Για το νομοσχέδιο για την «κοινωνική» αντιπαροχή: “ Η κυβέρνηση της ΝΔ παροξύνει τη στεγαστική κρίση για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα ντόπιων και ξένων μεγαλοεργολάβων με τη δήθεν “κοινωνική” αντιπαροχή και “κοινωνικό” νοίκι.”
Μιλώντας στη Α’ Ανάγνωση του νομοσχεδίου για την κοινωνική αντιπαροχή, τόνισα: Πρόκειται για επικοινωνιακό και ψευδεπίγραφο νομοσχέδιο που δεν αντιμετωπίζει τη στεγαστική κρίση, αλλά εκχωρεί σε ντόπιους και ξένους μεγαλοεργολάβους δημόσια γη και κτίρια της κυβέρνησης και των ΟΤΑ, χωρίς να παρέχει σε αντάλλαγμα κοινωνική κατοικία προς μίσθωση.
Η Ελλάδα σήμερα βιώνει τη μεγαλύτερη στεγαστική κρίση από όλη την ΕΕ: ένα στα τρία νοικοκυριά (35,2%) ξοδεύουν πάνω από το 40% του εισοδήματός του για τη στέγη (ενοίκιο ή δάνειο, ρεύμα, νερό, κοινόχρηστα, θέρμανση, ψύξη), όταν ο ΜΟ της ΕΕ είναι 19,7%. Ένα στα δύο νοικοκυριά αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πληρωμή ενοικίου, δόσης δανείου και πάγιων λογαριασμών. Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης έπεσε από 84,6% το 2005 στο 75,4% το 2019 και σε μόλις 69,6% το 2023, στον Μ.Ο. της ΕΕ (69,2%). Σφοδρότερα πλήττονται οι ενοικιαστές, χαμηλών εισοδημάτων: 9 στα 10 τέτοια νοικοκυριά ξοδεύουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για τη στέγαση, με Μ.Ο. ΕΕ 3 στα 10.
Στεγαστική κρίση και ακρίβεια αλληλοτροφοδοτούνται και, σε συνδυασμό με τις αμελητέες και ανεπαρκείς αυξήσεις των μισθών, δημιουργούν την κρίση διαβίωσης: Για 6 στα 10 νοικοκυριά τα εισοδήματα τελειώνουν στις πρώτες 17 ημέρες του μήνα. 67,3% των νέων 18-34 χρονών (στοιχεία 2024) αναγκάζονται να ζουν με τους γονείς τους ή συντηρούνται από αυτούς.
Η στεγαστική κρίση επιδεινώνεται 6 χρόνια τώρα διότι είναι ταξική επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη που συνειδητά ενισχύει το real estate ως προνομιακό κλάδο της οικονομίας, πριμοδοτεί με φοροαπαλλαγές τη μεγάλη ακίνητη περιουσία και καταργεί την προστασία της πρώτης κατοικίας. Οι προσχηματικές πολιτικές ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ Ι και ΙΙ αποδεδειγμένα συντείνουν στην αύξηση των τιμών της αγοράς και στην επιβάρυνση χιλιάδων νέων νοικοκυριών με δανειακά βάρη 30ετίας. Μόνοι κερδισμένοι είναι οι τράπεζες τα funds, τα νομικά πρόσωπα που διαχειρίζονται εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα ως airbnb και οι μεγαλοϊδιοκτήτες ακινήτων. Ειδικότερα, ως ιδιαίτερα ύποπτο ανέφερε η βουλεύτρια το ότι δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί (από τις 27/2/25) η απόφαση για τον εκτοκισμό δόσεων του Νόμου Κατσέλη όπου είναι ενταγμένοι χιλιάδες αδύναμοι δανειολήπτες που επιβαρύνονται από τις τράπεζες με τόκους επί όλου του κεφαλαίου και όχι μόνον επί των δόσεων.
Και συνέχισα: Το νομοσχέδιο δεν μπορεί να έχει καμία θετική συνέπεια στην κοινωνία. Δεν έχει σχέση με την ελληνική αντιπαροχή, αφού δεν δίνει την ιδιοκτησία και εκμετάλλευση του ποσοστού των «κοινωνικών» κατοικιών στο δημόσιο, ιδιοκτήτη της γης ή του ακινήτου που αλλάζει χρήση, αλλά στον κατασκευαστή. Και η μίσθωση δεν είναι κοινωνική, αφού το ενοίκιο δεν συνδέεται με το εισόδημα του ενοικιαστή, αλλά μόνον με τις τιμές αγοράς της περιοχής. Το ανήκουστο μάλιστα είναι ότι σε όσους εγκριθούν να στεγασθούν στα νέα κτίρια κόβετε το επίδομα στέγασης. Του οποίου, άλλωστε, οι δικαιούχοι μειώθηκαν τα τρία τελευταία χρόνια κατά 32,4%, παρά τη συνεχή επιδείνωση της στεγαστικής κρίσης! Όσο για τον ισχυρισμό ότι μιμείστε τα συστήματα του εξωτερικού, σε όλες τις χώρες το δημόσιο συμπράττει με τον μη κερδοσκοπικό ιδιωτικό τομέας, συνεταιρισμούς ή ενώσεις κατοίκων και όχι με κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Οι μερικές εκατοντάδες κατοικίες, δε, που θα παραχθούν σε βάθος χρόνου με αυτό το σύστημα, θα είναι σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών των χαμηλών εισοδημάτων. Ενώ συνειδητά δεν εντάσσετε στην κοινωνική μίσθωση τον μεγάλο αριθμό ακινήτων των τραπεζών και funds, τα κενά κτίρια των ιδιωτών ή τα ενοικιασμένα βραχυχρόνια ως airbnb. Σε κάθε περίπτωση, μείζον πρόβλημα του νομοσχεδίου είναι ότι όλα τα σημαντικά ζητήματά του παραπέμπονται σε ΚΥΑ και ΥΑ που δεν περνούν από τη Βουλή.
Ειδικότερα για την ίδρυση Γενικής Διεύθυνσης Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής στο Υπουργείο η βουλεύτρια τόνισε ότι δεν έχει ελπίδα επιτυχίας, αφού για κάθε έναν τομέα θα έπρεπε να υπάρχει ανεξάρτητη κεντρική δομή σε επίπεδο Υπουργείου ή Υφυπουργείου. Τέτοιες σπασμωδικές κινήσεις, ελλείψει Εθνικής Στρατηγικής Στέγασης είναι εκ προοιμίου ατελέσφορες.
Σε ό,τι αφορά τις διατάξεις για την τριτεκνική ιδιότητα, το μέτρο είναι απλώς συμβολικό, αφού δεν συνοδεύεται από νέα μέτρα ενίσχυσης των τριτέκνων και των πολυτέκνων και δεν εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολυπαραγοντικό πλαίσιο δημογραφικής πολιτικής για την ενίσχυση της οικογένειας. Ενδεικτικό της αδιαφορίας της κυβέρνησης για το δημογραφικό είναι ότι τα οριστικά αποτελέσματα των vouchers για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς βγήκαν χτες το βράδυ. Αλλά και ότι διακόψατε το πρόγραμμα ΑΘΗΝΑ που αντικατέστησε το ΚΥΨΕΛΗ για την προσχολική αγωγή και την πρώιμη ανίχνευση αναπτυξιακών δυσχερειών στους Β/Ν σταθμούς.
Οι δομές προσωρινής φιλοξενίας ανάπηρων παιδιών και των γονιών τους είναι θετικό μέτρο, αρκεί να εφαρμοστεί σωστά με ταχύτατη δημιουργία δομών, εκταμίευση επαρκών κρατικών πόρων, κατάλληλες υποδομές, προσωπικό και μέσα, κάτι που δεν είναι δεδομένο, αφού παραπέμπετε πάλι τα πάντα σε ΚΥΑ.
Τελειώνοντας, δήλωσα ότι η Νέα Αριστερά καταψηφίζει επί της αρχής το νομοσχέδιο και παρέθεσε τα μέτρα που προτείνει η Νέα Αριστερά ως τα μόνα ικανά να δώσουν λύσεις:
• Αύξηση του ελάχιστου χρόνου μίσθωσης (4+2 χρόνια) με δικαίωμα αποχώρησης του ενοικιαστή μετά από 3μηνη ειδοποίηση.
• Ανώτατο επιτρεπόμενο ενοίκιο (πλαφόν) και όριο ετήσιας αύξησης, με βάση την αντικειμενική αξία, το ενεργειακό πιστοποιητικό και το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
• Διπλασιασμός του στεγαστικού επιδόματος που θεσμοθετήθηκε το 2018 και έκτοτε παραμένει στα ίδια ποσά, με διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων και επέκταση της επιδότησης σε όσους δαπανούν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση.
• Σταμάτημα των πλειστηριασμών και θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για την υποχρεωτική αποδοχή διαπραγμάτευσης από τράπεζες και funds είναι επιτακτική ανάγκη άμεσης προτεραιότητας.
• Απαγόρευση σε Νομικά Πρόσωπα (επιχειρήσεις) Ιδιωτικού ή Δημοσίου Δικαίου να εκμεταλλεύονται κατοικίες ως καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου airbnb.
• Διατήρηση αυτύ του δικαιώματος μόνο για φυσικά πρόσωπα, για μία κατοικία ανά ΑΦΜ υπόχρεου και συζύγου.
• Κατάργηση της golden visa.
