Η κατάθεση του προϋπολογισμού της χώρας για το 2019, μαζί με αυτούς άλλων χωρών, χωρίς να αυξάνει τη λιτότητα, αλλά περιορίζοντάς την ελαφρά, και κυρίως χωρίς να περιλαμβάνει τις περικοπές συντάξεων, κλείνει ένα διάστημα σχεδόν δυο εβδομάδων που επιδιώχθηκε να γίνει πιστευτό ότι η οικονομία είναι υπό κατάρρευση και αυτό αντανακλάται στο Χρηματιστήριο. Πρωταγωνιστής, από ένα σημείο και πέρα, ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης εκτέθηκε ακραία για την εντελώς βραχυπρόθεσμη ματιά του, και, φυσικά, για την άγνοια περί τα οικονομικά.
Οι δείκτες συνεχίζουν να είναι θετικοί (ανεργία, βιομηχανική παραγωγή, έσοδα κ.ά.), οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών αναθεωρούνται προς το θετικότερο —το ΔΝΤ προβλέπει για το 2019 άνοδο του ΑΕΠ κατά 2,4% έναντι 1,9% που πρόβλεπε τον Απρίλιο, ενώ η ελληνική πρόβλεψη είναι 2,5%—, οι δηλώσεις αξιωματούχων είναι θετικές ή ευμενώς ουδέτερες, όπως του ΔΝΤ και της ΕΚΤ.
Μ’ άλλα λόγια, η κατάθεση του προϋπολογισμού αύριο στις Βρυξέλλες με τα δυο χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν προηγουμένως —ελαφρά μείωση λιτότητας, μη περικοπή συντάξεων— δεν είναι μια άσκεφτη κίνηση που υπαγορεύει η προεκλογική περίοδος, αλλά μια καλά ζυγισμένη ενέργεια. Για να έχει θετική αποδοχή η ελληνική πλευρά εργάστηκε με μεγάλη προσοχή και συστηματικότητα, κερδίζοντας και ένα συν αξιοπιστίας για το μέλλον, διότι οι δικές της προβλέψεις επαληθεύτηκαν, όχι των δανειστών, για πολλοστή φορά.
Συνάντηση στο Μπαλί
Η συνάντηση των Τσακαλώτου-Χουλιαράκη με την ηγεσία του ΔΝΤ την Παρασκευή στο Μπαλί ήταν χαρακτηριστική. Όπως μας πληροφορεί το υπουργείο Οικονομικών «άκουσαν τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς με ενδιαφέρον, τόσο για το ότι η μείωση των συντάξεων δεν αποτελεί διαρθρωτικό μέτρο όσο και για το ότι υπάρχει πλέον ο δημοσιονομικός χώρος για να υλοποιηθεί η πλειονότητα των αντιμέτρων σε βάθος τετραετίας». Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ επισήμαναν ότι «το μέγεθος του δημοσιονομικού χώρου είναι πρωτίστως ζήτημα μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαίων», και τέλος «ότι ο δημοσιονομικός χώρος πρέπει να ξοδευτεί προς όφελος της κοινωνίας και της ανάπτυξης».
Με το ΔΝΤ συζητήθηκε και ένα άλλο σπουδαίο θέμα, αυτό της εξαγοράς ακριβού χρέους προς ΔΝΤ και ΕΚΤ, που, αν γίνει δεκτό, ο προϋπολογισμός θα έχει ένα όφελος μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Οι δηλώσεις της κ. Λαγκάρντ ενωρίτερα ότι το ΔΝΤ έκανε λάθη στο ελληνικό πρόγραμμα εισήγαγαν το θετικό κλίμα.
Θετικό κλίμα στις Βρυξέλλες
Ποιο το κλίμα στις Βρυξέλλες; Ούτε και εδώ χρειάζονται βιαστικές προεξοφλήσεις. Η Κομισιόν, που έχει θεσμικά τον αποκλειστικό ρόλο να εξετάζει τους προϋπολογισμούς και να υποβάλει την έκθεσή της στο Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου, δεν είναι το μόνο κέντρο εξουσίας. Άποψη, στο ενδιάμεσο, θα πουν και μερικές μεγάλες χώρες με προεξάρχουσα τη Γερμανία. Μετά τις σημερινές εκλογές στη Βαυαρία θα είναι πιο καθαρή η γερμανική θέση. Όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα δεν είναι αρνητικά.
Στις Βρυξέλλες, στην Κομισιόν, είναι θετικό ότι καταρχάς δέχονται τους ελληνικούς αριθμούς, κυρίως το 3,5% του πλεονάσματος. Πηγή του υπουργείου Οικονομικών σημείωνε ότι «η Κομισιόν αναγνωρίζει την επίτευξη του στόχου». Ο δε κ. Μοσκοβισί, στο Blooμberg —σκόπιμα διφορούμενος— δήλωνε ότι η ελληνική ηγεσία «γνωρίζει καλά ότι πρώτα σεβόμαστε τις δεσμεύσεις και μετά προχωράμε σε συζητήσεις». Σχετικά με τις συντάξεις προχώρησε στην εξής ενδιαφέρουσα παραδοχή: «Αναφορικά με τις συντάξεις, θα εξετάσουμε προσεκτικά τα νούμερα του προϋπολογισμού και αν το πλεόνασμα βρίσκεται σε υψηλό ποσοστό, τότε θα δούμε με ποιο τρόπο αυτό θα χρησιμοποιηθεί. Όμως, πρώτα πρέπει να δούμε το πρωτογενές πλεόνασμα, καθώς και το δημοσιονομικό πλεόνασμα της Ελλάδας».
Κάτι που δικαιολογημένα τρελαίνει την αντιπολίτευση ιδίως τη ΝΔ είναι αυτό που υποστήριξε στη συνέχεια: «Τώρα που η Ελλάδα βρίσκεται εκτός προγράμματος, είναι ελεύθερη να καθορίσει την πολιτική της και ίσως να θελήσει να προχωρήσει σε ορισμένα κοινωνικά μέτρα». Όσο και αν αυτό που είπε ο Μοσκοβισί, το 3,5% του πλεονάσματος και άλλα μνημονιακά μέτρα το σχετικοποιούν, η θέση αυτή είναι σημαντική.
Η μεταφορά του πυρήνα των αποφάσεων για την Ελλάδα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, από το ΔΝΤ, επεκτείνεται και σ’ άλλα ζωτικά θέματα πέρα από το δημοσιονομικό χώρο όπου θα καταλήξουμε, και διάφορες μνημονιακές ουρές. Π.χ. αφορά και στο αν θα εξαγοραστεί μέρος του χρέους προς το ΔΝΤ. Καθόλου απλό ως εξέλιξη και αυτό προέκυψε, περίπου, στο Μπαλί. Προφανώς, είναι ο ESM τώρα και ο κ. Ρέγκλινγκ ο μεγάλος δανειστής μας και ο ταμίας. Θα έχει βαρύνοντα λόγο και για τις συμφωνημένες επιστροφές των κερδών των κεντρικών τραπεζών που υπόκεινται σε αιρεσιμότητα.
Χωρίς αστερίσκους
Επομένως, για να ξαναγυρίσουμε στο θέμα μας, τον τελικό προϋπολογισμό που θα έλθει για ψήφιση στη Βουλή στις αρχές Δεκεμβρίου. Η ελληνική κυβέρνηση για χίλιους και πολύ ουσιαστικούς λόγους θέλει το ύψος και η δομή του να προκύπτει μετά από συμφωνία. Χωρίς αστερίσκους. Αυτή την εκδοχή των αστερίσκων δεν πρέπει να την αποκλείουμε αν και δεν είναι το πιθανότερο. Θα κριθεί από τη στάση μερικών χωρών.
Η μεταφορά της εξουσίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι ασφαλώς θετική εξέλιξη, αλλά δεν πρέπει να το απολυτοποιούμε. Πολύ σωστά απ’ αυτή την άποψη μιλώντας στο ευρωκοινοβούλιο, ο βουλευτής Μάκης Μπαλαούρας —παρά το ότι το κλίμα ήταν θετικό ιδιαίτερα με την τοποθέτηση του προέδρου της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (ECON) του ευρωκοινοβουλίου, κ. Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, για το προσχέδιο του προϋπολογισμού που σημείωσε ότι η μη συμπερίληψη της περικοπής των συντάξεων είναι μια «σοφή απόφαση» της ελληνικής κυβέρνησης— επωφελήθηκε της ευκαιρίας και σημείωσε: «Θα πρέπει να είναι καθαρή η απόφαση και των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ. Γιατί οποιαδήποτε σκιά κι αν αφεθεί να αιωρείται, τότε οι αγορές θα το εκμεταλλευτούν και είμαστε μπροστά στην έξοδό μας στις αγορές».
Παύλος Κλαυδιανός
Πηγή: Η Εποχή
