οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 25% περίπου και το ποσοστό της ανεργίας μειώθηκε περίπου κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες. Η περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας και η ανάταξη της αγοράς εργασίας θεωρώ ότι θα ενισχύσουν την πορεία μείωσης της ανεργίας.
Στόχος μας βέβαια δεν είναι μόνο να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, αλλά αυτές να είναι αξιοπρεπείς: δηλαδή πρωτίστως οι εργαζόμενοι να δηλώνονται, να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους, να τηρούνται τα ωράριά τους και να αμείβονται αξιοπρεπώς. Για να υπηρετήσουμε αυτό τον στόχο προχωρήσαμε σε σειρά νομοθετημάτων που θωρακίζουν τους εργαζόμενους απέναντι σε φαινόμενα αδήλωτης και απλήρωτης εργασίας, που θέτουν αυστηρούς κανόνες για την τήρηση των ωραρίων και την πληρωμή των υπερωριών. Για να υπηρετήσουμε τον στόχο για αξιοπρεπή εργασία επαναφέραμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στη χώρα. Για τον ίδιο στόχο αυξάνουμε τον κατώτατο μισθό και καταργούμε τον ντροπιαστικό υποκατώτατο μισθό για τους νέους. Η μάχη βέβαια για αξιοπρεπή εργασία είναι διαρκής και έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας.
Υπάρχουν κάποιες περιοχές των εργασιακών σχέσεων που είναι ιδιαίτερα προβληματικές. Τα συχνά ατυχήματα (θανατηφόρα, δυστυχώς, σε κάμποσες περιπτώσεις) στον χώρο της εστίασης (ντελιβεράδες) αλλά και σε ορισμένους άλλους κλάδους δεν επιβάλλουν την ύπαρξη κάποιου νέου –πολύ πιο αυστηρού ίσως– νομοθετικού πλαισίου και μεγαλύτερη κινητοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών;
Είναι γεγονός ότι υπάρχουν ιδιαίτερα προβληματικά πεδία εργασιακών σχέσεων. Γι’ αυτό και βασική μας προτεραιότητα ήταν και παραμένει η ενίσχυση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Διότι και το καλύτερο θεσμικό πλαίσιο να υπάρχει, δεν έχει ιδιαίτερη αξία αν δεν τηρείται στην πράξη. Προχωρήσαμε λοιπόν στην ενδυνάμωση του ΣΕΠΕ καταρχάς με ανθρώπινο δυναμικό. Σε λίγο καιρό το προσωπικό του σώματος θα έχει αυξηθεί κατά 35% σε σχέση με το προσωπικό που παραλάβαμε ως κυβέρνηση. Παράλληλα, προχωρούμε σε στοχευμένους ελέγχους σε περισσότερο «παραβατικούς» κλάδους, διεξάγουμε μεικτούς ελέγχους με άλλα ελεγκτικά σώματα όπως το ΣΔΟΕ και η Οικονομική Αστυνομία, αξιοποιούμε κοινοτικά κονδύλια για την εκπαίδευση του προσωπικού και την αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων του ΣΕΠΕ. Συνολικά έχουμε σε εξέλιξη ένα ολοκληρωμένο επιθετικό σχέδιο για την ενίσχυση του ΣΕΠΕ, του πλέον κρίσιμου ελεγκτικού σώματος, το οποίο είχε σκόπιμα αποδυναμωθεί από τη ΝΔ, η οποία έκλεινε τα μάτια στην εργοδοτική ασυδοσία.
Ειδικά για τον συγκεκριμένο κλάδο που αναφέρετε, πέραν του ελεγκτικού σκέλους, τον Δεκέμβριο προχωρήσαμε στην έκδοση εγκυκλίου με συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων στη διανομή προϊόντων με δίκυκλο. Μεταξύ άλλων, ορίζει ότι το μεταφορικό όχημα πρέπει να συντηρείται με ευθύνη του εργοδότη, ο οποίος υποχρεούται στην κατάλληλη πιστοποίηση ελέγχου και οφείλει να παρέχει τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία μέσα ατομικής προστασίας στους εργαζόμενους οδηγούς.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στο θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών οδήγησαν σε μια πολύ γρήγορη αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού και στη δημιουργία προϋποθέσεων μιας ευρύτερης προοδευτικής συμμαχίας. Η ανακοίνωση μέτρων με εμφανές κοινωνικό πρόσημο –όπως αυτά που επεξεργάζονται και προωθούν το υπουργείο σας και η κυβέρνηση– εκτιμάτε πως μπορούν να επιταχύνουν ή και να διευρύνουν αυτή την κινητικότητα στον χώρο της κεντροαριστεράς;
Πράγματι η συμφωνία των Πρεσπών προκαλεί μετατοπίσεις στο πολιτικό φάσμα. Η στήριξή της από ένα φιλελεύθερο και προοδευτικό δυναμικό εκτός ΣΥΡΙΖΑ, που γύρισε την πλάτη του στις κραυγές και τις μικροκομματικές επιδιώξεις των ηγεσιών της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ, είναι ιδιαίτερα θετική. Στην πραγματικότητα, όμως, η συμφωνία των Πρεσπών ερέθισε πολιτικές μετατοπίσεις που ήταν προδιαγραμμένο ότι θα συμβούν όσο η χώρα απομακρύνεται από τη μνημονιακή περίοδο. Οσο αφήνουμε πίσω μας την εποχή αυτή, οι πολιτικές δυνάμεις καλούνται πλέον να προσδιοριστούν όχι στη βάση του διπόλου μνημόνιο –– αντιμνημόνιο, αλλά περισσότερο «κλασικών» διακυβευμάτων: διακυβευμάτων που αφορούν την οικονομική πολιτική, την εργασία, το κοινωνικό κράτος.
Τούτων δοθέντων, από την πλευρά μας πάντα επιδιώκαμε τον διάλογο με τις προοδευτικές δυνάμεις, που σήμερα μάλιστα είναι περισσότερο αναγκαίος για να αντιμετωπιστεί η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Αλλά αυτός ο διάλογος, αν είναι να οδηγήσει σε συμμαχίες, οφείλει να είναι προγραμματικός και να ακουμπά οριζόντια τους κρίσιμους τομείς που προανέφερα. Διότι αυτήν τη στιγμή στην πολιτική σκηνή έχουν διαμορφωθεί δύο ξεκάθαρα, διακριτά και ανταγωνιστικά μεταξύ τους, πολιτικά σχέδια. Και σ’ αυτήν τη διαχωριστική γραμμή θα πρέπει να υπάρξει ξεκάθαρη τοποθέτηση. Αυτή είναι βασική προϋπόθεση για τη σύγκλιση.
Πηγή: Documento
