Κατά την περίοδο του κορωνοϊού παρατηρήθηκε μια αυξημένη χρήση ποδηλάτων από τους πολίτες στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Βερολίνο, το Παρίσι, η Μαδρίτη, ακόμη και η Αθήνα. Τώρα που φαίνεται να ανοίγουν και πάλι σιγά-σιγά οι οικονομίες, σε συνδυασμό με τα μέτρα προστασίας που θα ληφθούν στα μέσα μαζικής μεταφοράς και με το φόβο των πολιτών να τα χρησιμοποιήσουν, υπάρχει κίνδυνος να υπάρξει επέλαση των αυτοκινήτων στα αστικά κέντρα, με ό,τι συνεπάγεται αυτό περιβαλλοντικά και για την καθημερινότητα των πολιτών. Ο δήμος Μιλάνου, για να αποφευχθεί αυτό το πρόβλημα, σχεδιάζει να υλοποιήσει ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα προσβασιμότητας και ευκολότερης μετακίνησης που θα βασίζεται σε ποδηλατοδρόμους και μεγάλα πεζοδρόμια.
Ο δήμος του Μιλάνου είναι πυκνοκατοικημένος, αλλά και σχετικά μικρός σε γεωγραφική έκταση, με πολύ εκτεταμένα τα περίχωρα. Αυτό, σε συνδυασμό με την έντονη βιομηχανική δραστηριότητα και με το κακό υγρό κλίμα με απουσία ρευμάτων αέρα, είχε ως αποτέλεσμα ως τη δεκαετία του ’90, να είναι από τις πόλεις με τη μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη. Η μεγάλη εξάπλωση της επιδημίας σε όλη την περιφέρεια της Λομβαρδίας είναι πιθανό να οφείλεται και στους παραπάνω παράγοντες, όπως αναφέρουν πολλοί επιδημιολόγοι.
Σχέδιο ανοιχτοί δρόμοι
Η πόλη ανακοίνωσε ότι 35 χιλιόμετρα των δρόμων της πόλης θα μετατραπούν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε ποδηλατοδρόμους και χώρους όπου οι Μιλανέζοι θα μπορούν άνετα να περπατήσουν.
Το σχέδιο ονομάζεται Strade Αperte (Ανοιχτοί Δρόμοι) και συμπεριλαμβάνει νέες ποδηλατικές διαδρομές χαμηλού κόστους, νέα ή φαρδύτερα πεζοδρόμια, 30 χιλιόμετρα όριο ταχύτητας και δρόμους όπου έχουν προτεραιότητα οι ποδηλάτες και οι πεζοί.
Σύμφωνα με τη δημοτική αρχή, στόχος είναι η εικόνα μιας διαφορετικής πόλης με αφορμή αυτή τη συγκυρία, διότι αν όλοι χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο, δεν υπάρχει χώρος για να κινηθούν οι πεζοί, καθώς και χώρος για εμπορικές δραστηριότητες πέρα από τα καταστήματα.
Γνώμη του δημάρχου είναι ότι η δημοτική αρχή πρέπει το ταχύτερο να φανταστεί εκ νέου πώς πρέπει να είναι το Μιλάνο, ούτως ώστε να μπορέσουν να προστατευθούν όλες οι οικονομικές δραστηριότητες, ειδικά αυτές που κινδυνεύουν την εποχή της επιδημίας, όπως οι χώροι αναψυχής, τα μπαρ και τα εστιατόρια.
Βιώσιμη πόλη
Ο Δήμος Μιλάνου έχει 1,4 εκατομμύρια κατοίκους και το 55% από αυτούς χρησιμοποιεί τα δημόσια μέσα συγκοινωνίας για να πάει στη δουλειά. Ένα από τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί είναι πως τα λεωφορεία θα έχουν περιορισμένο αριθμό επιβατών, πράγμα που θα δυσκολέψει τη ζωή πολλών ανθρώπων.
Στο σχέδιο ανάπλασης προστίθενται προβλέψεις για το παιχνίδι και τις αθλητικές δραστηριότητες των παιδιών, στο πλαίσιο του προγράμματος Piazze Aperte (Ανοιχτές Πλατείες). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα αστικής ανάπλασης που προϋπήρχε του κορωνοϊού, το οποίο κατά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο αναγέννησε 15 πλατείες μέσω άμεσων και οικονομικών παρεμβάσεων. Οι επόμενες παρεμβάσεις θα επιλεγούν ανάμεσα σε 65 προτάσεις των πολιτών και των συλλόγων.
Στόχος όλων αυτών των σχεδίων είναι η εξασφάλιση μιας βιώσιμης πόλης, όπου οι δρόμοι θα είναι πιο προστατευμένοι και φιλικοί προς χρήστες μικρούς και μεγάλους, παρακινώντας τους πολίτες σε μετακινήσεις με τα πόδια, με ποδήλατα και πατίνια σε αστική κλίμακα, συμπληρωματικά με τις δημόσιες συγκοινωνίες και εναλλακτικά με τα ιδιωτικά οχήματα.
Το παράδειγμα του Μιλάνου είναι χρήσιμο γιατί μας δίνει ένα πλαίσιο για τον τρόπο με τον οποίο θα αναζωογονήσουμε τις πόλεις μας στην εποχή της επιδημίας. Σήμερα παρουσιάζεται μια μεγάλη ευκαιρία να εξετάσουμε πώς φανταζόμαστε τις πόλεις μας και τι θέλουμε να επιτύχουμε. Η γειτονιά δεν πρέπει να είναι το μέρος όπου πηγαίνει κάποιος μόνο για να κοιμηθεί, αλλά για να ζει.
Νέοι σχεδιασμοί
Ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας είναι σημαντικό να διεκδικήσουμε πόλεις που δεν λειτουργούν μόνο στο πλαίσιο της μετακίνησης των αυτοκινήτων από το σημείο Α στο σημείο Β όσο ταχύτερα γίνεται. Ο Πιερφραντσέσκο Μαράν, ένας από τους αντιδημάρχους του Μιλάνου, δήλωσε: «Πρέπει να αποδεχτούμε το γεγονός ότι για μήνες ή ίσως και για έναν χρόνο, θα υπάρχει μια νέα κανονικότητα, και πρέπει να δημιουργήσουμε καλές συνθήκες για να ζήσει ο καθένας μας αυτή τη νέα κανονικότητα. Πιστεύω ότι τον επόμενο μήνα στο Μιλάνο, στην Ιταλία, στην Ευρώπη, θα αποφασίσουμε για το μέλλον μας κατά την επόμενη δεκαετία. Πριν σχεδιάζαμε για το 2030. Τώρα, σχεδιάζουμε για το 2020»
Μπορεί η καραντίνα να μας ανάγκασε να μείνουμε σπίτι, αλλά επίσης ξύπνησε το πάθος σε πολλούς ανθρώπους για ποδηλασία, τζόκινγκ και περπάτημα. Θα ήταν κρίμα να χαθεί αυτή η επιθυμία των πολιτών και να επιστρέψουμε σε μια καθημερινότητα όπου το να κάνεις ποδήλατο στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αθήνα σημαίνει να παίζεις τη ζωή σου κορώνα γράμματα.
Ο Γιάννης Ραντίν είναι υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Πηγή: Η Εποχή
