«Όταν τυχαίνει να δω κάποιον χειρουργό ή πιλότο μαύρο, προσεύχομαι να διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα». Αυτή η φράση ανήκει στον Τσάρλι Κερκ. Κάποιοι έσπευσαν –και στη χώρα μας– να τον παρουσιάσουν ως μάρτυρα της κοινής λογικής. Όμως τα πράγματα είναι απλά. Ο Κερκ ήταν ένας άνθρωπος με χαρισματικό χαμόγελο, επικοινωνιακή ευχέρεια και ένα πολύ συμπαγές ιδεολογικό υπόβαθρο: αυτό της σύγχρονης ακροδεξιάς. Δεν κυκλοφορούσε προφανώς με μια λευκή κουκούλα καβάλα σε ένα άλογο. Όμως υποστήριζε ότι το Civil Rights Act, ο νόμος που απαγόρευσε τις φυλετικές και άλλες διακρίσεις, ήταν ένα «μεγάλο λάθος» και ότι στην στην τελική αν ταξιδεύετε με αφροαμερικανό πιλότο, καλό είναι να κάνετε την προσευχή σας, καθώς κρατά το τιμόνι μόνο λόγω ποσοστώσεων και όχι ικανοτήτων.
Παλιά αυτές οι απόψεις θα ανήκαν στα άκρα του πολιτικού φάσματος. Σήμερα, κυριαρχούν στο όνομα της «κοινής λογικής». Εκεί εδράζεται και η επιτυχία της σύγχρονης άκρας δεξιάς. Θέτει την ατζέντα της συζήτησης. Δεν κάνει όμως διάλογο. Ο Κερκ έγινε γνωστός επειδή -θεωρητικά- προσκαλούσε σε συζήτηση. Στις εμφανίσεις του στα αμερικανικά πανεπιστήμια πολλοί δοκίμασαν: τρανς άτομα, ακτιβιστές της Αριστεράς, χριστιανοί που φρίκαραν με τις ερμηνείες του, αφροαμερικανοί και μετανάστες φοιτητές δεύτερης γενιάς. Αυτό που αντιμετώπιζαν ήταν η αλαζονεία αυτού που τα ξέρει όλα. Ο Κερκ αντλούσε τα επιχειρήματά του από τη Βίβλο, διέστρεφε την πραγματικότητα και στο τέλος αποστώμονε τους συνομιλητές του μέσα από την καταφυγή στον σκληρό πυρήνα του πολιτικού συντηρητισμού: η κοινωνική ανισότητα είναι εγγεγραμένη στη φύση και η όποια προσπάθεια ρύθμισης αυτής είναι καταστροφή. Από εκεί, στη συνέχεια ξεκινούσαν τα άλματα λογικής στην επικράτεια της ακροδεξιάς.
Κι όμως, δεν είχε δεχτεί ποτέ επίθεση. Υπήρχαν διαμαρτυρίες, αλλά η περιβόητη cancel culture ή η υποτιθέμενη ηγεμονία της «παλαβής Αριστεράς» δεν μετουσιώθηκε σε κάτι ακραίο ή βίαιο. Ας σκεφτούμε εδώ ότι την ίδια στιγμή άνθρωποι που κινητοποιούνται για τη γενοκτονία στη Γάζα και ολόκληρα πανεπιστήμια υφίστανται κυρώσεις- κάτι που ποτέ δεν αντιμετώπισε ο Κερκ. Μπορώ να φανταστώ τον αντίλογο. Δολοφονήθηκε. Πράγματι. Από έναν νεαρό που είχε εθιστεί, από πολύ νεαρή ηλικία, στον φοντεμανταλισμό και στην οπλοχρησία. Ακριβώς δηλαδή το υπόστρωμα των ιδεών που τροφοδοτούσε και τα επιχειρήματα του Κεκρ. Η δολοφονία του λοιπόν δεν ήταν αποτελέσμα της έλλειψης μιας «κουλτούρας διαλόγου» γενικώς και αορίστως. Ήταν προϊόν μιας βαθιάς παθογένειας της αμερικανικής κοινωνίας, που επιτρέπει σε ένα εννιάχρονο παιδί να ποζάρει περήφανο δίπλα στους γονείς του κρατώντας ένα πολυβόλο όπλο. Πάντα, στο όνομα πάντα της «κοινής λογικής».
[φωτό: ένα παράδειγμα της “κοινής λογικής” του Κερκ]
Κωστής Καρπόζηλος
Καθημερινή