Σε ταφόπλακα της ευρωπαϊκής οικονομίας εξελίσσεται η τιμή του φυσικού αερίου, που έχει μπει ξανά σε τροχιά εκρηκτικής ανόδου και σχεδόν διπλασιαστεί τις τελευταίες 30 ημέρες. Η τιμή του «ολλανδικού» φυσικού αερίου (ΤΤF) -που αποτελεί σημείο αναφοράς για την τιμολόγηση μιας σειράς αερίων όπως το ρωσικό, το νορβηγικό και το αζερικό- εκτοξεύτηκε χθες έως και τα 162,38 ευρώ ανά μεγαβατώρα σημειώνοντας άνοδο 14,5 ευρώ σε σχέση με την περασμένη Παρασκευή.
Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Μάρτιο, όταν η τιμή του ΤΤF είχε φτάσει έως και τα 226 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η τρέχουσα άνοδος της τιμής του άρχισε να επιταχύνεται την προηγούμενη εβδομάδα μετά την απόφαση της Ρωσίας για συρρίκνωση των εξαγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1 κατά 60% και το πλήρες κλείσιμό του από την επόμενη εβδομάδα.
Χθες προστέθηκε και η απεργία των εργαζομένων στον νορβηγικό τομέα ενέργειας, η οποία ενδέχεται να μειώσει την παραγωγή κατά 13%. Οι εξελίξεις αυτές πάνε πίσω τον στόχο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να γεμίσουν τους χώρους αποθήκευσης φυσικού αερίου κατά 80% πριν από τον χειμώνα. Ο Nord Stream έχει προγραμματιστεί να κλείσει για περίοδο 10 ημερών, αρχής γενομένης από τις 11 Ιουλίου, για προγραμματισμένη ετήσια συντήρηση.
Ελλείψεις τον χειμώνα
Ωστόσο ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, εξέφρασε την προηγούμενη εβδομάδα τον φόβο του για το ενδεχόμενο η Ρωσία να μην ξανανοίξει τον αγωγό. Κίνηση που θα προκαλέσει ελλείψεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα στη στενά εξαρτημένη από τον αγωγό και συνολικά από τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία γερμανική οικονομία. Η Μόσχα έχει ήδη διακόψει την παροχή φυσικού αερίου μέσω του αγωγού TurkStream προς τη Βουλγαρία και μέσω του αγωγού Yamal προς την Πολωνία.
Κάποιοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι αν η Ρωσία διακόψει οριστικά την παροχή αερίου και πετρελαίου, τότε οι τιμές θα εκτοξευτούν ακόμη υψηλότερα και η Ευρώπη θα εισέλθει σίγουρα σε ύφεση. Η ιαπωνική επενδυτική τράπεζα Nomura εκτιμά ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία, η σχετική με αυτόν άνοδος των τιμών ενέργειας και τροφίμων όπως και μια σειρά άλλοι παράγοντες, μεταξύ των οποίων και πτωτική ζήτηση από τις ΗΠΑ που είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Ε.Ε., θα συντελέσουν στην διολίσθηση της ευρωπαϊκής οικονομίας σε ύφεση στο τρέχον εξάμηνο. Προβλέπει μάλιστα ότι η ύφεση θα διαρκέσει ώς το καλοκαίρι του 2023 και η συνολική απώλεια του ΑΕΠ θα ανέλθει στο 1,7%.
Με τη Nomura συμφωνούν και οι οικονομολόγοι Kay Neufeld και Jonas Keck του Κέντρου Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ερευνών (CEBR), οι οποίοι πιστεύουν ότι οι ενδεχόμενες ελλείψεις σε φυσικό αέριο καθιστούν την ύφεση σχεδόν σίγουρη καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες συνάπτονται μεταξύ τους όχι μόνο μέσω ενεργειακών διασυνδέσεων αλλά και μέσω εξαιρετικά ολοκληρωμένων αλυσίδων εφοδιασμού.
«Η σφικτή προσφορά φυσικού αερίου θα οδηγήσει σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών ενέργειας για τους καταναλωτές, προσθέτοντας στις πληθωριστικές πιέσεις και απαιτώντας ένα ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι από το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, εξέλιξη η οποία αποτελεί από μόνη της ύφεση» υπογραμμίζουν.
Μπάμπης Μιχάλης
