Ομιλία μου στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων για το σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις εξομοιώνονται με την επαγγελματική ασφάλιση και ανοίγουν διάπλατα το δρόμο για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού.
Πλήρης η εξαπάτηση των συνταξιούχων που μέσα σε 4 χρονιαΝΔ έχασαν 6 δις.
Η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ανοίγει τον δρόμο για να επιβληθεί στο δημόσιο η δομημένη και ψυχιατρική συνέντευξη στις προσλήψεις των Δημοσίων υπαλλήλων.
Ενότητα Α: Αναμόρφωση Επαγγελματικής Ασφάλισης και Ταμείων Συμπληρωματικών Παροχών.
• Το νομοσχέδιο αποτελείται από 3 ενότητες. Η ενότητα Α, αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης των ταμείων συμπληρωματικών παροχών είναι η μεγαλύτερη και επικαλείται την εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας 2016/2341 ενώ στην πραγματικότητα βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση.
• Ανοίγει διάπλατα την πόρτα για την ενίσχυση της ιδιωτικοποίησης της ασφάλισης του δεύτερου πυλώνα αφού θα μπορούν να ιδρύονται ΤΕΑ από εργοδότες και επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων μόνο με 100 υπογραφές.
• Πριμοδοτεί καθαρά την ιδιωτική ασφάλιση (3ος πυλώνας) αφού δίνεται η δυνατότητα για πρώτη φορά στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις να συμμετέχουν στην επαγγελματική ασφάλιση μέσω των ομαδικών συνταξιοδοτικών συμβολαίων (ΟΑΣ). Και όχι μόνο αυτό αλλά:
α) εξαιρεί σκανδαλωδώς και σε αντίθεση από την ευρωπαϊκή οδηγία και την ευρωπαϊκή πρακτική τα ΟΑΣ των ασφαλιστικών επιχειρήσεων από όλες τις απαιτήσεις που επιβάλλει στα ΤΕΑ για την προστασία των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των μελών τους όπως πχ αν ο εργοδότης ξεχάσει να καταβάλει τις εισφορές τους, να ενημερώσει τους ασφαλισμένους εξαντλητικά για τα δικαιώματά του ή έχει ενιαίο τύπο καταστατικού, που δεν απαιτείται για το ομαδικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα
β) και βέβαια επιτρέπει στις ιδιωτικές επιχειρήσεις των ΟΑΣ σε περίπτωση χρεοκοπίας μίας ασφαλιστικής εταιρείας άλλοι ασφαλισμένοι να έχουν προνόμια επί της περιουσίας της χρεοκοπημένης εταιρίας ενώ οι ασφαλισμένοι να χάνουν τον «κουμπαρά» τους.
γ) αυτή η σκανδαλώδης μεταχείριση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων κορυφώνεται με την ενιαία φορολόγηση των συνταξιοδοτικών κλ παροχών του προσώπου τόσο από τα ΤΕΑ όσο και από το ΟΑΣ. Άρα δύο μέτρα και δύο σταθμά όσον αφορά τα πλαίσια και τους κοινοτικούς κανόνες για τα νέα ΤΕΑ και «χαλαρά» ευνοϊκά πλαίσια για τα ομαδικά των ασφαλιστικών επιχειρήσεων.
• Στην κατηγορία των νέων αυστηρών πλαισίων εντάσσονται και τα υφιστάμενα ΤΕΑ που απαριθμούν 64.000 ασφαλισμένους και τα οποία για πρώτη φορά θα υποστούν βαρύτατη φορολογία. Στη δημόσια διαβούλευση η Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α.) είναι αντίθετη με μεγάλο μέρος του νομοσχεδίου (όπως και άλλα ταμεία) που αποδεικνύουν με εκατοντάδες παρατηρήσεις ότι δεν έγινε ουσιαστική διαβούλευση με το υπουργείο.
• Διότι κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν σε ένα ασφαλιστικό καθεστώς με δυσμενέστερους όρους από αυτό που βρίσκονται σήμερα εξαιτίας μονομερών παρεμβάσεων του κράτους που ενώ δεν συμμετέχει στη χρηματοδότηση του μπορεί επικαλούμενο λόγους βιωσιμότητάς τους να καταλύει τη συνταγματικά προστατευόμενη συμβατική τους ελευθερία.
• Κυρίως όμως διότι οι βαρύτατοι φορολογικοί συντελεστές που επιβάλλει μετατρέπουν την Επαγγελματική ασφάλιση ελκυστική για τους έχοντες (υψηλόβαθμα στελέχη) και αδύνατη για όσους μπορεί να την έχουν πραγματική ανάγκη όπως τους μεσήλικες εργαζόμενους 45-50 ετών με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
• Με αυτές τις ανισότητες πριμοδοτούνται τα ομαδικά ασφαλιστήρια των ιδιωτικών ασφαλιστικών επιχειρήσεων που είναι ο πραγματικός στόχος της κυβέρνησης.
• Τέλος ως προς τη μετατροπή των αλληβοηθητικών ταμείων σε ΤΕΑ οι παρατηρήσεις του πιο μεγάλου και εύρωστου ταμείο, του ΤΑΥΦΕ με περιουσία 200 εκ ευρώ είναι ενδεικτικές για το πού το πάει η Κυβέρνηση. Ουσιαστικά αναφέρεται στα άρθρα 98-101 και ζητά τη διατήρηση της υποχρεωτικότητας της ασφάλισης γιατί πρόκειται για μία εφάπαξ παροχή που δίνεται από το 1960 με όρους ανάλογους με τους νόμους της χώρας. Συνεπώς η κατάργηση της υποχρεωτικότητας της ασφάλισης σε καμία περίπτωση δεν εγγυάται την διατήρηση της βιωσιμότητας του Ταμείου σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της αιτιολογικής έκθεσης. Αντίθετα, η προαιρετικότητα της ασφάλισης αμφισβητεί την ίδια την υπόσταση του φορέα και πλήττει την κοινωνική αλληλεγγύη και την αλληλεγγύη των γενεών.
• Συμπερασματικά, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο παρόν σχέδιο νόμου, ουσιαστικά εισάγεται με στρεβλό τρόπο ένα νέος θεσμός ιδιωτικής ασφάλισης που σήμερα δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος στην Ελλάδα με στόχο να αποτελέσει μία νέα δήθεν ευκαιρία για τους συνταξιούχους που βλέπουν τις συντάξεις τους χαμηλές και διαλυμένες. Είναι ο δρόμος που οδηγεί στη γενίκευση της ιδιωτικής ασφάλισης, που διαθέτει κεφάλαια που θα επενδύονται σε τομείς που φαίνονται κερδοφόροι σήμερα και προσανατολίζουν την οικονομία σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις που απεδείχθησαν καταστροφικές για τη χώρα, γιατί δεν λαμβάνουν υπόψιν το μικρό της μέγεθος, το απαρχαιωμένο παραγωγικό μοντέλο στο οποίο εδράζεται και την ευαλωτότητα που επέδειξε κατά τις πρόσφατες υγειονομικές, δημοσιονομικές και κλιματικές κρίσεις.
Ενότητα Β: Αναμόρφωση Ασφαλιστικής Νομοθεσίας
• Με η πολυδιαφημιζόμενη ενότητα Β υπέρ συνταξιούχων η κυβέρνηση επιχειρεί μία μεγάλη εξαπάτηση.
• Σε συνθήκες μεγάλης ακρίβειας με τα μέτρα δεν βελτίωσε το εισόδημα και τη θέση των συνταξιούχων. Διότι :
• α) όσον αφορά την αύξηση των συντάξεων που διαφήμισε απλά εφάρμοσε το νόμο του 2017 (της Αχτσιόγλου της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα), β) δεν έδωσε καν αυξήσεις σε όσους έχουν προσωπική διαφορά αλλά εφάπαξ ένα πενιχρό επίδομα 100-200 ευρώ.
• Μέσα σε 4 χρόνια ζημίωσε τους συνταξούχους κατά 3,6 δις (2020,21,22,23) καταργώντας την 13η σύνταξη (900 εκ ευρώ το χρόνο) για να χρηματοδοτήσει την ιδιωτική επικουρική ασφάλιση.
• Τους ζημίωσε κατά 2,5 δις ευρώ γιατί δεν τους επέστρεψε τα αναδρομικά των παράνομων περικοπών της κυβέρνησης Σαμαρά το 2012 που επιδίκασε το ΣΤΕ.
• Όχι μόνο δεν έδωσε τα πλήρως τα αναδρομικά στους συνταξιούχους αλλά το μέρος που απέδωσε το φορολόγησε με υψηλότατους συντελεστές με αποτέλεσμα να χάσουν και αυτό το μικρό μέρος των αναδρομικών.
• Αντίθετα αύξησε τις ασφαλιστικές εισφορές για το 80% των ελευθέρων επαγγελματιών από 185 ευρώ στα 240 ευρώ στη κατώτατη κλίμακα. Η μεγάλη πλειοψηφία των μη μισθωτών πληρώνει σήμερα περισσότερες εισφορές από το 2019.
• Η ΝΔ αφού πρώτα αύξησε εκ νέου τον αριθμό των εκκρεμών συντάξεων που παρέλαβε -οι οποίες είχαν μειωθεί κατά 70% απ’ ό,τι η ίδια είχε αφήσει το 2015- στη συνέχεια νομοθέτησε την απάτη των «fast track» συντάξεων με αποτέλεσμα πλήθος συνταξιούχων να λαμβάνουν πολύ μικρότερες συντάξεις, από αυτές που δικαιούνται ώστε να μπορεί να αυτοθαυμάζεται περί μείωσης των εκκρεμοτήτων. Σήμερα με το παρόν σν επεκτείνει αυτό το fast track σύστημα στις επικουρικές.
• Η ΝΔ νομοθέτησε την πρόσληψη ιδιωτών διευθυντών και γενικών διευθυντών στον ΕΦΚΑ με παχυλές αμοιβές, εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ.
• Θέσπισε το ακαταδίωκτο για τα μέλη του ΔΣ του ΤΕΚΑ, που θα αναλάβουν το ξεπούλημα και την «επένδυση» των αποθεματικών, της επικουρικής ασφάλισης.
• Ξεπούλησε την περιουσία του ΕΦΚΑ μέσω ανώνυμης εταιρίας που ήδη λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια(βλ. πώληση ΙΝΤΕΑΛ κλπ.).
• Ο κ. Μητσοτάκης υποσχόταν κατάργηση της προσωπικής διαφοράς όχι μόνο δεν την κατάργησε αλλά ούτε καν έχει αυξήσει τα ποσοστά αναπλήρωσης για το σύνολο των συνταξιούχων και όχι μόνο για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.
• Αλλάζει το όριο οφειλής βάσει του οποίου καταβάλλεται η σύνταξη σε ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και επιστήμονες. Το όριο οφειλής που σήμερα ανέρχεται στο ποσό των 20.000 ευρώ για ασφαλισμένους σε ΤΣΑΥ, ΤΑΝ, ΤΣΜΕΔΕ , ΟΑΕΕ και ΤΑΝΠΥ , θα ανέλθει στο ποσό των 30.000 ευρώ , ενώ για τους αγρότες (ΟΓΑ) από 6.000 ευρώ στο ποσό των 10.000 ευρώ. Αυτό όμως αφορά μόνο 12.000 υποψηφίους συνταξιούχους, που είναι πάνω από 67 ετών, έχουν πληρώσει 20 χρόνια εισφορές και έχουν καταθέσεις μέχρι 12.000 ευρώ στις τράπεζες. Η κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα για την υπερχρέωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σημειωτέο ότι σήμερα, χρέη στον ΕΦΚΑ έχουν εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες και αγρότες. Επίσης το νομοσχέδιο δεν προχωρά σε καμία ρύθμιση (120 δόσεις) για όσους έχουν χρέη πάνω από 30.000 ευρώ στον ΕΦΚΑ, ενώ τα χρέη στο ΚΕΑΟ έχουν φτάσει στα 47 δισεκατομμύρια ευρώ και η αγορά στενάζει.
• Οι «αυξήσεις» που προβλέπει σήμερα ο νόμος είναι για δεύτερη χρονιά μικρότερες του πληθωρισμού, γεγονός που συνιστά όχι αύξηση, αλλά μείωση του πραγματικού εισοδήματος των συνταξιούχων.
• Καμία αύξηση δεν προκύπτει για τις επικουρικές συντάξεις που παραμένουν παγωμένες για περισσότερο από 14 χρόνια.
• Στο νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνονται οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για την διόρθωση του τρόπου επιβολής της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ), η οποία επιβάλλεται σαν δεύτερη φορολογία, παρά τα γεγονός ότι αποτελούσε προεκλογική εξαγγελία της κυβέρνησης.
• Η κυβέρνηση αυξάνει κατά 4% τις εισφορές για όλους τους επαγγελματίες από 1.1.2024(ενώ είχε αυξήσει ήδη τις εισφορές κατά 9,6% πέρυσι).Αρνείται να παγώσει τις αυξήσεις όπως έχει ζητήσει η αντιπολίτευση, παρά τη δύσκολη συγκυρία.
• Ο υφυπουργός κοινωνικών ασφαλίσεων κ.Τσακλόγλου τόλμησε να αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από 1.1.2027, πάνω από το 67ο έτος της ηλικίας.
• Το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη για νέες προσλήψεις στον ΕΦΚΑ.
• Για τις θετικές διατάξεις: Οι επιμέρους αλλαγές σε διατάξεις που αφορούν τους εργαζόμενους συνταξιούχους, τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ενσήμων για πρόωρη σύνταξη, τα όρια των οφειλών για την καταβολή σύνταξης, την παροχή προστασίας της μητρότητας σε αυτοαπασχολούμενες και η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση στους συνταξιούχους με προσωπική διαφορά που η κυβέρνηση επέλεξε να μην δώσει αυξήσεις, είναι μέτρα που δεν αλλάζουν τη συνολική πολιτική της ΝΔ στο ασφαλιστικό που έχει σαφώς αρνητικό πρόσημο. Μην ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση της ΝΔ έχει αφαιρέσει ήδη πάνω από 6 δισ. από τους συνταξιούχους (περικοπή 13ης σύνταξης και αναδρομικά).
• Η επαναφορά της 13ης σύνταξης και η καταβολή του συνόλου των αναδρομικών που δικαιούνται οι συνταξιούχοι είναι δύο δίκαια αιτήματα των συνταξιούχων που τα γέννησε η πολιτική της ΝΔ και η περικοπή των συντάξεων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτό δεν μπορεί να απαλειφθεί με επιμέρους αλλαγές διατάξεων από τις οποίες θα ευνοηθεί ένα μικρό μέρος των συνταξιούχων, χωρίς όμως να αλλάζει την δυσμενή θέση στην οποία βρίσκονται σήμερα εκατομμύρια νοικοκυριά συνταξιούχων σε όλη τη χώρα.
Ενότητα Γ: Σύστημα Διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) και λοιπές αρμοδιότητες Δ.ΥΠ.Α.
• Στα άρθρα 157 έως και 167 της ενότητας Γ’ ορίζεται ένα σύστημα προσλήψεων μονίμων κι Αορίστου Χρόνου εκπαιδευτικών στις Επαγγελματικές Σχολές Εκπαίδευσης και Κατάρτισης της ΔΥΠΑ το οποίο είναι ο ορισμός της ευνοιοκρατίας και του ρουσφετιού. Χρησιμοποιεί το πρόσχημα μιας διαδικασίας με προκήρυξη εγκρινόμενη από το ΑΣΕΠ για να καταλήξει στο διορισμό ατόμων της απόλυτης επιλογής της διοίκησης της ΔΥΠΑ και κατ’ επέκταση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Διότι:
• Στην τριμελή επιτροπή επιλογής συμμετέχει ένας εκπρόσωπος του ΑΣΕΠ και δύο εκπρόσωποι της διοίκησης της ΔΥΠΑ, άρα πλειοψηφούν οι ορισμένοι από τη Διοίκηση.
• Για πρώτη φορά σε πρόσληψη προσωπικού χωρίς ειδικά προσόντα προβλέπεται δομημένη συνέντευξη υποψηφίων στην 3μελή αυτή επιτροπή κρίσης. Η δομημένη συνέντευξη προβλέπεται στο νόμο του ΑΣΕΠ του 2021 μόνον για προσλήψεις Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού και δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ από το Υπ. Παιδείας για τους καθηγητές. Στη συνέντευξη υποβάλλονται ακόμη και οι ανάπηροι υποψήφιοι. Επιπλέον προβλέπεται ότι, από το 2025-26 το ΑΣΕΠ, μετά από αίτηση της ΔΥΠΑ, θα μπορεί να εφαρμόζει και ψυχομετρικά τεστ στους υποψηφίους. Έτσι η ΔΥΠΑ καθίσταται «λαγός» για την εφαρμογή της δομημένης συνέντευξης και προσωπικότητας στους προσλαμβανόμενους στο Δημόσιο, το οποίο μπορεί να αποκλείει άτομα με υψηλά τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, εμπειρία κ.λπ. Τέλος, δεν διευκρινίζεται εάν οι ενστάσεις κρίνονται από το ΑΣΕΠ ή από τη δήθεν υπό το ΑΣΕΠ τριμελή επιτροπή επιλογής.
• Η επαγγελματική εμπειρία μοριοδοτείται περισσότερο από τη διδακτική. Ακόμη και η εμπειρία στο δυϊκό σύστημα που ακολουθείται στις Σχολές ΕΠΑΣ (θεωρητική εκπαίδευση και πρακτική εξάσκηση) που μοριοδοτείται όσο και η επαγγελματική ανά μήνα, υπολογίζεται για 8 μήνες διδακτικού έτους το χρόνο κι όχι για 12. Έτσι, αναπληρωτές και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί των ΕΠΑΣ με εμπειρία ετών κινδυνεύουν να βρεθούν σε χαμηλότερη θέση από εξωτερικούς εργαζόμενους ακόμα και με μηδενική διδακτική εμπειρία και να οδηγηθούν εκτός των Σχολών, αφού τα μόρια από πτυχία, μεταπτυχιακά κ.λπ. δεν αρκούν για να ισοσταθμίσουν τη διαφορά.
• Αυτό, σε συνδυασμό με τη διαρκή μείωση του μόνιμου προσωπικό, θα είναι σε βάρος της ποιότητας του έργου των Σχολών.
• Στα άρθρα 169-170 ορίζεται διαδικασία δημιουργίας Μητρώου Έκτακτου Προσωπικού για κενά στις Επαγγελματικές Σχολές. Να θυμίσουμε ότι ήταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που, για πρώτη φορά στην ιστορία του Οργανισμού εισήγαγε τον θεσμό του αναπληρωτή εκπαιδευτικού και προχώρησε σε προσλήψεις αναπληρωτών το σχολικό έτος 2017-2018. Εξορθολόγισε τα κριτήρια πρόσληψης ωρομισθίων και αναπληρωτών, τους αναβάθμισε μισθολογικά αναγνωρίζοντας προϋπηρεσία και μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους, και τους ενέταξε στα αντίστοιχα μισθολογικά κλιμάκια του Ενιαίου Μισθολογίου του Δημοσίου.
• Η διαδικασία για τη σύσταση του Μητρώου είναι η ίδια με εκείνη για τους μόνιμους, αλλά ακόμη πιο διάτρητη, αφού εδώ η Επιτροπή Κρίσης αποτελείται αποκλειστικά από εκπροσώπους της Διοίκησης της ΔΥΠΑ.
• Στο άρθρο 183 δίδεται ακόμη μία παράταση, μέχρι 31/12/24, στην καταληκτική ημερομηνία για την εκκαθάριση της Ολυμπιακό Χωριό Α.Ε. που αποφασίστηκε από το μόνο μέτοχό της τον πρ. ΟΕΚ το 2010. Πόσο επιβαρύνεται η ΔΥΠΑ για τη διατήρηση της υπό εκκαθάριση εταιρείας, και γιατί δεν έχει καταστεί ακόμη δυνατή η ολοκλήρωσή της;
