Ο ανασχηματισμός έχει ως κινητήρα του τη θέση του πολιτικού προϊσταμένου των σωμάτων ασφαλείας. Οι αλλαγές στο Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Εργασίας είναι παρεπόμενες καραμπόλες.
Γιατί όμως έπρεπε να γίνει άλλη μια αλλαγή, μετά την ολιγόμηνη αντικατάσταση του Μηταράκη από τον Γ. Οικονόμου;
Αν πιστέψει κανείς τα ΜΜΕ, ο Χρυσοχοϊδης είχε φύγει το 2021 γιατί ήταν διαχειριστικά ανεπαρκής στις πυρκαγιές, ο Θεοδωρικάκος κόπηκε τον Ιούνιο του 2023 λόγω της “περιπέτειας” του γιου του, ο Μηταράκης έφυγε τον Ιούλιο του 2023 γιατί πήγε διακοπές εν μέσω πυρκαγιών και ο Γ. Οικονόμου έφυγε τώρα λόγω της διαχείρισης της φωτοβολίδας στον 31χρονο αστυνομικό. Εννοείται πως όλα αυτά γίνανε “με εντολή Μητσοτάκη” (ο οποίος σημειωτέον ποτέ δεν κάνει ανασχηματισμό παρά μόνο “διορθωτικές κινήσεις”…).
Δεν υποτιμώ τη σημασία που έχει η άμεση πολιτική επικαιρότητα, αλλά η εξήγηση για τη σημερινή επανα-υπουργοποίηση του Χρυσοχοϊδη είναι βαθύτερη και – νομίζω – ευδιάκριτη.
Το πρώτο σκέλος της εξήγησης είναι γενικό πολιτικό: η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη επαγγέλθηκε περισσότερο από κάθετι άλλο “τον νόμο και την τάξη”, δημιουργώντας προσδοκίες “ασφάλειας” που αντικειμενικά δεν μπορεί να ικανοποιήσει. Κι αυτό γιατί με τον όρο ασφάλεια οι πολίτες έχουν στο μυαλό τους κάτι που δεν μπορεί να το πετύχει η “περισσότερη αστυνομία”: έτσι “ο νόμος και η τάξη” εξαγγέλλονται ολημερίς, μέχρι να γκρεμιστούν το βράδυ στην πρώτη πλημμύρα, χιονιοθύελλα, πυρκαγιά, σύγκρουση τρένων, γυναικοκτονία, μαφιόζικη δολοφονία, νεανική βιαιοπραγία ή κάθε άλλο έγκλημα στα δελτία των οκτώ. Η επαγγελία της ασφάλειας-με-περισσότερη-αστυνομία είναι σαν το ξεδίψασμα με θαλάσσινο νερό: δεν χορταίνει ποτέ αυτόν που το πίνει. Γι’ αυτό και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη στην κυβέρνηση Μητσοτακη ειναι το μοναδικό με τις τόσες πολλές και συχνές αλλαγές. [Σκεφτείτε αντίθετα τη Μενδώνη: ακούνητη…].
Το δευτερο σκέλος ειναι πιο βαθυκρατικό. Κομμάτι της εξελικτικής διαδικασίας της αστυνομικής ασυδοσίας και ατιμωρησίας είναι η διεκδίκηση από την ΕΛΑΣ να ελέγχει (να “εκλέγει”) τους πολιτικούς της προϊσταμένους. Η επιλογή του Λευτέρη Οικονόμου, πρώην αρχηγού της ΕΛΑΣ, ως Υφυπουργού Δημόσιας Τάξης της κυβέρνησης Παπαδήμου το 2012 ήταν κομβική σε αυτή τη διαδικασία. Ο Χρυσοχοϊδης ήταν ο πολιτικός που, με τα γαλόνια της εξάρθρωσης της 17Ν, μυρίστηκε νωρίς ότι η πολιτική έκφραση των μηχανισμών του βαθέος κράτους είναι πιο σημαντική από τις φιλίες για τα κόμματα. Αυτό ήταν και το σημείο συνάντησης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη δυναστεία του – κατεξοχήν εκπρόσωπο του ελληνικού βαθέος κράτους – που τον έφερε μαζί με τον Οικονόμου στο τιμόνι του Υπουργείου το 2019.
Στο μεταξύ, η διασύνδεση της ΕΛΑΣ με το έγκλημα, το λαθρεμπόριο και την προστασία της νύχτας και οι αντιπαραθέσεις ανάμεσα στις φράξιες της για τη μοιρασιά έχουν φτάσει σε παροξυσμό. Οι “κρίσεις της ΕΛΑΣ” μοιάζουν πλέον με πόκερ μαφιόζικων συμμοριών. Θυμίζουμε εν τάχει αυτά που διαβάσαμε στις εφημερίδες: μετά την καρατόμηση Χρυσοχοΐδη τον Αύγουστο του 2021, αποστρατεύεται τον Μάρτη του 2022 ο (από το 2019) αρχηγός της ΕΛΑΣ Καραμαλάκης και τη θέση του αναλαμβάνει ο Κ. Σκούμας, αναφερόμενος ως νίκη του υφυπουργού Λ. Οικονόμου. Ο Σκούμας κλαδεύει με τη σειρά του σημαντικούς αξιωματικούς της ΥΔΕΖΙ (Ανθρωποκτονιών) και της Διεύθυνσης Εκβιαστών (Χασιώτη, Θεοδώρου, Νταβαρίνο). Τον Σεπτέμβρη του 2022, αμέσως μετά την αποκάλυψη των υποκλοπών, γενικός γραμματέας του ΠΡΟΠΟ αναλαμβάνει ο Καραμαλάκης. Τον Μάρτη του 2023, ο Θεοδωρικάκος, σε συνεργασία με το Μαξίμου, παραμερίζουν τον έλεγχο του υφυπουργού Λ. Οικονόμου και εκπαραθυρώνουν τον Σκούμα (η θητεία του οποίου είχε ανανεωθεί), ενώ ήδη στις κρίσεις του Γενάρη είχαν αποστρατευτεί ο Κοσσυβάκης του Εσωτερικών Υποθέσεων και ο Τσέτσικας της ΔΙΔΑΠ (που έχει και δικό της κοριό). Τότε είναι που δημοσιοποιείται η υπόθεση της φερόμενης “συγκάλυψης” όσον αφορά τον γιο του Θεοδωρικάκου.
Είναι σ’ αυτό το χρονικό σημείο που οι αντιμαχόμενες φράξιες τροφοδοτούν ανοιχτά τον τύπο (εναλλακτικά το Βήμα και την Καθημερινή) με πληροφορίες για τη διαφθορά των αντιπάλων τους: οι διωχθέντες του Γενάρη φωτογραφίζουν τον μεταπηδήσαντα στην πολιτική θέση του μεγάρου της Κατεχάκη αξιωματικό ως αγαπημένο της Greek Mafia, επικαλούμενοι συνομιλίες με τον δολοφονημένο απότακτο Σπύρο Παπαχρήστου. Από την άλλη, οι καταγγελλόμενοι για σχέση με τη Μαφία ανταπαντούν ότι οι αντίπαλοί τους αξιοποίησαν το δίκτυο των υποκλοπών για να ελέγξουν κρίσιμα πόστα στην ΕΛΑΣ, παρακολουθώντας ακόμα και τηλέφωνα αστυνομικών μέσω επισυνδέσεων.
Η απόφαση του Μητσοτάκη τον Ιούνιο του 2023 να κόψει και τον Οικονόμου από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (μετά το κόψιμο του Χρυσοχοϊδη το 2021) αποσκοπούσε σε ένα restart της ΕΛΑΣ και μια φυγή προς τα εμπρός από αυτό το κουβάρι των ανταγωνισμών. Έξι μήνες μετά, ο Μητσοτάκης ξαναγυρίζει ταπεινωμένος στα πόδια του Χρυσοχοϊδη (ακόμα και ο Καραμαλάκης ανακοινώθηκε ως υφυπουργός για λίγες ώρες!), αντιμέτωπος με τη “λευκή απεργία” του αστυνομικού βαθέος κράτους μετά τους απανωτούς θανάτους αστυνομικών και τον εκρηκτικό μηχανισμό στην έδρα των ΜΑΤ. Η πρωτοφανής ανυπακοή μονάδων των ΜΑΤ σε εντολές ανωτέρων στις 14/12/23 στο παιγνίδι Παναθηναϊκού – Μακάμπι Χάιφα (που μάλιστα δημοσιοποιήθηκε και σε ηχητικό!), αντί να σημάνει αποφασιστική τιμωρία των εμπνευστών της, “κλείδωσε” την επιστροφή Χρυσοχοΐδη. Από μια ΕΛΑΣ που έχει κάνει ρουτίνα της τις δολοφονίες ανηλίκων τα τελευταία 3 χρόνια, και από μια κυβέρνηση που τις ευλογεί και τις συγκαλύπτει, δεν περιμέναμε τίποτα λιγότερο.
Αύριο, ο Χρυσοχοΐδης θα φροντίσει για την πρώτη του ενέργεια ως νέου Υπουργού: την επίσκεψη και φωτογράφησή του σε μια κλούβα των ΜΑΤ, για να ορκιστεί στα νάματα του ένστολου ελληνικού φασισμού και να κατευνάσει την οργή του. Το πολιτικό σύστημα δεν θα μπορέσει ποτέ να “μεταρρυθμίσει” την Ελληνική Αστυνομία – και αυτο βέβαια αφορά και την κυβερνητική εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ που πέρασε και δεν ακούμπησε.
Η μάχη για τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες, ενάντια σε μια περισσότερο από ποτέ ασύδοτη Αστυνομία, είναι το σημαντικότερο κρατούμενο της σημερινής μέρας.
Θανάσης Καμπαγιάννης
