Ολοκληρώθηκε αυτή την εβδομάδα το δικαστήριο ενάντια στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και δύο εκ των 320 μελών του, Στράτο Ζολώτα και Αλέξανδρο Μπίστη, μετά από αγωγή της εταιρείας ONEX, που λειτουργεί το ναυπηγείο Νεώριο στη Σύρο. Μέχρι να βγει η απόφαση, όμως, σε κάποιους μήνες, συνεχίζει να αιωρείται ένα διάχυτο κλίμα ανησυχίας, αλλά και αρκετά ερωτηματικά για τη στάση που κράτησαν κάποιοι φορείς και πρόσωπα.
Υπενθυμίζεται ότι η υπόθεση αφορά τρεις αγωγές της εταιρείας, ύψους 3 εκατ. ευρώ, για συκοφαντική δυσφήμιση και διαφυγόντα κέρδη, επειδή το Παρατηρητήριο και τα μέλη του υποστήριξαν την πρόταση του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), του αρμόδιου δημόσιου φορέα δηλαδή, για εκπόνηση περιβαλλοντικής μελέτης για τον λιμένα της Ερμούπολης.
Πιο συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο του 2020 δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα τυχαίας δειγματοληψίας που διενήργησε η Aegean Rebreathe στον πυθμένα του λιμανιού, για να διαπιστωθεί η κατάσταση αναφορικά με τυχόν ρύπανση. Το δείγμα είχε σταλθεί στο ΕΛΚΕΘΕ, όπου και εντοπίστηκε υψηλή συγκέντρωση βαρέων μετάλλων. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε αλληλογραφία του Κέντρου με την τοπική αυτοδιοίκηση και το υπουργείο Περιβάλλοντος, με το πρώτο να ζητά την προκήρυξη σχετικής συνολικής περιβαλλοντικής μελέτης για τον λιμένα, ώστε να εξαχθούν πιο ασφαλή συμπεράσματα και να παρθούν τυχόν απαραίτητα μέτρα. Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου ιδρύεται από πολίτες της Σύρου το Παρατηρητήριο, που με τη σειρά του (τον Δεκέμβρη του 2020), καθώς το ζήτημα είχε παγώσει, απέστειλε ερώτημα στο υπουργείο αν πρόκειται να προχωρήσει η απαραίτητη μελέτη.
Αυτή η δημόσια ανησυχία των πολιτών για τον τόπο τους ερμηνεύτηκε από την εταιρεία σαν «συκοφαντική δυσφήμιση, διαφυγόντα κέρδη και ηθική βλάβη» τον Φεβρουάριο του 2021, όταν και κατέθεσε την πρώτη αγωγή σε βάρος του Παρατηρητηρίου, ύψους 1 εκατ. ευρώ, ενώ ακολούθησαν άλλες δύο (1 εκατ. επίσης έκαστη) προς τα δύο μέλη, επειδή αναφέρθηκαν στο ζήτημα σε συνέντευξή τους. Σημειώνεται πως το Παρατηρητήριο και τα μέλη του ουδέποτε υποστήριξαν το κλείσιμο του ναυπηγείου, όπως φάνηκε και από το σύνθημα έξω από το δικαστήριο («Περιβάλλον καθαρό και Νεώριο ανοιχτό»), αλλά μόνο τη διενέργεια της περιβαλλοντικής μελέτης. Έτσι, είναι απορίας άξιο γιατί επιλέχθηκε από την εταιρεία μια τόσο επιθετική στάση, ζητώντας μάλιστα εξοντωτικά ποσά από πολίτες, τη στιγμή που απλά θα μπορούσε να βγάλει μια ανακοίνωση που να ξεκαθαρίζει ότι η δική της δραστηριότητα είναι καθ’ όλα νόμιμη περιβαλλοντικά και να ζητήσει και αυτή την όσο πιο γρήγορη εκπόνηση της μελέτης, προκειμένου να μην υπάρχει κανένα σύννεφο σχετικά με την ίδια.
Η περιβαλλοντική ανησυχία και η διατύπωση ερωτημάτων, άλλωστε, δεν μπορεί να θεωρηθεί συκοφάντηση, ούτε μπορεί να γίνεται λόγος για διαφυγόντα κέρδη και ηθική βλάβη τη στιγμή που η εργασία της εταιρείας στο ναυπηγείο και τα έσοδά της από εκεί παρουσιάζουν αύξηση. Τελικά, τον Μάιο του 2021 η εταιρεία αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την εκπόνηση της μελέτης, χωρίς όμως να αποσύρει τις αγωγές εναντίον των πολιτών (η μελέτη πρόκειται να διενεργηθεί από το Πολυτεχνείο Κρήτης, αλλά προς το παρόν έχει παγώσει πάλι).
Παράλληλα με τη στάση της εταιρείας, μερίδα εργαζομένων του ναυπηγείου έχουν καταφερθεί εναντίον όποιου τολμήσει να υποστηρίξει τη διενέργεια της μελέτης (πχ για τον βουλευτή Κυκλάδων του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Συρμαλένιο ότι είναι «ανθρωπάκι» κτλ, επειδή είχε καταθέσει σχετική ερώτηση μαζί με άλλους 25 βουλευτές του κόμματος στη Βουλή). Την περασμένη Παρασκευή, μάλιστα, έξω από το δικαστήριο, όταν ήταν συγκεντρωμένες οι «δύο» πλευρές, ορισμένοι εργαζόμενοι προχώρησαν σε λεκτικές επιθέσεις εναντίον όσων είχαν παραβρεθεί για τη στήριξη του Παρατηρητηρίου. Ενώ ένας φοιτητής όταν αποχωρούσε από τη συγκέντρωση των μελών και φίλων του Παρατηρητηρίου, προπηλακίστηκε και τραυματίστηκε από αγνώστους.
Όλα αυτά τα στοιχεία συμβάλλουν στη δημιουργία ενός διχαστικού και εκφοβιστικού κλίματος στην τοπική κοινωνία, παρεμποδίζοντας την ελευθερία έκφρασης και λόγου –δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα τοπικά μέσα έχουν επιλέξει να μην ασχοληθούν με το ζήτημα, παρά τη σημασία του.
Ακόμα πιο μελανό σημείο, όμως, είναι η στάση κάποιων τοπικών και πολιτικών φορέων και προσώπων, που αντί να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των πολιτών, προτίμησαν να υποστηρίξουν τις υπέρογκες αγωγές της εταιρείας. Πέραν του μητροπολίτη Σύρου (που παραμένει αναπάντητο ερώτημα γιατί η εκκλησία να ασχοληθεί με ένα τέτοιο ζήτημα) και του βουλευτή Κυκλάδων της ΝΔ, Φίλιππο Φόρτωμα, ανάμεσα στις ένορκες καταθέσεις κατά του Παρατηρητηρίου και των δύο μελών του, ήταν και του Ανδρέα Νεφελούδη, πρώην γ.γ. στο υπουργείο Εργασίας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, σοκάροντας για την αντίθεση της στάσης του με τις θέσεις και τις αξίες του κόμματος της Αριστεράς.
«Είναι μια καθαρά προσωπική του στάση, η οποία όμως μάς εκθέτει πολιτικά και μπερδεύει τον κόσμο για την άποψή μας όσον αφορά τον εκβιασμό της εταιρείας σε βάρος των πολιτών», σχολιάζει στην «Εποχή» ο βουλευτής Κυκλάδων του κόμματος, Νίκος Συρμαλένιος. Ξεκαθαρίζει δε σχετικά με τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ στο ζήτημα πως: «Θέλω να το τονίσω κατηγορηματικά: εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ, όπως και το Παρατηρητήριο άλλωστε, έχουμε πει εκατοντάδες φορές για τη στρατηγική σημασία του Νεώριου για την οικονομία –τοπική και εθνική– τους εργαζόμενους και τον κλάδο και ότι προφανώς επιθυμούμε τη λειτουργία του. Είναι άλλο ζήτημα αυτό και άλλο ότι στηρίζουμε να γίνει η περιβαλλοντική μελέτη και ότι διαφωνούμε με εξοντωτικές αγωγές σε βάρος πολιτών που εξέφρασαν ανησυχία. Αυτές αφορά το συγκεκριμένο δικαστήριο, και όχι το κλείσιμο του ναυπηγείου, και αυτές τις καταδικάζουμε απερίφραστα».
Τζέλα Αλιπράντη
Πηγή: Η Εποχή
