«Μην κλαις και μην γελάς, μονάχα να καταλαβαίνεις», (Μπ. Σπινόζα, Ολλανδός φιλόσοφος)
Με μια αρχική μελέτη της συμφωνίας αυτό που συμπεραίνουμε είναι ότι η απόφαση ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους δεν είναι ούτε για κλάματα, ούτε όμως και για πανηγυρισμούς.
Η ρύθμιση του ελληνικού χρέους που αποφάσισε το Eurogroup επιβραβεύει από τη μια τα βήματα που έχουν γίνει στην Ελληνική οικονομία, σαν αποτέλεσμα των τεράστιων θυσιών του Ελληνικού λαού στα χρόνια των μνημονίων, αντανακλά ταυτόχρονα τις καχυποψίες και τις αμφιβολίες του νεοφιλελευθέρου ιερατείου των υποτιθέμενων ‘‘εταίρων’’ και δανειστών για τη συνέχιση των σκληρών μέτρων που έχουν επιβληθεί στην Ελληνική κοινωνία και ταυτόχρονα στέλνει ένα μήνυμα στην κυβέρνηση της Αριστεράς για τις όποιες προθέσεις της να ασκήσει κοινωνική πολιτική .
Αυτή η συμφωνία λοιπόν δεν ήταν ούτε κακή ούτε πολύ καλή, και θα αναφέρουμε παρακάτω τους λόγους.
ΤΙ ΘΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ:
- Προσφέρει πράγματι μία μεγάλη ελάφρυνση των βαρών για σημαντικό χρονικό διάστημα προκειμένου να πάρει μία ανάσα η οικονομία και να μπορέσει με καλύτερους όρους να πληρώνει τα χρέη της.
- Δημιουργείται ένα προστατευτικό ‘‘μαξιλάρι’’ για τους ενδεχόμενους κινδύνους για τους επομένους 22 μήνες από 24 δις ευρώ, που προέρχονται από τα 9 δις που έχουν εισπραχτεί και τα 15 δις που θα αποδοθούν από την Ε.Ε μέσα στον Ιούλιο
- Παράλληλα θα υπάρχει πρόσθετη βοήθεια με την απόδοση ανά 6μηνο 600 εκ ευρώ που είναι μέρος των αποδόσεων της εκμετάλλευσης των Ελληνικών ομολόγων από τις ευρωπαϊκές Τράπεζες.
- Σταματά τον ασφυκτικό έλεγχο της επιτροπείας προσφέροντας μια μικρή διαχειριστική αυτονομία χωρίς να αφήνει όμως τον διαρκή έλεγχο σε κάθε βήμα της Ελληνικής οικονομίας
Τα παραπάνω είναι σημαντικά και είναι τα θετικά της συμφωνίας όμως είναι σκόπιμο να δούμε και τα αδύνατα σημεία
ΤΑ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ
- Μέσα από αυτήν τη συμφωνία το χρέος δεν καθίσταται μακροπρόθεσμα βιώσιμο. Με τα τελευταία στοιχεία το χρέος προσεγγίζει τα 344 δις ευρώ η το 180 %του ΑΕΠ. Η συμφωνία έκανε μετάθεση των υποχρεώσεων και όχι διαγραφή μέρους του χρέους. Έτσι λοιπόν το χρέος παραμένει τεράστιο και βεβαίως δεν είναι βιώσιμο.
- Το δεύτερο αδύνατο σημείο είναι το ότι θέτει στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων 2,2% από το 2023 ως το 2060 ενώ βάζει μέσο στόχο ανάπτυξης του Α.Ε.Π 1% Αυτό από μόνο του είναι αντιφατικό και αντιαναπτυξιακό με τους όρους της καπιταλιστικής οικονομίας. Αυτό ακριβώς τονίζει σε συνέντευξη του στην ‘‘Καθημερινή’’ στις 8/7 ο Πίτερ Ντολμαν ως επικεφαλής του Δ.Ν.Τ για την Ελλάδα από τις αρχές του έτους, ο οποίος δηλώνει για τα μέτρα ότι «βελτιώνουν τις προοπτικές πρόσβασης της Ελλάδας στις αγορές.» Ωστόσο, σημειώνει ότι το «ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων που έχει δεσμευτεί να πετύχει η χώρα, 3,5 % του Α.Ε.Π ως το 2022 και στην συνέχεια 2,2% του Α.Ε.Π, περιορίζουν την ικανότητα της κυβέρνησης να στηρίξει την ανάπτυξη (…) με αυτούς τους δημοσιονομικούς περιορισμούς μένουν πολύ λίγα εργαλεία για την στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας» και δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια. Θέλουμε να τονίσουμε ότι ιστορικά, καμιά χώρα στον κόσμο δεν είχε θετικά πρωτογενή πλεονάσματα για πάνω από 5 χρόνια. Έτσι λοιπόν και το ύψος και ο χρόνος των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι το λιγότερο παράλογος. Η εξήγηση για το μέγεθος και για τα χρόνια μπορεί να αποδοθεί στην διάθεση του Ευρωπαϊκού ‘‘Ιερατείου’’ (εδώ το Δ.Ν.Τ. κάνει τον καλό) να ελέγχει τις Ελληνικές κυβερνήσεις μελλοντικά και η αποδοχή του από την Ελληνική κυβέρνηση οφείλεται στη σημερινή της αδυναμία και στην ελπίδα της ότι μπορεί να τα αλλάξει στο μέλλον.
- Οι υπόλοιπες αποπληρωμές (π.χ. στην ΕΚΤ, στο ΔΝΤ και σε ιδιώτες) θα συνεχιστούν κανονικά με την προϋπόθεση ότι μέχρι το 2030 το κράτος μας δεν θα χρειαστεί να αποπληρώνει στους δανειστές ποσά άνω του 15% του ΑΕΠ και από το 2030 και μετά έως το 20% του ΑΕΠ. Αν αναλογιστούμε ότι τα φορολογικά έσοδα είναι 47.2 δις τότε καταλαβαίνουμε ότι αποπληρωμές στους δανειστές ύψους 15% του ΑΕΠ ανέρχονται σε 27 δισ. ετησίως ή στο 55% περίπου(!) των φορολογικών εσόδων του κράτους και αυτό από μόνο του είναι ένα τεράστιο ποσό.
Αυτή είναι μια πρώτη προσέγγιση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών. Ποιο πρόγραμμα όμως πρέπει να εφαρμοστεί μετά το τέλος των μνημονίων;
ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΚΑΙΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ [ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΜΟΣ]
Όλοι προσπαθούν να προβλέψουν η να προτείνουν την πολιτική που πρέπει να εφαρμοστεί μετά το ‘‘τέλος των μνημονίων’’. Αυτό που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι η πλειοδοσία σε παροχές το τελευταίο διάστημα από την Νέα Δημοκρατία και το Κιν.Αλ.
Η Ν.Δ ενώ μέχρι πρότινος μιλούσε για την ανάγκη περικοπών και απολύσεων, τελευταία και ιδιαίτερα μετά τα πρωθυπουργικά υπονοούμενα και τις δηλώσεις Μοσκοβισί για την πιθανότητα να μην περικοπούν οι συντάξεις, ξεκίνησε ένα μπαράζ ‘‘προκλήσεων’’ να δεσμευτεί η κυβέρνηση από τώρα ότι δεν θα τις περικόψει. Ο Νεοδημοκρατικός αυτός πλεονασμός δεν είναι τίποτε άλλο από μια καιροσκοπική ενέργεια. Η Ν.Δ είχε επενδύσει στη δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση των συντάξεων και μείωση του αφορολόγητου.
Νύχτα μέρα όλα τα Μ.Μ.Ε τόνιζαν ότι η κυβέρνηση θα κόψει τις συντάξεις και θα μειώσει το αφορολόγητο και με βάσει αυτά υλοποιεί μια νεοφιλελεύθερη πολιτική.
Οι τελευταίες δηλώσεις Τσίπρα ,Μοσκοβισί ανέτρεψαν τον σχεδιασμό και διψασμένοι για εξουσία άρχισαν να πλειοδοτούν σε παροχές. Όμως η παροχολογία τους, έρχεται σε σύγκρουση με τις μέχρι πρότινος δηλώσεις τους για λιγότερο κράτος (νέες απολύσεις στο δημόσιο, πέντε [5] αποχωρήσεις και μια πρόσληψη κ.λ.π) και για δημιουργία ‘‘καλύτερου επενδυτικού κλήματος’’ με την διάλυση σε ότι έχει απομείνει από τις εργασιακές σχέσεις και βεβαίως με κήρυξη πολέμου στην προσπάθεια επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων και αύξησης του κατώτερου μισθού. Αυτά τα λίγα για τον καιροσκοπισμό των Νεοφιλελεύθερων.
ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ
Η κυβέρνηση έλεγε ότι η πολιτική που εφάρμοζε δεν ήταν δική της και πράγματι δεν θα μπορούσε να είναι αριστερή πολιτική αυτή που εφάρμοζε. Τώρα που το τέλος της ασφυκτικής μνημονιακής επιτήρησης είναι κοντά, πρέπει να υπάρξει ένα συνολικό πρόγραμμα ανάπτυξης με κέντρο την κοινωνία, τους νέους (ανέργους και εργαζόμενους) και όλους αυτούς που χτυπήθηκαν από την καπιταλιστική κρίση. Ο χώρος και ο χρόνος δυστυχώς δεν επιτρέπουν να αναφερθούμε στο σύνολο των μεταμνημονιακών μέτρων. Όμως σε κάποια ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία και είναι αντικείμενο διαρκών συζητήσεων το τελευταίο διάστημα, θα θέλαμε να αναφερθούμε.
1. Συνταξιοδοτικό:
Τα 50 δισ. ευρώ φτάνει ο λογαριασμός που πληρώνουν από το 2010 οι συνταξιούχοι, καθώς από το 2010 έχουν δρομολογηθεί συνολικά 23 μειώσεις , από τις οποίες οι 12 αφορούσαν οριζόντιες περικοπές συντάξεων το διάστημα 2010 – 2014. Με την τελευταία συμφωνία θα περικοπεί από το 2019 συνολικό ποσό 1,8 δισ. ευρώ από τις προσωπικές διαφορές που διατηρούν οι παλιές κύριες και επικουρικές συντάξεις. Για όλους τους παραπάνω λόγους, το άμεσο καθήκον της κυβέρνησης είναι να βρει τρόπους να μην υλοποιηθεί η τελευταία συμφωνία για περικοπές ύψους 1,8 δις. Ίσα-ίσα αυτό που χρειάζονται οι συνταξιούχοι δεν είναι οι περικοπές, αλλά η αύξηση των συντάξεών τους και για αυτό πρέπει να εξεταστεί σοβαρά και το ζήτημα της επαναφοράς της 13ης σύνταξης.
2. Φορολογικό
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να μειώσει και άλλο το αφορολόγητο. Ας δούμε όμως το σύνολο και τη διάρθρωση των φορολογικών εσόδων. Το σύνολο των φορολογικών εσόδων είναι 47,2 δις. Από αυτούς οι έμμεσοι φόροι είναι 26,9 δις και αντιπροσωπεύουν το 57% και οι άμεσοι φόροι είναι 20,3 δις και αντιπροσωπεύουν το 43%. Η φορολογική διάθρωση από μόνη της δείχνει και τον ταξικό της χαρακτήρα, γιατί τους έμμεσους φόρους τους πληρώνει το σύνολο της κοινωνίας που η συντριπτική της πλειοψηφία είναι εργαζόμενοι, συνταξιούχοι και μικρομεσαίοι. Η έμμεση φορολογία στην Ελλάδα είναι κατά 11,5 μονάδες περισσότερες από τη μέση Ευρωπαϊκή έμμεση φορολογία. Από το υπόλοιπο 43% των άμεσων φόρων το μεγαλύτερο μέρος το πληρώνουν και πάλι τα συνήθη υποζύγια, οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι. Αυτό από μόνο του δείχνει τον ταξικό χαρακτήρα που έχει διαρθρωθεί η φορολογική επιβάρυνση.
ΑΛΛΑΓΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Για αυτό λοιπόν δεν πρέπει με τίποτα να μειωθεί το αφορολόγητο φορτώνοντας παραπάνω βάρη στα πιο φτωχά στρώματα της κοινωνίας. Τα χρήματα όχι μόνο για την συγκεκριμένη δέσμευση αλλά και για να ασκηθεί μια εκτεταμένη κοινωνική πολιτική μπορούν να βρεθούν αν μειωθεί δραστικά η φοροδιαφυγή
- Των πολυεθνικών, που πουλούν πολύ ακριβότερα στις Ελληνικές θυγατρικές τους από τι στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, κάνοντας τεράστια εξαγωγή κερδών
- Αν επιτέλους προχωρήσει γρήγορα και φορολογηθούν οι αναγραφόμενοι στις λίστες Μπόργιαν, Λαγκάρντ, Panama papers, που παρά τις τυμπανοκρουσίες από την κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα δεν ακούγεται τίποτα για αυτές.
- Παρά τις εξαγγελίες η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει ουσιαστικά στον εντοπισμό των παράνομων κερδών λαθρεμπορίου, καυσίμων και τσιγάρων, που υπολογίζονται ετησίως σε 1,7 δισ., με πλήρη εφαρμογή των συστημάτων εισροών-εκροών στη διακίνηση καυσίμων, τοποθέτηση scanners στα τελωνεία και επιβολή βαρύτατων προστίμων και ποινών στους παραβάτες φοροκλέπτες.
- Πάταξη της διαφθοράς. Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας εκτιμά πως η διαφθορά κοστίζει 14 δισ. ετησίως στην Ελλάδα (βλ. προμήθειες νοσοκομείων, τοπικής αυτοδιοίκησης, εξοπλιστικών δαπανών, υπερτιμολογήσεις μεγάλων έργων κτλ.). Σχετικά μέσα καταπολέμησής της έχουν προταθεί επανειλημμένα κι είναι απολύτως εφικτά και εφαρμόσιμα (π.χ. καθιέρωση εσωτερικών ελέγχων σε δημόσιους οργανισμούς, επιβολή ανάρτησης «πόθεν έσχες» στο διαδίκτυο δημοσίων υπαλλήλων και στελεχών τοπικής αυτοδιοίκησης, υιοθέτηση διπλογραφικού λογιστικού συστήματος στην οικονομική διαχείριση, εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών, κατάσχεση περιουσιών σε παραβάτες με ταυτόχρονη ανάπτυξη μορφών κοινωνικού και εργατικού έλεγχου, κ.ά.).
- Στα παραπάνω ζητήματα εναλλακτικής οικονομικής πολιτικής εξυγίανσης, η κυβέρνηση πρέπει να προσθέσει την υλοποίηση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και των δομών της οικονομίας προκειμένου να φορολογηθούν τα 45 δισ. της παραοικονομίας (25% του συνολικού ΑΕΠ) και να συλληφθούν ετησίως διαφεύγοντες φόροι 11,3 δισ.
- Ταυτόχρονα πρέπει να υπάρξει επανασχεδιασμός των φορολογικών εσόδων με μείωση στα έσοδα από έμμεσους φόρους και αύξηση των εσόδων από άμεσους φόρους, ιδιαίτερα αυτούς που αφορούν τις επιχειρήσεις με υψηλή κερδοφορία
ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΕΙΣ – ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ
Όπως έχει ήδη πολλές φορές ανακοινωθεί πρέπει άμεσα να γίνει επαναφορά των συνολικών συμβάσεων και να υπάρξει αύξηση του κατώτερου μισθού και οι λόγοι είναι πασιφανείς. Όπως αναφέρει σε έκθεσή του το Ι.Ν.Ε Γ.Σ.Ε.Ε την περίοδο των μνημονίων υπήρξε θεαματική μείωση κατά 37,5% του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος που οφείλεται μεν στη μείωση κατά 21,8% της μέσης τρέχουσας αμοιβής εργασίας (στο σύνολο της περιόδου 2010-2016) αλλά οφείλεται και στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας κατά 25,1% την ίδια περίοδο. Η ελεύθερη πτώση στις αμοιβές του ιδιωτικού τομέα ξεκίνησε το 2012, με τη μείωση του κατώτατου μισθού κατά 22% και κατά 32% του μισθού για τους νέους κάτω των 25 ετών. Ωστόσο σήμερα – έξι χρόνια μετά – έχουν επικρατήσει οι ευέλικτες και χαμηλά αμειβόμενες θέσεις απασχόλησης, με αποτέλεσμα οι καθαρές αμοιβές κυρίως των νεοπροσλαμβανόμενων νέων να είναι κάτω από τα 400 ευρώ.
Αυτά είναι μερικά από τα άμεσα μέτρα που θα πρέπει να συμπεριληφθούν σε ένα γενικότερο πρόγραμμα , που θα φροντίζει για τη δραστική μείωση της ανεργίας , για μια ανάπτυξη με βάση την κοινωνία και τους εργαζόμενους, για ένα τέτοιο πρόγραμμα θα αναφερθούμε στο άμεσο μέλλον.
Λεωνίδας Καρίγιαννης
Πηγή: TVXS
