Ο λόφος του Στρέφη δεσπόζει πάνω από τα Εξάρχεια. Για χρόνια κατά τον 19ο και 20ό αιώνα λειτουργούσε ως λατομείο, μέχρι τη δεκαετία του ΄20, οπότε το λατομείο ανέστειλε τη λειτουργία του και άρχισε η δενδροφύτευση. Ο λόφος πέρασε στο ελληνικό δημόσιο το 1914 και το 1938 στο δήμο Αθηναίων, ο οποίος έχει την ευθύνη του μέχρι σήμερα.
Το 1985 επί δημαρχίας Δημήτρη Μπέη γίνεται ανάπλαση του λόφου. Δημιουργούνται πλακόστρωτες διαδρομές, γήπεδο μπάσκετ, παιδική χαρά και μικρό πέτρινο θέατρο. Ο κόσμος κατέκλυζε το λόφο ιδιαίτερα τα καλοκαίρια, καθώς το βράδυ λειτουργούσαν δύο χώροι εστίασης και στο θεατράκι γίνονταν εκδηλώσεις.
Δυστυχώς, ο λόφος παρήκμασε σταδιακά με αποκορύφωμα την τελευταία δεκαετία, ακολουθώντας τη μοίρα διαρκούς υποβάθμισης της ευρύτερης περιοχής των Εξαρχείων. Όπως γράφει ένας τοίχος στην περιοχή «η χώρα καταστρέφεται από αδιαφορία, αλλά τι με νοιάζει εμένα;» Τα 50 στρέμματα του λόφου αφέθηκαν στη μοίρα της εγκατάλειψης, δίνοντας εικόνα σκουπιδότοπου, χωρίς περιποίηση της χλωρίδας, χωρίς τον κατάλληλο φωτισμό και τις απαραίτητες υποδομές, με τις καταπτώσεις των πρανών να απειλούν την ασφάλεια των περιοίκων. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που ομάδες κατοίκων και σύλλογοι ανέλαβαν πρωτοβουλίες και καθάρισαν τον λόφο αθόρυβα. Άλλωστε, η εικόνα της παρακμής αυτής δεν έτυχε της αντίστοιχης με το Πεδίο του Άρεως δημοσιότητας, καθώς στον Στρέφη δεν έφταιγε η… Δούρου, αλλά όλα ήταν ευθύνη της εκάστοτε δημοτικής αρχής και όχι της Περιφέρειας Αττικής.
Ο δωρητής σε καθοριστικό ρόλο
Ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, στο πλαίσιο του προγράμματος «υιοθέτησε την πόλη σου», έφερε στο Δημοτικό Συμβούλιο τη δωρεά ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ για τη μελέτη εργασιών στον λόφο του Στρέφη, αιφνιδιάζοντας τις αντιπολιτευόμενες παρατάξεις του δήμου που ενημερώθηκαν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Η δωρεά προέρχεται από την εταιρεία real estate Prodea, η οποία αποτελεί συνέχεια της εταιρείας Εθνική Πανγαία και είχε απορροφηθεί από τον όμιλο MIG.
Η πρόταση ψηφίστηκε στη συνεδρίασης της προηγούμενης Δευτέρας παρά τις αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν από δημοτικές παρατάξεις, καθώς κατατέθηκε εσπευσμένα και χωρίς καμία διαβούλευση με φορείς και κατοίκους, αλλά και γιατί -σε μια περίοδο που γίνεται προσπάθεια να αλλάξουν φυσιογνωμία τα Εξάρχεια μέσω του real estate- δίνεται αυξημένος ρόλος στην εταιρεία Prodea, η οποία διαχειρίζεται ακίνητα-φιλέτα στο κέντρο της πόλης.
Η Prodea θα συμπράξει με το δήμο στις εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης των υποδομών του λόφου, σε έκταση 40,5 στρεμμάτων, στα οποία δεν περιλαμβάνονται το γήπεδο μπάσκετ, το κτίριο του αναψυκτηρίου και τα περιμετρικά πεζοδρόμια. Η εταιρία θα αναλάβει το κόστος για όλες τις μελέτες και θα χρηματοδοτήσει και θα εκτελέσει μέρος κατασκευαστικών εργασιών, που αφορούν επεμβάσεις αρχιτεκτονικής τοπίου, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος κ.ά.
Η πρόταση περιλαμβάνει εργασίες όπως αποκατάσταση των μονοπατιών, ανασχεδιασμό της παιδικής χαράς, αναβάθμιση και ενίσχυση της φύτευσης, ολοκλήρωση της περιμετρικής περίφραξης, σχεδιασμό νέων πυλών εισόδου, αποκατάσταση του κτίσματος που φιλοξενούσε το αναψυκτήριο «Βυζαντινό» ώστε να επαναχρησιμοποιηθεί, κατασκευή δικτύου σωληνώσεων ύδρευσης, άρδευσης και πυρόσβεσης κ.ά. Για τον έλεγχο της περίφραξης, δήμος και εταιρία «θα συζητήσουν τη δυνατότητα να εγκατασταθεί σύστημα τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος», όπως αναφέρει η πρόταση.
Είναι απορίας άξιο το ότι η δημοτική αρχή Μπακογιάννη αποδέχτηκε το αυστηρό χρονοδιάγραμμα στη διαδικασία έγκρισης των μελετών για τις εργασίες, που προσδιορίζεται σε πέντε μόνο ημέρες. Επίσης, για όποια αστοχία στην εκτέλεση των εργασιών, όπως αναφέρεται στο κείμενο της δωρεάς, την ευθύνη έχει αποκλειστικά ο δήμος Αθηναίων.
Έκπληξη προκαλεί, επίσης, ότι στην πρόταση γίνεται λόγος για υλικά και τεχνικές προδιαγραφές συγκεκριμένης εταιρείας που απαιτούνται για την υλοποίηση των έργων.
Στους όρους καλής εκτέλεσης του έργου η εταιρεία θέτει ως προϋπόθεση ο δήμος Αθηναίων να δεσμευτεί ότι το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των έργων ανάπλασης θα έχει καταληκτική ημερομηνία την 1η Ιουλίου 2023. Επιπλέον, η εταιρεία ζητάει από το δήμο να δεσμευτεί ότι «θα μεριμνήσει τόσο κατά το κατασκευαστικό στάδιο όσο και μετά την αποπεράτωση του έργου για την ασφάλειά του και την επαρκή αστυνόμευσή του, προς αποφυγή πρόκλησης ζημιών, βανδαλισμών, καταστροφών και θα αποκαταστήσει αυτές σε περίπτωση επέλευσης τυχόν τέτοιων ζημιών, προκειμένου το έργο να διατηρήσει την ωφέλειά του και το αισθητικό του αποτέλεσμα».
Αντιδράσεις των κατοίκων
Η Πρωτοβουλία Κατοίκων Εξαρχείων καταγγέλλει τη δημοτική αρχή, αναφέροντας ότι «ονομάζει δωρεά το “ζεστό εκατομμυριάκι”, όπως ειπώθηκε από δημοτικό σύμβουλο» από μια εταιρία real estate «που ορίζει όχι μόνο το σχέδιο, αλλά ακόμα και τους προμηθευτές».
«Τον Στρέφη εγκατέλειψαν οι δημοτικές αρχές και όχι οι κάτοικοι. Θα τους αφήσουμε ανεξέλεγκτους;» αναφέρει η Πρωτοβουλία, απευθύνοντας κάλεσμα προς «όσους και όσες θέλουν να προστατέψουν το λόφο του Στρέφη από το ιδιωτικό κεφάλαιο, για να αναληφθεί άμεσα δράση ενάντια στην απόφαση του δημοτικού συμβουλίου».
Μαρία Λυκούρα
Πηγή: Η Εποχή
