Η ψυχρότητα στις σχέσεις ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας, ο νέος παίκτης, ο πόλεμος για την τιμή του πετρελαίου.
Η σύνοδος κορυφής στην Ντόχα, που υποτίθεται ότι θα επισημοποιούσε μια μείωση στην παραγωγή πετρελαίου του ΟΠΕΚ, παράλληλη με αυτήν της Ρωσίας –η συμφωνία ήταν τελειωμένη– κατέληξε σε φιάσκο.
Το Σίτυ του Λονδίνου –μέσω των Financial Times– θέλει να δημιουργήσει στην παγκόσμια κοινή γνώμη την εντύπωση ότι όλα κατέρρευσαν εξαιτίας μιας διαφωνίας ανάμεσα στον πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν –επικεφαλής του παράνομου πολέμου στην Υεμένη– και στον Σαουδάραβα υπουργό Πετρελαίου Αλί Αλ-Ναΐμι. Ο γιος του –ασθενούς– βασιλιά Σαλμάν έχει χαρακτηριστεί ως «η απρόβλεπτη νέα φωνή της ενεργειακής πολιτικής του βασιλείου».
Το περίφημο τηλεφώνημα πράγματι έλαβε χώρα στην Ντόχα στις τρεις τα ξημερώματα εκείνης της Κυριακής. Ο νεαρός Σαλμάν τηλεφώνησε στην αποστολή της Σαουδικής Αραβίας και τους είπε ότι η συμφωνία ακυρώνεται. Όλοι οι υπόλοιποι ενεργειακοί παίκτες αποσβολώθηκαν από την αλλαγή πλεύσης. Η πραγματική ιστορία όμως, σύμφωνα με οικονομική πηγή στενά συνδεδεμένη με τον Οίκο των Σαούντ, είναι ότι «οι ΗΠΑ απείλησαν τον πρίγκιπα ότι θα υπήρχαν σοβαρότατες συνέπειες αν δεν έκανε πίσω σε σχέση με το πάγωμα της τιμής του πετρελαίου».
Όπως είναι φυσικό, πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο από ένα εσωτερικό ζήτημα των Σαουδαράβων ή από την «αλλοπρόσαλλη» συμπεριφορά του πρίγκιπα, αν και ο Οίκος των Σαούντ πραγματικά βασανίζεται από πολλά επεισόδια φόβου και παράνοιας.
Όπως εξηγεί η πηγή, μια μείωση της παραγωγής πετρελαίου «θα υπονόμευε τον αμερικανικό στόχο της χρεοκοπίας της Ρωσίας μέσω της πτώσης στην τιμή του πετρελαίου, κι αυτό είναι το θέμα. Ακόμη κι ο πρίγκιπας τόσο αλλοπρόσαλλος δεν είναι».
Το Ιράν έχει καταστήσει περισσότερο από σαφές ότι μετά την άρση των κυρώσεων δεν έχει κανένα λόγο να προχωρήσει σε μείωση της παραγωγής του. Τουναντίον, το πετρέλαιο συνεισφέρει 23% στο ΑΕΠ του Ιράν. Όσον αφορά όμως τον Οίκο των Σαούντ –που υποφέρει από το έλλειμμα ύψους 98 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον προϋπολογισμό του 2015–, μια μικρή μείωση ήταν εφικτή, όπως και για το μεγαλύτερο μέρος του ΟΠΕΚ και τη Ρωσία, όπως είχε υποσχεθεί ο Αλ-Ναΐμι.
Άλλη μια σημαντική μεταβλητή θα πρέπει να συνυπολογιστεί όμως. Δεν είναι μόνο ότι η υπόθεση πάει πολύ πιο πέρα από μια εσωτερική σαουδαραβική διαφωνία, αλλά και πως, ό,τι κι αν κάνει η Ουάσινγκτον, η τιμή του πετρελαίου δεν καταρρέει όπως περίμενε. Αυτό σημαίνει ότι το παγκόσμιο πλεόνασμα πετρελαίου έχει απορροφηθεί από τη μειωμένη προσφορά και την αυξημένη ζήτηση.
Όπως αποκαλύπτει μια πηγή από την αγορά πετρελαίου η οποία έχει ως βάση το Συμβούλιο Συνεργασίας των Χωρών του Κόλπου, «έχεις προσέξει πόση σημασία δίνουν Κέρι και Ομπάμα στη Σαουδική Αραβία, πέρα από κάθε σύγκριση με το παρελθόν, προκειμένου να συμπιέσουν την τιμή του πετρελαίου; Παρ’ όλα αυτά, η τιμή του WTI ανεβαίνει και βρίσκεται σταθερά πάνω από τα 40 δολάρια το βαρέλι. Αυτό συμβαίνει γιατί η ζήτηση και η προσφορά του πετρελαίου σφίγγουν». Η πηγή από την αγορά πετρελαίου συμπληρώνει ότι «το πετρελαϊκό πλεόνασμα βρίσκεται μάλλον κάτω από το ένα εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα». Έτσι, η μόνη κατεύθυνση βραχυμεσοπρόθεσμα είναι προς τα πάνω.
Ο Οίκος των Σαούντ πίστευε ότι πλημμυρίζοντας την αγορά με πετρέλαιο θα κατάφερνε τρία σημαντικά πράγματα: α) να σκοτώσει τον ανταγωνισμό – από το Ιράν ως τη βιομηχανία σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ, β) να εμποδίσει τους ανταγωνιστές να του κλέψουν μερίδιο αγοράς από τη σημαντικότατη πελάτισσα που λέγεται Κίνα, γ) να προκαλέσει σημαντική ζημιά στη ρωσική οικονομία. Τώρα όμως ήρθε η ώρα των συνεπειών, κι αυτές δεν θα μπορούσαν να έρθουν από κάποιον άλλο παρά από το αφεντικό.
Έτσι, η Ουάσινγκτον απειλεί το Ριάντ ότι θα παγώσει σαουδαραβικά κεφάλαια παντού αν ο Οίκος των Σαούντ δεν «συνεργαστεί» στον πετρελαϊκό πόλεμο τιμών εναντίον της Ρωσίας. Το αποκορύφωμα θα ήταν να απειλούν οι Σαουδάραβες ότι θα κλονίσουν όλο το χρηματοπιστωτικό καπιταλιστικό σύμπαν με τη λεγόμενη απάντηση των 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το –φλέγον– θέμα του παγώματος όλων των σαουδαραβικών κεφαλαίων στον πλανήτη ήρθε στην επιφάνεια όταν το αμερικανικό Κογκρέσο άρχισε να εξετάζει την αποκάλυψη του σαουδαραβικού ρόλου στην 11η Σεπτεμβρίου.
Ο αποχαρακτηρισμός και η κυκλοφορία των διαβόητων 28 σελίδων [από την έρευνα της επιτροπής για τη διερεύνηση της 9/11] δεν θα πρόσθετε πολλά στο γράψιμο της πρόσφατης ιστορίας· η 11η Σεπτεμβρίου αποδόθηκε –χωρίς σοβαρή έρευνα– στον «ισλαμικό τρόμο», κι αυτό δικαιολόγησε την εισβολή στο Αφγανιστάν και τον βομβαρδισμό/εισβολή/κατοχή του Ιράκ, που ούτε δεν είχε σχέση με την 11η Σεπτεμβρίου, ούτε διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής. Οι 28 σελίδες όμως θορύβησαν τον Οίκο των Σαούντ και τις μυστικές του υπηρεσίες. Κυρίως διότι στο Ριάντ θα έκαναν προφανώς τη σύνδεση· οι 28 σελίδες άρχισαν να κυκλοφορούν στον δυτικό Τύπο ακριβώς πριν από τη σύνοδο του ΟΠΕΚ για να πειθαρχήσουν οι Σαουδάραβες στον πόλεμο πετρελαίου με τη Ρωσία. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί άλλη μια μαφιόζικου τύπου «πρόταση που δεν μπορείς να αρνηθείς» για τον Οίκο των Σαούντ: αν μείωνε την παραγωγή θα καταστρεφόταν από την κυκλοφορία των 28 σελίδων.
Βρισκόμαστε λοιπόν βαθιά στην περιοχή της Αμοιβαία Εγγυημένης Απειλής, περισσότερο από ό,τι στης Αμοιβαία Εγγυημένης Καταστροφής.
Κανείς δεν ξέρει πόσα κεφάλαια έχει δεσμευμένα σε αμερικανικά ομόλογα η Σαουδική Αραβία – με εξαίρεση μερικούς γνώστες στο Ριάντ και στην Ουάσινγκτον, που όμως δεν μιλούν. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει πακετάρει τα κεφάλαια του Ριάντ με αυτά άλλων μοναρχιών του Κόλπου. Όλα μαζί ήταν 281 δισεκατομμύρια δολάρια πριν από δύο μήνες.
Οι Σαουδάραβες όμως λένε ότι θα ξεφορτωθούν 750 δισεκατομμύρια. Ένας επενδυτικός τραπεζίτης τα ανεβάζει κι άλλο και λέει ότι «έξι τρισεκατομμύρια δολάρια είναι πιο πιθανό» νούμερο. Νωρίτερα φέτος αποκάλυψα πώς ο Οίκος των Σαούντ ξεφορτωνόταν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε αμερικανικά ομόλογα στην αγορά για να ισορροπήσει το όλο και πιο καταστροφικό του ισοζύγιο. Το πρόβλημα ήταν ότι υποτίθεται πως κανείς δεν το ήξερε.
Το δεδομένο είναι ότι οι ΗΠΑ και η Δύση πάγωσαν 80 δισεκατομμύρια σε κεφάλαια που ανήκαν στην έκπτωτη κεφαλή του αιγυπτιακού φιδιού, τον Μουμπάρακ. Συνεπώς δεν θα ήταν αδιανόητο ένα πάγωμα που θα συνδεόταν με την ενοχοποίηση της Σαουδικής Αραβίας για τρομοκρατία.
Παρ’ όλες τις εκδηλώσεις αιώνιας αγάπης, είναι κοινό μυστικό στους διαδρόμους της εξουσίας των ΗΠΑ ότι ο Οίκος των Σαούντ είναι αντικείμενο περιφρόνησης και για τα δύο αμερικανικά κόμματα. Η δε εξαγορασμένη τους υποστήριξη στα δύσκολα μπορεί να αποδειχθεί χωρίς αντίκρισμα.
Βλέπουμε λοιπόν τώρα ένα γεωπολιτικό αδιέξοδο, στο οποίο ο Οίκος των Σαούντ βρίσκεται στριμωγμένος σε μια γωνιά με τις δύο υπερδυνάμεις εχθρικές απέναντί του.
Η επίσκεψη του Ομπάμα ήταν άνευ σημασίας. Σε κάθε περίπτωση, η Ουάσινγκτον θέλει να πουλήσει το αφήγημα ότι ο Οίκος των Σαούντ θα είναι πάντα σύμμαχος στον «πόλεμο ενάντια στον τρόμο» και τώρα πολεμάει το ISIS/ISIL/Daesh (ακόμα κι αν δεν το κάνει). Θέλει επίσης –με βάση το γνωστό ρητό «διαίρει και βασίλευε»– το Ριάντ να συγκρατεί το Ιράν. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως ο Οίκος των Σαούντ δεν θα θυσιαστεί χωρίς κανένα δισταγμό αν το απαιτήσουν οι περιστάσεις. Όπως λέει η πηγή κοντά στο Ριάντ, «η πραγματική πυρηνική επιλογή για τους Σαουδάραβες θα ήταν να συνεργαστούν με τους Ρώσους σε μια νέα συμμαχία και να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου του ΟΠΕΚ κατά 20%, ανεβάζοντας την τιμή του βαρελιού στα 200 δολάρια, έτσι ώστε να αναπληρώσουν την απώλεια των εσόδων που τους επέβαλαν οι ΗΠΑ». Αυτό φοβάται πραγματικά η Δύση, κι αυτό δεν θα έχει ποτέ τα κότσια να κάνει ο αιώνια υποτελής Οίκος των Σαούντ.
O Pepe Escobar είναι Βραζιλιάνος δημοσιογράφος. Διατηρεί τη στήλη «The Roving Eye» στους Asia Times Online.
Πηγή: Sputnik
Μετάφραση: Commonality
