Δεν είναι η πρώτη φορά που οι σοσιαλιστές εμφανίζονται ως «σωτήρες της Δημοκρατίας», μόνο για να καταλήξουν να γίνονται το καλύτερο άλλοθι της αντίδρασης. Η ιστορία το δείχνει καθαρά: στη Γερμανία, το SPD, αντί να υπερασπιστεί τους Ρόζα Λούξεμπουργκ και Καρλ Λίμπκνεχτ, επέλεξε –εμμέσως– να στηρίξει τους παραστρατιωτικούς μηχανισμούς που τους δολοφόνησαν. Στο όνομα της «σταθερότητας», η Σοσιαλδημοκρατία έβαλε το πρώτο λιθαράκι στο δρόμο που οδήγησε στην άνοδο του φασισμού. Μια ιστορία που φαίνεται μακρινή, αλλά σήμερα ακούγεται γνώριμη…
Στη σύγχρονη Ευρώπη, η Γαλλία δείχνει ότι δεν έχει ξεφύγει από αυτές τις ιστορικές παγίδες. Η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, μιας από τις ισχυρότερες οικονομίες της ΕΕ, έχει οδηγήσει την κυβέρνηση να αναζητά στήριξη από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αν και οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούν για δυνατότητα σταθεροποίησης, τα διακυβεύματα είναι πολύ βαθύτερα από την απλή ομαλοποίηση της οικονομικής ζωής.
Η κανονικοποίηση της ακροδεξιάς ρητορικής στη Γαλλία δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της δράσης της Μαρίν Λεπέν – που σίγουρα δεν είναι αμελητέα. Είναι κυρίως αποτέλεσμα ενός πολύπλοκου έργου με πολλές πράξεις, στο οποίο πρωταγωνιστής είναι ο Εμανουέλ Μακρόν. Η συνεχής φτωχοποίηση μεγάλων τμημάτων του γαλλικού λαού, οι φορολογικές διευκολύνσεις στους υπερπλούσιους, η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης και η αστάθεια στην εκτελεστική εξουσία (τέσσερις αλλαγές πρωθυπουργού μέσα σε δύο χρόνια) δείχνουν με σαφήνεια την πολιτική κρίση στην οποία έχει περιέλθει η γαλλική προεδρία.
Παράλληλα, ο «μπαμπούλας» της Ακροδεξιάς φαίνεται να μην τρομάζει πλέον την κοινωνία. Αρκεί να δει κανείς τα ποσοστά της Λεπέν στα εργατικά στρώματα για να καταλάβει πόσο βαθιά έχει εισχωρήσει η κανονικοποίηση του λόγου της. Η γαλλική κοινωνία βρίσκεται στα κάγκελα, με απεργίες που έχουν προκηρυχθεί και καλύπτουν μέσα μεταφοράς, αεροδρόμια και σχολεία, καθώς και μέσα από δικτυώσεις πολιτών που δημιουργούν ένα μεγάλο κίνημα υπό το σύνθημα «Ας μπλοκάρουμε τα πάντα». Η οργή των πολιτών δεν μπορεί να αγνοηθεί, αλλά οι πολιτικές ηγεσίες επιμένουν να προσποιούνται ότι η κρίση δεν τους αφορά.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι σοσιαλιστές ξαναφέρνουν στην επιφάνεια την ιστορία της Γερμανίας του 1930 – σαν φάρσα, όπως θα έλεγε και ο Καρλ Μαρξ στη 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη. Οι σοσιαλιστές επαναλαμβάνουν την ίδια στρατηγική: γίνονται το δεκανίκι του Μακρόν για να «προστατεύσουν» τη δημοκρατία, μια δημοκρατία που επιτρέπει στον ίδιο να την καταπατά κατά το δοκούν. Επιτρέπει την εμβάθυνση του ρατσιστικού λόγου, την υποτίμηση των συνδικάτων και τις σφαγές αμάχων μέσω της γαλλικής πολεμικής βιομηχανίας.
Με αυτό τον τρόπο, οι σοσιαλιστές τείνουν να αναβιώσουν την Δημοκρατία της Βαϊμάρης και η γαλλική πολεμική βιομηχανία κινδυνεύει να βρεθεί στα χέρια της ιδεολογικής απογόνου των ναζί. Κι όλα αυτά, λιγότερο από 100 χρόνια μετά τη συντριβή τη δημοκρατίας στη Γερμανία με ευθύνη των σοσιαλιστών.
Στο παγκόσμιο σκηνικό, τα πράγματα δεν είναι πιο αισιόδοξα. Οι ηγέτες μοιράζουν ξανά την πίτα της γυμνής εξουσίας σαν αιμοδιψή τέρατα. Η έννοια του δικαίου δεν αφορά τους πάντες. Εξαρτάται από το πόσα πυρηνικά ή όπλα μπορεί να διαθέσει κανείς και σε ποιους. Το βλέπουμε καθαρά στην υπόθεση της Ουκρανίας, αλλά και στο Ισραήλ, όπου ο Νετανιάχου, με την «άδεια» των ΗΠΑ, βομβαρδίζει το Κατάρ (κράτος διαμεσολαβητή μεταξύ Ισραήλ-Χαμάς) με πρόσχημα την εξουδετέρωση ηγετικών στελεχών της Χαμάς.
Αυτός είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε: μια εποχή όπου η ισχύς και η βία υπερισχύουν της ηθικής και του δικαίου. Συνήθως προσπαθώ να είμαι αισιόδοξος – έτσι πρέπει να κλείνουν τα κείμενα. Αλλά η πραγματικότητα δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αισιοδοξία. Κάπου διάβασα ένα quote που μου άρεσε: What a stupid time to be alive! Αλλά αφού αυτοί οι ηλίθιοι καιροί μας έτυχαν, ας κάνουμε κάτι για να τους αλλάξουμε… και μετά ξανά τσακωνόμαστε!
Η ιστορία μας διδάσκει αλλά και μας προειδοποιεί: η επανάληψή της δεν είναι θέμα τύχης αλλά επιλογών. Και οι επιλογές αυτές σήμερα φαίνεται ότι επαναλαμβάνουν τα λάθη του παρελθόντος, με τους σοσιαλιστές ξανά να στέκονται στο πλευρό της εξουσίας, αντί στο πλευρό του λαού.
