Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκινά από σήμερα τις επανεπενδύσεις των εσόδων που έχει από τις ωριμάνσεις ομολόγων, τα οποία απέκτησε μέσω του έκτακτου προγράμματος ΡΕΡΡ για την αντιμετώπιση της πανδημίας, σε χρέος χωρών των οποίων τα επιτόκια δανεισμού και τα σπρεντ αυξήθηκαν δραματικά τον τελευταίο καιρό. Η κίνηση είχε ανακοινωθεί από την πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην τελευταία συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου και συμπεριλαμβάνεται στα βήματα που θα ακολουθήσει η τράπεζα, προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο η διεύρυνση των σπρεντ και ο χρηματοοικονομικός κατακερματισμός μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης να μπει εμπόδιο στα σχέδιά της για αύξηση των επιτοκίων.
Μέρος των κεφαλαίων που θα επανεπενδυθούν θα αντληθεί, σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα του Reuters, από τα ομόλογα της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας που ωριμάζουν, και θα χρησιμοποιηθεί για την αγορά τίτλων της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας.
Επικαλούμενο πηγές από τη Σίντρα της Πορτογαλίας, όπου πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες η ετήσια σύνοδος της ΕΚΤ, το δημοσίευμα του Reuters υποστηρίζει ότι η κεντρική τράπεζα έχει χωρίσει τις 19 χώρες της ευρωζώνης σε τρεις ομάδες -δωρητές, αποδέκτες και ουδέτερους-, βάσει του μεγέθους και της ταχύτητας αύξησης των σπρεντ των ομολόγων τους, δηλαδή διαφοράς της απόδοσής τους με την απόδοση των γερμανικών ομολόγων που αποτελούν σημείο αναφοράς για το κρατικό χρέος στην ευρωζώνη. Η ΕΚΤ θα διοχετεύσει προς τους «αποδέκτες» μέρος των μετρητών από τις ωριμάνσεις ομολόγων που αγόρασε από τους «δωρητές», ενώ τα έσοδα από τα ομόλογα των «ουδέτερων» θα λειτουργήσουν ως αποθέματα ασφαλείας.
Οι λίστες των τριών κατηγοριών που θα επανεξετάζονται κάθε μήνα, αντανακλούν τον διαχωρισμό περιφέρειας και σκληρού πυρήνα. Στη μια πλευρά είναι οι υπερχρεωμένες χώρες του Νότου και στην άλλη οι πιο ασφαλείς, μεταξύ των οποίων οι Γερμανία, Γαλλία και Ολλανδία.
Παράλληλα, η ΕΚΤ επεξεργάζεται ένα νέο εργαλείο παρέμβασης για τη μείωση της πίεσης των αγορών στις υπερχρεωμένες χώρες του ευρώ. Η προαναγγελία αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ για την αντιμετώπιση του καλπάζοντος πληθωρισμού και η προοπτική του υψηλότερου κόστους δανεισμού οδήγησαν σε δραματική άνοδο τις αποδόσεις των ομολόγων των υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης.
Το νέο εργαλείο που θα ανακοινωθεί πιθανότατα στην επόμενη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΕΚΤ, στις 21 Ιουλίου, μαζί με την πρώτη αύξηση των επιτοκίων του ευρώ μετά από μια και πλέον 10ετία, θα επιτρέπει στην ΕΚΤ να επιταχύνει τις αγορές ομολόγων μιας χώρας, όταν οι αποδόσεις και το σπρεντ τους παίρνουν την ανιούσα, καθιστώντας δυσβάστακτη τη χρηματοδότησή τους από τις αγορές. Οι αγορές των ομολόγων θα υλοποιούνται, εφόσον η χώρα αυτή πληροί κάποιες προϋποθέσεις, οι οποίες θα έχουν ως βάση ή τους δημοσιονομικούς κανόνες και τις συστάσεις της Κομισιόν ή την αποτίμηση της ΕΚΤ για τη βιωσιμότητα του χρέους της. Για την αντιστάθμιση των αγορών ομολόγων, η ΕΚΤ θα αντλεί κεφάλαια από το τραπεζικό σύστημα πιθανότατα μέσω ειδικών δημοπρασιών με ευνοϊκότερα επιτόκια για τις τράπεζες που θα συμμετέχουν.
Μπάμπης Μιχάλης
