Στη Γερμανία τον λένε «στρουμφάκι» εξαιτίας της εμφάνισής του, ειδικά όταν γελάει, αλλά δεν προσβάλλεται. Οπως έχει δηλώσει ο υποψήφιος καγκελάριος της Γερμανίας με τους Σοσιαλδημοκράτες «δεν με πειράζει, αφού τα στρουμφάκια πάντα κερδίζουν». Και δεν έχει άδικο. Ο Ολαφ Σολτς πλασάρεται ως το απόλυτο φαβορί για τις εκλογές της επόμενης Κυριακής. Και όπως δείχνει η ιστορία του, τα κατάφερε χάρη στην επιμονή και την υπομονή του…
Λιγότερο από δύο χρόνια πριν ο Ολαφ Σολτς έφευγε από τα κεντρικά γραφεία των Σοσιαλδημοκρατών στο Βερολίνο υπό τις περιπαικτικές κραυγές των συναδέλφων του, που πανηγύριζαν για την ήττα του στη κούρσα για την ηγεσία του κόμματος. Ο 63χρονος Γερμανός υπουργός Οικονομικών είχε στιγματιστεί από τον ρόλο του στην τελευταία κυβέρνηση Μέρκελ.
Θεωρήθηκε υπερβολικά μετριοπαθής, υπερβολικά ξύλινος και υπερβολικά όμοιος με τη Μέρκελ για να γίνει αρχηγός ενός κόμματος που ζητούσε αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας ύστερα από χρόνια συνασπισμού και συμβιβασμού. Κατά τη διάρκεια δείπνου το βράδυ της ήττας με τη σύζυγό του και στενό του φίλο ο Σολτς ήταν απελπισμένος, σύμφωνα με το Bloomberg, και συζητούσε το ενδεχόμενο να εγκαταλείψει την πολιτική… Σήμερα είναι το φαβορί. Προσωπικό γκελ ή σημείο των καιρών; Μάλλον το δεύτερο. Δείγμα της αναταραχής που επικρατεί στη Γερμανία, με τη Μέρκελ να αποχωρεί ύστερα από 16 χρόνια στην εξουσία, την κούραση που έχει επιφέρει στον γερμανικό πληθυσμό, αλλά και τον κορονοϊό να έχει ταρακουνήσει την πολιτική σε όλο τον κόσμο.
Από τη μια η εκτόξευση Σολτς στις δημοσκοπήσεις είναι μια υπενθύμιση ότι οι παραδοσιακές αρετές της σταθερότητας και της σύνεσης που ενσάρκωσε η Μέρκελ εξακολουθούν να έχουν απήχηση στους ψηφοφόρους και από την άλλη ένας υπαινιγμός για τα μειονεκτήματα του εξατομικευμένου στιλ της διακυβέρνησης της απερχόμενης καγκελαρίου.
Οι περισσότεροι πλέον παραδέχονται ότι ενώ η Μέρκελ καθοδήγησε τη Γερμανία εν μέσω της κρίσης χρέους και της πανδημίας με ασφάλεια, ο σχεδιασμός της διαδοχής της ήταν μια καταστροφή. Οι συντηρητικοί ανέδειξαν έναν υποψήφιο που δυσκολεύεται να παρακινήσει τη βάση του κόμματος, πόσο μάλλον το ευρύτερο εκλογικό σώμα. Και αυτό άνοιξε την πόρτα για τον Σολτς…
Ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών δεν έχει λάμψη και εκτόπισμα, είχε όμως την ευφυΐα να διαγνώσει την κατάσταση. Εμφανίστηκε ένα βήμα πιο γρήγορος από τον βασικό αντίπαλό του, τον συντηρητικό Αρμίν Λάσετ. Για παράδειγμα, πήγε πρώτος στο Παρίσι για να συναντήσει τον Μακρόν. Η επίσκεψη ανέβασε το status του, του έδωσε ηγετικό αέρα. Ο Λάσετ θα ακολουθούσε δύο μέρες μετά στο φωτογραφικό ενσταντανέ με τον Γάλλο πρόεδρο, αλλά ήταν ήδη αργά.
Τι θα σήμαινε όμως μια νίκη του Σολτς για την Ευρώπη; Οι αναλυτές λένε ότι η δημιουργία συνασπισμού με τον Σολτς επικεφαλής θα έφερνε μεγάλες αλλαγές στην Ε.Ε., με νέα δικαιώματα για τους εργαζόμενους, αυξημένες κοινωνικές δαπάνες και περισσότερες δημόσιες επενδύσεις. Η Μέρκελ είπε στη γερμανική Βουλή ότι η Γερμανία υπό τον Σολτς θα έθετε σε κίνδυνο την ανάπτυξη. Αναφερόταν στο παρελθόν του.
Μεγαλύτερος από τα τρία του αδέλφια, ο Σολτς έγινε μέλος των Σοσιαλδημοκρατών το 1975 για να βοηθήσει «να ξεπεραστεί η καπιταλιστική οικονομία». Οσοι τον ξέρουν λένε ότι τώρα γελάει με τον νεανικό του ριζοσπαστισμό. Βοήθησε τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, τον τελευταίο καγκελάριο του SPD, να προωθήσει μια βαθιά αμφιλεγόμενη εργασιακή μεταρρύθμιση και υπηρέτησε ως υπουργός Εργασίας υπό τη Μέρκελ κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Το 2011 έγινε δήμαρχος του Αμβούργου. Του πιστώθηκε ότι έβαλε σε τροχιά τα δημόσια έργα εκεί. Αλλά επίσης βρέθηκε εκτεθειμένος στο σκάνδαλο φοροδιαφυγής «cum-ex». Κάποια θέματα, όπως η αποτυχία του υπουργείου του να αποκαλύψει την απάτη στην Wirecard AG, εξακολουθούν να χαλάνε τη γενικά καλή εικόνα του, αλλά οι όποιες κατηγορίες έχουν αποδειχτεί πολύ ασαφείς για να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους.
Η πιο δύσκολη στιγμή του ήταν στη σύνοδο κορυφής τής G-20 τον Ιούλιο του 2017 στο Αμβούργο. Κουκουλοφόροι λεηλάτησαν το εμβληματικό κέντρο της πόλης. Ο Σολτς δέχτηκε επίθεση επειδή παραμέρισε τις ανησυχίες για την ασφάλεια πριν από τη συνάντηση, αλλά τελικά τον έσωσε η Μέρκελ, που την ίδια περίοδο διεκδικούσε την επανεκλογή της και υπερασπίστηκε την απόφαση να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας. Μετά τις εκλογές ο Σολτς έγινε υπουργός Οικονομικών και οι φιλοδοξίες του αναβίωσαν.
Η αποτυχία του στις εσωκομματικές εκλογές φάνηκε να ακυρώνει τα σχέδιά του. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2019 το SPD ζητούσε ένταση και μάχη με τους συντηρητικούς, αντί για συμβιβασμό που θα εξέφραζε ο Σολτς. Ο κορονοϊός άλλαξε όλα τα δεδομένα. Κι ο Σολτς αποδείχτηκε έτοιμος: μέσα σε λίγες μέρες από το κλείσιμο της γερμανικής οικονομίας παρουσίασε ένα πρόγραμμα περίπου 450 δισ. ευρώ σε οικονομική στήριξη για επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας. Κι έτσι ο Σολτς ξαναμπήκε στο παιχνίδι. Τα ηγετικά στελέχη του SPD εξακολουθούσαν να μην έχουν προσδοκίες να κερδίσουν την καγκελαρία. Η ιεραρχία του κόμματος ήταν πεπεισμένη ότι οι σοσιαλιστές χρειάζονταν μια περίοδο στην αντιπολίτευση για να ανασυγκροτηθούν ύστερα από τους διαδοχικούς συνασπισμούς με τη Μέρκελ. Οταν ο Σολτς προτάθηκε ως υποψήφιος ήταν η μόνη επιλογή τους. Το κόμμα είχε διολισθήσει στην τέταρτη θέση στις δημοσκοπήσεις με υποστήριξη πιο χαμηλή από το εθνικιστικό AfD. Ο Σολτς φαινόταν σαν πρόβατο επί σφαγή!
Την ίδια στιγμή το κόμμα της Μέρκελ αναλωνόταν σε εσωκομματικές διαμάχες. Ο Σολτς δούλεψε συστηματικά για να βελτιώσει την εικόνα του. Και τα κατάφερε, αφού φαίνεται ότι κερδίζει ξανά ψηφοφόρους των σοσιαλιστών, αλλά και εκείνους του συντηρητικού κόμματος. «Ο Σολτς δεν είναι ο άνθρωπος που θέλαμε για αρχηγό του κόμματός μας» δήλωσε μέλος του SPD. «Αλλά έχει καλά επιχειρήματα. Κι αν γίνει καγκελάριος, αυτό είναι σίγουρα καλύτερο από το να έχουμε το CDU».
Γιατί τον επιλέξαμε
διότι σε μία εβδομάδα είναι οι πρώτες γερμανικές εκλογές τής μετα-Μέρκελ εποχής και γιατί οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν πρώτο με διαφορά, που σημαίνει ότι έχει τις περισσότερες πιθανότητες να είναι ο επόμενος καγκελάριος, αν και επικεφαλής ενός απροσδιόριστου ακόμη κυβερνητικού συνασπισμού.
Μαρία Ψαρρά
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
