Η Ιζαμπελ Χόρχε δεν σου δίνει την εντύπωση τεχνοκράτισσας. Μια γλυκιά γυναίκα γύρω στα 40, με κοντά μαλλιά και μεσογειακά χρώματα, ντυμένη απλά. Είναι η υπεύθυνη για την εκπαίδευση και τους οικονομικούς πόρους συνεταιρισμών του οργανισμού URSCOP – περιφερειακό τμήμα της Γενικής Συνομοσπονδίας Συνεταιρισμών της Γαλλίας (CGSCOP), στην περιοχή της Οβέρνης – Αλπεων – Ροδανού, στην Ανατολική Γαλλία.
Πρόκειται για μία από τις πιο εύρωστες οικονομικά περιοχές της Γαλλίας, με ανεπτυγμένη τεχνολογική βιομηχανία, έρευνα και καινοτομία. Με πάνω από 7 εκατομμύρια κατοίκους και πρωτεύουσα τη Λιόν -τη δεύτερη μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή μετά το Παρίσι, η περιοχή δίνει έμφαση στην ΚΑΛΟ, που συνεισφέρει έως και στο 25% της συνολικής οικονομίας.
Συνολικά, στην περιφέρεια που έχει υπό την επίβλεψή του ο οργανισμός URSCOP δραστηριοποιούνται 545 συνεργατικές επιχειρήσεις, με 8.725 εργαζομένους και ετήσιο κύκλο εργασιών πάνω από 600 εκατομμύρια ευρώ. Στη Γαλλία λειτουργούν συνολικά πάνω από 3.100 συνεταιρισμοί, με περίπου 58.000 εργαζομένους.
Η Iζαμπέλ συμμετείχε ως «συνεντευξιαζόμενη – μέντορας» στη διεθνή συνάντηση της πρωτοβουλίας KISS (Key is In Social Sustainability) στο Σεντ Ετιέν, τον Ιούλιο. Το KISS, μια πανευρωπαϊκή σύμπραξη οργανισμών για τη Συνεργατική και ΚΑΛΟ, διοργάνωσε εκπαιδευτικά σεμινάρια σε Τορίνο, Αθήνα, Βαρκελώνη, Σεντ Ετιέν, στα οποία συμμετείχαν πάνω από 40 συνεταιριστές και μέλη φορέων ΚΑΛΟ από όλη την Ευρώπη, μεταξύ τους και η «Εφ.Συν.». Η Ιζαμπέλ Χόρχε στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, απέδειξε με πλήθος στατιστικών στοιχείων, χωρίς παχιά λόγια, ότι η συνεργατική οικονομία δεν είναι απλώς «μια εναλλακτική διέξοδος», αλλά η πιο βιώσιμη μορφή οικονομικής οργάνωσης, με πολύ καλύτερες προοπτικές επιβίωσης από τις συμβατικές ιδιωτικές επιχειρήσεις.
«Στόχος μας είναι να ιδρύουμε κάθε χρόνο πάνω από 30 και έως 50 καινούργιους συνεταιρισμούς», μας λέει ξεκινώντας τη συνέντευξη. «Οι συνεταιρισμοί που ιδρύονται είναι τριών ειδών: Το 50% είναι μικρές επιχειρήσεις, που ξεκινάνε από το μηδέν. Περίπου το 80% συνεχίζουν να λειτουργούν ύστερα από 5 χρόνια. Η δεύτερη κατηγορία είναι η μετατροπή ενώσεων προσώπων σε συνεταιρισμούς. Αποτελούν περίπου το 30% των νέων συνεταιριστικών επιχειρήσεων, είναι συνήθως μετεξέλιξη συλλόγων εθελοντών και μπορεί να έχουν και πάνω από 100 εργαζομένους. Εχουν το υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης, με πάνω από 95% να συνεχίζουν τη λειτουργία τους ύστερα από 5 χρόνια».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά για την Ελλάδα που προσπαθεί να ανακάμψει από την οικονομική κρίση, έχει η τρίτη κατηγορία: «Πρόκειται για επιχειρήσεις λίγο πριν ή μετά τη χρεοκοπία, στις οποίες οι εργαζόμενοι μοιράζονται τις μετοχές, δημιουργώντας εργατικούς συνεταιρισμούς. Το 65% συνεχίζουν σε βάθος πενταετίας. Και πάλι οι προοπτικές τους είναι καλύτερες από τις συμβατικές επιχειρήσεις, που η μία στις δύο έχει κλείσει έπειτα από 5 χρόνια».
Η ανθεκτικότητα, μας λέει η Ιζαμπέλ, είναι το δυνατό χαρτί των συνεταιρισμών.
«Στη Γαλλία, ο νόμος για την ΚΑΛΟ άλλαξε πριν από τρία χρόνια αναγνωρίζοντας τη μορφή Συνεταιρισμών Απασχόλησης και Εργασίας (CAE – coopérative d’activité et d’emploi). Είναι ενώσεις ελεύθερων επιχειρηματιών-μισθωτών, που συνασπίζονται σε μια συνεταιριστική πλατφόρμα. Ενώ έχουν διαφορετικά επαγγέλματα και αναζητούν ο καθένας τους δικούς του πελάτες, απολαμβάνουν κάποια προνόμια μισθωτής απασχόλησης: ασφάλιση, άδεια μετ’ αποδοχών, επιδόματα κ.λπ.».
Ποια η συμμετοχή των συνεταιρισμών στην ΚΑΛΟ;
«Η ΚΑΛΟ στη Γαλλία είναι ένας ευρύτατος τομέας, στον οποίο οι συνεταιρισμοί είναι μόλις το 12%. Οι συνεταιρισμοί εργαζομένων διακρίνονται σε SCOP (Sociétés Coopératives Participatives – Συνεργατικές Συμμετοχικές Ενώσεις) και και SCIC (Société Coopérative d’Intérêt Collectif, Συνεργατικές Ενώσεις Συλλογικού Συμφέροντος). Ενώ στις SCOP η πλειοψηφία των μετόχων είναι και εργαζόμενοι του συνεταιρισμού, στις SCIC συμμετέχουν εργαζόμενοι, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, εθελοντές, ιδιωτικές εταιρείες, χρήστες υπηρεσιών κ.λπ. Κοινό στοιχείο είναι η δημοκρατική λήψη αποφάσεων, σε γενικές συνελεύσεις, βασισμένη στην αρχή “ένα μέλος, μία ψήφος”».
Τι άλλο διαφοροποιεί τους συνεταιρισμούς από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις;
«Δίνουν ίσες ευκαιρίες σε όλους. Περισσότερες γυναίκες είναι εκλεγμένες σε διοικητικά συμβούλια συνεταιρισμών, από ό,τι σε συμβατικές επιχειρήσεις. Εργαζόμενοι που δεν έχουν ολοκληρώσει την τυπική εκπαίδευση έχουν μεγαλύτερες ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης, καθώς εκλέγονται από τους ίδιους τους συναδέλφους τους».
Σε τι χρωστάνε οι συνεταιρισμοί την οικονομική τους βιωσιμότητα;
«Δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη του συνεταιρισμού, όχι στα κέρδη των μετόχων. Γι’ αυτό και το 40% των κερδών επανεπενδύεται στην κοινή συνεταιριστική “τράπεζα”. Το αντίστοιχο ποσοστό στις συμβατικές επιχειρήσεις είναι μόλις 5%. Η πλειονότητα των συνεταιρισμών είναι αυτοχρηματοδοτούμενοι και δεν βασίζονται στο κράτος. Η ένωση των συνεταιρισμών, ο SCOP, χρηματοδοτείται κατά 75% από συνδρομές μελών και ενισχύεται κατά 25% από το κράτος»,
Κόρη μετανάστη από την Πορτογαλία, η Ιζαμπέλ Χόρχε σπούδασε Πολιτική Οικονομία και εργάστηκε σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, πριν να μεταπηδήσει, το 2004, στον τομέα της συνεργατικής οικονομίας.
«Ο πατέρας μου εργάστηκε σε έναν από τους πρώτους κατασκευαστικούς συνεταιρισμούς της Γαλλίας, σε έργα οδοποιίας. Ενώ ήταν μετανάστης και δεν είχε ανώτερη εκπαίδευση, μέσα σε τρία χρόνια εκλέχθηκε στο διοικητικό συμβούλιο από τους ίδιους τους συναδέλφους του. Επειτα από χρόνια, είχα σχεδόν ξεχάσει την ιστορία του πατέρα μου, όταν γνώρισα το URSCOP. Η πρώτη μου σκέψη ήταν “Α, αυτό το παλιό πράγμα ζει ακόμα;”». Οπως αποδείχθηκε, η συνεταιριστική οικονομία στη Γαλλία όχι μόνο ζει, αλλά και βασιλεύει.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
