Μια συζήτηση μεταξύ της δημοσιογράφου Ναόμι Κλάιν και της νεαρής ακτιβίστριας Γκρέτα Τούνμπεργκ
Ο βραβευμένος δημοσιογραφικός ιστότοπος «The Intercept» διοργάνωσε, στις 9 Σεπτέμβρη, στη Νέα Υόρκη, εν όψει και της παγκόσμιας κινητοποίησης της 20ής Σεπτέμβρη, μια εκδήλωση ιδιαίτερα ουσιαστική και συγκινητική, με τον τίτλο «Το δικαίωμα στο μέλλον». Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Ναόμι Κλάιν υποδέχτηκε και συνομίλησε με νεαρούς ακτιβιστές από διαφορετικά μέρη του κόσμου, όπου δίνονται αγώνες ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Εξέχουσα καλεσμένη, με την οποία συζήτησε ζωντανά ενώπιον του κοινού, ήταν η νεαρή σουηδή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ. Η Γκρέτα έφτασε στη Νέα Υόρκη από τις ακτές της Βρετανίας ταξιδεύοντας με ιστιοπλοϊκό αγωνιστικό σκάφος κινούμενο με τη δύναμη του ανέμου και του ήλιου, που δεν παράγει ρύπους και έχει παραχθεί μερικώς από ανακυκλωμένα υλικά, έναν ακτιβισμό που ανέλαβε στο πλαίσιο του αγώνα της για τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος στον πλανήτη. Η νεαρή αγωνίστρια, μαζί με τους νεαρούς συναγωνιστές της Xiuhtezcatl Martinez, Xiye Bastida και Vic Barrett, μίλησαν για το μέλλον που ονειρεύονται, για το δικαίωμα στο όνειρο, για την επείγουσα ανάγκη να δράσουμε ενάντια στην κλιματική κρίση. Η Ναόμι Κλάιν τους χαιρέτισε λέγοντάς τους: «Κάνετε κάτι απίστευτα γενναίο: Τολμάτε να ονειρευτείτε και να μοιραστείτε τα όνειρά σας δημόσια, να οραματίζεστε το υπέροχο μέλλον που με γενναιοδωρία σας αξίζει, το μέλλον που δικαιούστε, το μέλλον που εμείς πρέπει να απαιτήσουμε για εσάς με κάθε κύτταρο της ύπαρξής μας.» Οι διεθνούς εμβέλειας νεαροί αγωνιστές απεύθυναν συγκινητικό και δυναμικό κάλεσμα στους ανθρώπους όλου του κόσμου, όλων των ηλικιών και των τάξεων να συμμετέχουν χωρίς αναβολή στον αγώνα για ένα βιώσιμο πλανήτη. Ήταν μια γιορτή του νέου ακτιβισμού που μας γεμίζει ελπίδα και ευθύνη.
Αξίζει να παρακολουθήσετε όλη την εκδήλωση, όμως, στο: https://youtu.be/Vw58ckJdDmI
Περισσότερες πληροφορίες για την παγκόσμια κινητοποίηση της 20ης Σεπτέμβρη στο χάσταγκ #ourclimatefuture.
Η συζήτηση μεταξύ της Γκρέτα Τούνμπεργκ και της Ναόμι Κλάιν ξεκίνησε με την Γκρέτα να αφηγείται το συναίσθημα που ένιωσε όταν η ίδια και οι συνταξιδιώτες της πληροφορήθηκαν εν πλω ότι ο Αμαζόνιος καίγεται. «Είναι σοκαριστική και δύσκολο να γίνει αντιληπτή στο μέγεθός της αυτή η τρομακτική καταστροφή. Ένιωσα ανίκανη να κάνω το οτιδήποτε, στη μέση ενός ωκεανού. Όταν φτάσαμε στην ακτή ένα από τα πρώτα πράγματα που θέλησα να κάνω ήταν να δω φωτογραφίες και να μάθω λεπτομέρειες για αυτό το ασύλληπτο γεγονός.»
Ως προς την καθημερινότητα των Αμερικανών, μια και είναι ουσιαστικά η πρώτη επίσκεψή σου στις ΗΠΑ, τι παρατηρείς;
Χρησιμοποιείτε υπερβολικά τα κλιματιστικά. Βγαίνοντας από το σκάφος, η πρώτη αίσθηση ήταν ότι ο αέρας μύριζε περίεργα, μύριζε ρύπανση. Η αντίθεση με τη ζωή στο σκάφος ήταν πολύ έντονη και μου πήρε μερικές μέρες να το συνηθίσω. Επίσης, μου κάνει εντύπωση ο τρόπος που πραγματευόσαστε εδώ την κλιματική αλλαγή, σαν να πρόκειται για κάτι στο οποίο είτε πιστεύεις είτε δεν πιστεύεις. Όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα γεγονός.
Mιλάς πολύ συχνά για επιστημονικά συμπεράσματα και δεδομένα και έχω προσέξει ότι απευθύνεσαι στους πολιτικούς, όχι λέγοντάς τους τι πρέπει να κάνουν, αλλά ότι πρέπει να ακούσουν αυτά που τους λένε οι επιστήμονες.
Έχω πολύ στενή επαφή με επιστήμονες που μελετούν την κλιματική αλλαγή και πιστεύω ότι όταν μιλάς δημόσια, όταν τόσο πολλοί άνθρωποι ακούν αυτά που λες, χρειάζεται να χρησιμοποιείς στέρεα επιχειρήματα, όχι απλώς να κάνεις υποθέσεις. Χρειάζονται δεδομένα και αναφορά των πηγών. Όταν έχω σχεδόν ολοκληρώσει την προετοιμασία μιας δημόσιας ομιλίας, την στέλνω πρώτα σε επιστήμονες να την δουν, ώστε τίποτα να μην είναι αμφίσημο ή ασαφές και να κινδυνεύει να παρανοηθεί.
Έχεις μιλήσει ανοιχτά για τον αυτισμό και το σύνδρομο Άσπεργκερ, στου οποίου το φάσμα έχεις διαγνωσθεί, και αυτό είναι πολύ σημαντικό για πολλούς ανθρώπους. Το παρατηρώ αυτό από πρώτο χέρι, αφού έχω ένα γιο εφτά χρόνων με ειδικές ανάγκες και είσαι η ηρωίδα του. Ο τρόπος που το μυαλό σου δουλεύει σου επιτρέπει να εστιάζεις σε αυτό που είναι σημαντικό για σένα και όχι σε αυτό που είναι σημαντικό για τους άλλους. Πώς αποφάσισες να εκτεθείς τόσο δημόσια, να εκθέσεις τον εαυτό σου σε φοβερές επιθέσεις;
Για μένα ήταν κάπως αυτονόητο να δημοσιοποιήσω ότι έχω διαγνωσθεί στο φάσμα του αυτισμού, δεν έβλεπα το λόγο να μην το κάνω. Γιατί να μην δημοσιοποιώ κάτι που είμαι; Το έγραφα στο βιογραφικό μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ήμουν πάντα ανοικτή. Όταν η δημοσιότητα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, τότε συνειδητοποίησα ότι αρκετοί άνθρωποι δεν δημοσιοποιούν τέτοια στοιχεία. Νομίζω όμως ότι είναι πολύ σημαντικό, διότι οι άνθρωποι ποικίλλουν ως προς τα νευρολογικά χαρακτηριστικά τους. Βεβαίως αυτό το σύνδρομο μπορεί να σε περιορίσει –και με έχει περιορίσει κι εμένα– αλλά μπορείς να το μετατρέψεις σε κάτι θετικό. Αυτό έχω κάνει και χρειάζεται να ενθαρρύνουμε περισσότερους ανθρώπους να το κάνουν. Είμαι διαφορετική από όλους τους άλλους και χωρίς τη διαφορετικότητα του Άσπεργκερ δεν θα είχα ίσως εστιάσει σε αυτήν την τεράστια κρίση που βρισκόμαστε. Με πολλούς ανθρώπους βλέπουμε τις ίδιες εικόνες, τις ίδιες ταινίες και δεν καταλαβαίνω γιατί και οι δικές τους ζωές δεν έχουν γίνει άνω κάτω. Στο κίνημα ενάντια στην κλιματική κρίση είμαστε πολλοί που έχουμε διαγνωσθεί στο φάσμα του αυτισμού. Αυτό δεν μπορεί να είναι απλώς σύμπτωση. Πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει γιατί σε εμάς δεν υπάρχει απόσταση μεταξύ αυτού που βλέπουμε ή λέμε και αυτού που κάνουμε τελικά. Για παράδειγμα, δεν μπορώ να καταλάβω κάποιον που λέει ότι καταλαβαίνει πόσο σημαντική είναι η κλιματική αλλαγή αλλά δεν κάνει κάτι για αυτό. Διότι αν ξέρεις πόσο σημαντική είναι, τότε ξέρεις ότι έχεις την ευθύνη να δράσεις ενάντια σε αυτήν. Επίσης, χωρίς τη διάγνωσή μου, χωρίς το σύνδρομο Άσπεργκερ, δεν θα ήμουν τόσο σπασίκλας ώστε να έχω το κουράγιο να διαβάσω και να μελετήσω όλα τα βαρετά επιστημονικά δεδομένα και να συνεχίζουν να μου κινούν το ενδιαφέρον.
Είναι σημαντικό αυτό που κάνεις γιατί βοηθάς και άλλους «νευρολογικά τυπικούς» ανθρώπους να εμπιστευθούν την πρώτη τους αίσθηση. Αυτή που απωθούμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας συνήθως, όταν μαθαίνουμε καταστροφικά δεδομένα, ώστε να συνεχίσουμε να ζούμε σαν τίποτα να μη συμβαίνει. Υπάρχουν όμως αρκετοί που τρολάρουν αυτόν τον αγώνα, σου επιτίθενται και επιχειρούν να σε γελοιοποιήσουν, σου ασκούν μπούλινγκ, ακόμα και πολιτικοί. Ποια κατά τη γνώμη σου πρέπει να είναι η αντιμετώπιση αυτών των συμπεριφορών, αυτών των ανθρώπων;
Για να είμαι ειλικρινής αισθάνομαι ότι είναι αστείο. Συχνά με πιάνουν γέλια καθώς διαβάζω τέτοιες αναρτήσεις στο τουίτερ. Μερικές φορές κάνω διαγωνισμό με τον εαυτό μου για το ποια είναι η πιο παράλογη θεωρία συνωμοσίας. Συχνά επιτίθενται στην προσωπικότητα, την εμφάνιση, τη συμπεριφορά μου, αλλά αυτό σημαίνει ότι νικάμε, ότι δεν έχουν πραγματικά επιχειρήματα να αρθρώσουν εναντίον μου. Γιατί δεν είμαι εγώ ο αντίπαλος –τουλάχιστον έτσι ελπίζω–, εγώ απλώς λέω αυτά που λένε οι επιστήμονες. Δεν μπορείς να αρθρώσεις επαρκή επιχειρήματα ενάντια στα συμπεράσματα της φυσικής. Όταν, για παράδειγμα, υπάρχει μια φωτιά και κάποιος το διαπιστώνει, η συνετή αντίδραση είναι να βρούμε πώς θα την σβήσουμε, όχι να σχολιάσουμε τι ρούχα φοράει αυτός που διαπιστώνει ότι υπάρχει φωτιά.
Ας μιλήσουμε λοιπόν για την 20η Σεπτέμβρη. Ποιες είναι οι ελπίδες σου για αυτήν την παγκόσμια κινητοποίηση;
Θα ήθελα να είναι ένα παγκόσμιο κοινωνικό γεγονός, ένα σημείο αιχμής για τον αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή, ώστε οι άνθρωποι να αρχίσουν να κατανοούν τον επείγοντα χαρακτήρα της κρίσης. Θα ήθελα να είναι τόσο πολλοί άνθρωποι ώστε να μην μπορεί το βλέμμα να στραφεί αλλού, άνθρωποι όλων των ηλικιών, των κοινωνικών προελεύσεων, ενωμένοι να αγωνιζόμαστε για τον ίδιο σκοπό. Αυτό θα ήταν πολύ δυναμικό, θα είχε σημαντικό αντίκτυπο ιδιαίτερα στη συνδιάσκεψη κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, στη Νέα Υόρκη, στις 23 Σεπτέμβρη. Έστω για αυτή τη Συνδιάσκεψη να στρέψουμε τα βλέμματα όλων πάνω στους ηγέτες όλων των χωρών.
Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;
Μετά από αυτήν την κινητοποίηση, σχεδιάζω να ταξιδέψω στη βόρεια πλευρά της αμερικανικής ηπείρου και στη συνέχεια στη Λατινική Αμερική και τη Χιλή, όπου θα γίνει η συνδιάσκεψη COP25 για το κλίμα, από τις 2 έως τις 13 Δεκεμβρίου. Ορισμένοι λένε ότι αυτή η COP δεν είναι και πολύ σημαντική, όσο δηλαδή η προηγούμενη και η επόμενή της. Αλλά δεν υπάρχουν πια λιγότερο και περισσότερες σημαντικές COP, η συγκυρία είναι εξαιρετικά επείγουσα. Πρέπει να δράσουμε τώρα, δεν μπορούμε να περιμένουμε την επόμενη COP. Ελπίζω να μην αποτύχουμε σε αυτή τη διαπίστωση, να μην αποτύχουν οι ηγέτες των χωρών όλου του κόσμου.
Οι συναγωνιστές σου, που μίλησαν πριν από εσένα, τόνισαν ιδιαίτερα πόσο σημαντικό είναι να αγωνιστούμε για φυλετική ισότητα, για οικονομική ισότητα καθώς μετασχηματίζουμε τα οικονομικά συστήματα. Παρατηρούμε ότι αυτοί που περισσότερο καταστρέφουν τον πλανήτη, οι Μπολσονάρο και οι Τραμπ, είναι αυτοί που διαδίδουν το λόγο του μίσους και των διακρίσεων. Πώς κατά τη γνώμη σου μπορούμε από την πλευρά μας να διασυνδέσουμε αυτά τα κινήματα;
Οι καιροί που ζούμε είναι σκοτεινοί και πολλά ζητήματα οδεύουν στη λάθος κατεύθυνση. Δεν μπορούμε να επιλύσουμε την κλιματική κρίση χωρίς να αντιμετωπίσουμε όλα τα άλλα ζητήματα που ανέφερες. Χρειάζεται να αγωνιστούμε ενωμένοι γιατί είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα. Στην καρδιά της κλιματικής κρίσης βρίσκεται η περιβαλλοντική και οικολογική δικαιοσύνη.
Στη συζήτηση για την κλιματική κρίση αναφέρεται συχνά η άποψη ότι είναι πολύ δαπανηρή η αντιμετώπισή της. Ποια είναι η γνώμη σου;
Τα χρήματα είναι εκεί. Εφόσον μπορούμε να σώζουμε τις τράπεζες, τότε μπορούμε να σώσουμε τον πλανήτη. Αν κάτι δεν λείπει από αυτόν τον κόσμο είναι το χρήμα. Προφανώς πολλοί άνθρωποι στερούνται χρημάτων, αλλά οι κυβερνήσεις και οι ηγέτες όχι. Παράλληλα, πρέπει να διεκδικήσουμε τα χρήματα που μας οφείλουν οι ρυπαντές αυτού του πλανήτη ως αποζημίωση για όσα προκαλούν στον πλανήτη. Είναι μια άποψη στην οποία δεν θα ανταποκρινόμουν καν, το αντίθετο έχει αποδειχτεί πολλάκις. Αυτό που μας λείπει δεν είναι τα χρήματα, είναι η πολιτική και η κοινωνική βούληση για να πετύχουμε το στόχο μας.
Πολλοί νέοι σε όλο τον πλανήτη ετοιμάζονται για την 20ή Σεπτέμβρη. Η δουλειά που απαιτεί η οργάνωση μιας κινηματικής δράσης είναι πολλή. Έχεις ένα μήνυμα για όλους αυτούς;
Γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι να διαθέτεις το λιγοστό ελεύθερο χρόνο σου για να οργανώσεις ένα κίνημα ή μια διαδήλωση. Όλοι εμείς στεκόμαστε πλάι τους, ελπίζω να το ξέρουν αυτό. Συχνά αισθάνεσαι ότι δεν αντέχεις να συνεχίσεις τον αγώνα, γιατί φαίνεται σαν να μην αλλάζει τίποτα, σαν κανείς να μην κάνει τίποτα και σαν εσύ ο ίδιος να μην μπορείς να κάνεις αρκετά. Αυτό το αίσθημα είναι πολύ επικίνδυνο. Πρέπει να δίνουμε χώρο και χρόνο στους εαυτούς μας να παίρνουν ανάσα για να συνεχίσουμε. Δεν πρέπει να αφήνουμε κανένα και τίποτα να μας διασπά γιατί ο κοινός στόχος μας ενώνει. Για όλους αυτούς τους αγωνιστές είμαι αιώνια ευγνώμων. Και νομίζω ότι μιλώ εξ ονόματος των μελλοντικών γενεών.
Την εκδήλωση έκλεισε ο αυτόχθονας ακτιβιστής από τον Αμαζόνιο Τουντιάκ Κατάν, που κατάγεται από την εκουαδοριανή ζούγκλα, λέγοντας: «Το δάσος που ανήκει στους αυτόχθονες και σε όλον τον πληθυσμό του πλανήτη βρίσκεται σε κίνδυνο. Αν δεν μας βοηθήσετε, δεν μπορούμε να κερδίσουμε αυτόν τον αγώνα. Δίνουμε τις ζωές μας σε αυτόν τον αγώνα. Τα δάση, η ζούγκλα είναι ζωντανοί οργανισμοί και είμαστε υπεύθυνοι για την επιβίωσή τους. Χρειάζεται να ανάψουμε τη φωτιά στις καρδιές μας, όχι στα δάση μας.»
Πηγή: Η Εποχή
