Με την αιματολόγο στο ΓΝΑ Αλεξάνδρα και πρώην πρόεδρο ΕΚΕΑ, Χάρις Ματσούκα, συζητάμε για τα μέτρα προστασίας που εφαρμόζονται, για τον τρόπο που γίνονται τα τεστ, για την πολιτική διαχείρισης της πανδημίας που επέλεξε η κυβέρνηση.
Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα Δρόσου
Ήδη από τον Αύγουστο τα κρούσματα ολοένα και αυξάνονται. Πιστεύεις ότι για το δεύτερο αυτό κύμα υπάρχουν ευθύνες στον τρόπο διαχείρισης της πανδημίας ή όχι;
Είμαστε όντως μπροστά στο νέο κύμα, αφού πολλές φορές τα ημερήσια κρούσματα είναι περισσότερα από ότι ήταν την περίοδο της καραντίνας. Σαφώς υπάρχει ευθύνη της κυβέρνησης για αυτή την έξαρση, καθώς υπήρξε μεγάλο έλλειμμα διαχείρισης και πλήρης αδυναμία εκμετάλλευσης της εποχής του λοκντάουν. Δεν αξιοποιήσαμε το χρόνο της καραντίνας, όταν ήμασταν ως χώρα σε ασφαλή επίπεδα, για να συλλέξουμε και να επεξεργαστούμε επιδημιολογικά δεδομένα, και να σχεδιάσουμε την επόμενη μέρα. Παράλληλα, η κυβέρνηση υποτασσόμενη σε συμφέροντα δεν επέβαλλε αυτονόητα μέτρα, όπως η απαίτηση αρνητικού τεστ για το ασφαλές άνοιγμα του τουρισμού, έτσι οδηγηθήκαμε σε μεγάλη διασπορά της νόσου. Τώρα, ανοίγουν τα σχολεία χωρίς κάποιο σχεδιασμό, για να προστατευθούν τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί, οπότε μάλλον θα ακολουθήσουμε τα βήματα της Γαλλίας και της Ισπανίας, που άνοιξαν τα σχολεία και τα κλείνουν ένα ένα γιατί έχουν κρούσματα.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η κοινωνία και η επιστημονική κοινότητα είναι πλήρως ενημερωμένες για την πορεία της πανδημίας και την εξέλιξη των κρουσμάτων, δήλωση που η επιστημονική κοινότητα αμφισβητεί. Τι πιστεύεις ότι ισχύει;
Είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει σχεδιασμός στη συλλογή και επεξεργασία των επιδημιολογικών δεδομένων. Για παράδειγμα, υπάρχουν διάφορα εργαστήρια που κάνουν έλεγχο, χωρίς να ξέρουμε με ποια τεχνική γίνεται σε κάθε ένα από αυτά. Θα έπρεπε να υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος επεξεργασίας και αναφοράς των αποτελεσμάτων και ένας συστηματοποιημένος τρόπος ανάθεσης σε συγκεκριμένα εργαστήρια. Αυτό δεν συνέβη, με εξαίρεση την κατεύθυνση που έδωσε η 1η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής όταν το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας σταμάτησε για ένα διάστημα τα τεστ και εξέδωσε οδηγία για συγκεκριμένο ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο, στο οποίο επιστημονικός υπεύθυνος ήταν μέχρι πρότινος ο κ. Μαγιορκίνης.
Η κυβέρνηση εκδίδει οδηγίες που συνιστά στους εργαζόμενους που γυρνούν από τις διακοπές τους να κάνουν τεστ και καλεί τις επιχειρήσεις να αναλάβουν το κόστος. Επειδή οι εργαζόμενοι είναι σε πολλούς τομείς, και αφού έχει διαπιστωθεί ότι το καλοκαίρι αυξήθηκαν τα κρούσματα και η διασπορά, δεν θα έπρεπε τα τεστ να καλύπτονται δωρεάν;
Βεβαίως θα έπρεπε να αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ οι έλεγχοι, από τη στιγμή που τους ζητά η Πολιτεία. Επίσης, γνωρίζω ότι όλα τα ιδιωτικά θεραπευτήρια δεν δέχονται κανένα ασθενή, χωρίς να έχει κάνει τεστ κορονοϊού και ούτε αυτά τα τεστ αποζημιώνονται. Ένα άλλο σοβαρό θέμα είναι ότι δεν υπάρχει έλεγχος τιμών. Το φθηνότερο τεστ στην αγορά ήταν του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) και κατά τα άλλα υπάρχει μια πολύ μεγάλη διακύμανση τιμών, με το Πανεπιστήμιο να το έχει 40 ευρώ, το Ινστιτούτο Παστέρ 70 ευρώ και τον ιδιωτικό τομέα από 100 έως 200 ευρώ.
Την προηγούμενη εβδομάδα έκλεισε το ΕΚΕΑ με μια ανακοίνωση που έκανε λόγο για «αλόγιστη χρήση εξετάσεων». Το ίδιο διάστημα πήραν τον μοριακό αναλυτή από το νοσοκομείο της Σύρου, από τα Παιδιατρικά νοσοκομεία και το νοσοκομείο της Ξάνθης. Ποιος ο στόχος;
Εξαρχής υπάρχει η πρόθεση από την κυβέρνηση να μοιραστεί η πίτα και στον ιδιωτικό τομέα. Από την αρχή της πανδημίας θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί δομές με μεγάλη δυναμική ελέγχων, με συμφέροντες για το ελληνικό δημόσιο όρους. Δεν έγινε αυτό. Αντίθετα. Με το ΕΚΕΑ έκανε σύμβαση για 1.000 ελέγχους την ημέρα, δηλαδή 30.000 το μήνα, ενώ η δυναμική του είναι τριπλάσια, από 2.400 έως 3.500 την ημέρα, με βάση τον μοριακό αναλυτή που έχουν. Ωστόσο, τα αντιδραστήρια που πήρε ήταν για 1.000 δείγματα την ημέρα και δεν φρόντισε να πάρει παραπάνω. Σαφώς υπάρχει μια γενικότερη στενότητα διάθεσης αφού οι εταιρείες που τα παράγουν προμηθεύουν όλο τον κόσμο, αλλά η ελληνική πολιτεία θα μπορούσε να πιέσει για να πάρει περισσότερα, ειδικά αν κατηύθυνε εκεί τα περισσότερα δείγματα, ώστε να εξασφάλιζε και καλύτερη τιμή. Επέλεξε να μην το κάνει, για λόγους που πια φαίνονται περίτρανα από όταν έδειξε αδυναμία το ΕΚΕΑ να εξυπηρετήσει. Είμαι περίεργη να δω τώρα που το ΕΚΕΑ επαναλειτουργεί, εάν τα νοσοκομεία που είχαν δωρεάν συνεργασία με το Κέντρο θα επανέλθουν ή θα συνεχίσουν στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω καθυστερεί περισσότερο. Από την εμπειρία μου στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα, το ΕΚΕΑ στέλνει μέσα στο επόμενο τρίωρο ηλεκτρονικά τις απαντήσεις, ενώ τα ιδιωτικά εργαστήρια κάνουν δύο τουλάχιστον εργάσιμες μέρες.
Τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται αυτή την περίοδο δείχνουν να μην αρκούν για τον περιορισμό της διασποράς, ενώ παρατηρείται έλλειψη κοινωνικής συμμόρφωσης, σε αντίθεση με τον πρώτο καιρό. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Υπάρχει στην κοινωνία μια αμφισβήτηση –και δεν αναφέρομαι στους συνωμοσιολόγους και αρνητές της πανδημίας- εξαιτίας της αντιφατικής πολιτικής της κυβέρνησης. Όταν ο πολίτης βλέπει ότι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κρατούνται κενές θέσεις, για να μην κάθεται ο ένας δίπλα στον άλλον και ταυτόχρονα επιβάτες κρέμονται σαν τα τσαμπιά από τους διαδρόμους, θα αναπτύξει δυσπιστία στα μέτρα που παίρνονται. Ομοίως, όταν πέφτει ξύλο στις πλατείες της Κυψέλης και της Αγίας Παρασκευής και όχι στην Ομόνοια ή όταν τη μια ορίζεται υποχρεωτική η μάσκα και την άλλη όχι, με αντιφατικές δηλώσεις, τότε κλονίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών που αντιλαμβάνεται τα μέτρα προστασίας ως επικοινωνιακή διαδικασία.
Η διαχείριση της πανδημίας πιστεύεις ότι είναι υγειονομική ή πολιτική;
Στην αρχή υπήρχε υγειονομική διαχείριση, που πολύ γρήγορα μετατράπηκε σε πολιτική. Και τώρα που τα νούμερα είναι καταλυτικά αποκαλύπτεται αυτός ο σχεδιασμός, παρότι από τα ΜΜΕ δεν υπάρχει ασφαλής ενημέρωση. Φυσικά δεν ισχυρίζομαι ότι θα μπορούσε η χώρα να παραμείνει σε λοκντάουν. Όμως, θα έπρεπε τα μέτρα να έχουν οδηγό την ασφάλεια των πολιτών και όχι σκοπιμότητες.
Άλλωστε, το λοκντάουν έγινε για την προετοιμασία του ΕΣΥ στο ξέσπασμα της πανδημίας…
Η οποία τελικά δεν έγινε. Το μόνο που έκαναν είναι να προσλάβουν προσωρινούς υπαλλήλους, κυρίως τεχνολόγους και ελάχιστους γιατρούς, για τον COVID και σε καμία περίπτωση δεν εξοπλίστηκαν οι δομές. Επίσης, δεν αξιοποιήθηκε καθόλου η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για τη διαχείριση των ελαφρών περιστατικών. Ό,τι γίνεται είναι εκ των ενόντων και από ότι βλέπω το ίδιο θα συμβεί και στα σχολεία.
Το υπουργείο Υγείας ανακοινώνει πως το εμβόλιο θα διατεθεί στην ελληνική κοινωνία τον Ιανουάριο, κάτι που δεν επιβεβαιώνεται από την επιστημονική κοινότητα, ούτε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Τι ισχύει;
Ο ΠΟΥ ήδη ανακοίνωσε και νέα φάση δοκιμών και είναι λογικό. Είναι ένας παράξενος ιός για τον οποίο έχουμε μάθει πολλά, αλλά δεν έχουμε αποκρυπτογραφήσει πλήρως. Είναι ενθαρρυντικό το στοιχείο ότι ενδεχομένως έχει πια πιο ήπιες κλινικές εικόνες, αλλά αυτό μένει να το δούμε. Οι δύο προηγούμενοι κορονοϊοί, ο SARS και ο MERS, κάποια στιγμή εξασθένησαν και εξαφανίστηκαν, αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχουμε αυτή την εικόνα για τον COVID. Η επιστημονική κοινότητα χρειάζεται χρόνο.
Πηγή: Η Εποχή
