Και να αδελφέ μου που στην καρδιά του καλοκαιριού, εδώ στη χώρα μας, μπαίνουμε όλο και πιο βαθιά στον εργασιακό μεσαίωνα. Από 1η Ιουλίου, νόμιμο το 6ημερο 8ωρο. Βέβαια αυτό δεν είναι το χειρότερο σημείο του νόμου 5053/23 –νόμου οδοστρωτήρα του ατομικού εργατικού δικαίου που πήγε στη Βουλή από τον τότε υπουργό εργασίας Άδωνη Γεωργιάδη. Ο νόμος αυτός προβλέπει την απασχόληση σε πολλαπλούς εργοδότες και εισαγάγει για πρώτη φορά τις συμβάσεις εργασίας κατά παραγγελία. Αντιγράφοντας έτσι τις χειρότερες νεοφιλελεύθερες πρακτικές, δημιουργώντας και στη χώρα μια στρατιά από εργαζόμενους άνεργους, και όχι μόνο.
Το πνεύμα του νόμου είναι συνοπτικά το εξής: «είναι μικρός ο μισθός και δεν σου φτάνει να ζήσεις;», το καταλαβαίνει η… καλή κυβέρνηση της ΝΔ και αντί να αυξήσει τους μισθούς δίνει τη «φοβερή δυνατότητα» στον εργαζόμενο να δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ για να αυξήσει τις αποδοχές του και να προσπαθήσει να τα βγάλει πέρα με το φοβερό κύμα της ακρίβειας στα βασικά καταναλωτικά αγαθά. Δίνει τη φοβερή δυνατότητα, νόμιμα πια, να ζει για να δουλεύει αντί του… ξεπερασμένου να δουλεύει για να ζήσει. Κι όλα αυτά, σε μια στιγμή που άλλες χώρες συζητάνε για την 4ημερη εργασία.
Περί 6ήμερης εργασίας, λοιπόν, ο λόγος και ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Πριν τα μνημόνια, η εργασία το Σάββατο –έκτη μέρα της εβδομάδας– ήταν απλά παράνομη, τέλος. Με το άρθρο 8 του νόμου 3846/2010, και μετά τις σχετικές απαιτήσεις του ΣΕΒ (οι γνωστοί μνημονιακοί νόμοι), η εργασία που παρεχόταν την έκτη ημέρα της εβδομάδος, κατά παράβαση του συστήματος πενθήμερης εργασίας, ενώ παρέμενε παράνομη και είχαν θεσπιστεί προβλεπόμενες κυρώσεις, αμειβόταν με το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 30%.
Από 1η Ιουλίου, και παρά το διακηρυγμένο τέλος των μνημονίων, η εργασία την έκτη ημέρα παύει να είναι παράνομη. Συγκεκριμένα, ο νόμος 5053/23 που έφερε στη Βουλή ο τότε υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης, κάνει νόμιμη –για πρώτη φορά στα χρονικά του ελληνικού Εργατικού Δικαίου– την απασχόληση εργαζομένων, που εργάζονται πενθήμερο, την έκτη ημέρα (καθ’ υπέρβαση του πενθημέρου). Έτσι, οι εργοδότες θα μπορούν να ζητούν από τους εργαζομένους τους να δουλεύουν και την έκτη ημέρα, με προσαύξηση ημερομισθίου κατά 40%. Όσο και να προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο, η διάταξη αυτή επηρεάζει, στην ουσία, το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων της χώρας που μέχρι σήμερα δούλευαν πενθήμερο οκτάωρο, καθώς αφορά τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας (24 ώρες την ημέρα και 7 ημέρες την εβδομάδα, συνοπτικά 24/7), με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, αλλά και τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν σε 24ωρη βάση για πέντε ή έξι ημέρες την εβδομάδα. Να πούμε εδώ ότι στις διατάξεις αυτές δεν υπάγονται οι απασχολούμενοι σε ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις.
Γιατί γίνεται, όμως, τόσος ντόρος για την εξαήμερη εργασία; Μα γιατί αυτή αυξάνει τραγικά τον εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας των μισθωτών. Γιατί μπορεί η απασχόληση πέραν των 45 ωρών την εβδομάδα για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πενθήμερο να θεωρείται υπερωριακή, όμως σε αυτό το όριο των 45 ωρών δεν συμπεριλαμβάνεται η εργασία το Σάββατο, την έκτη ημέρα δηλαδή. Άρα έχουμε και λέμε: ένας εργαζόμενος που πριν την 1η Ιουλίου εργαζόταν 45 ώρες την εβδομάδα –χωρίς σε αυτό τον χρόνο να συμπεριλαμβάνονται οι υπερωρίες, δηλωμένες ή αδήλωτες– τώρα, με τον συγκεκριμένο νόμο, ο εβδομαδιαίος νόμιμος χρόνος απασχόλησής του εκτινάσσεται στις 53 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας. 53 ώρες νόμιμης εργασίας την εβδομάδα, χωρίς σε αυτόν να συμπεριλαμβάνονται οι υπερωρίες…
Εύλογα ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι αυτή η απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη έρχεται να διαλύσει τη ζωή του κόσμου της μισθωτής εργασίας. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες αναδεικνύονται πρωταθλητές/πρωταθλήτριες στις ώρες εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση –οι περισσότερες ώρες εργασίας κάθε εβδομάδα το 2022, καταγράφηκαν στην Ελλάδα (41 ώρες), στην Πολωνία (40,4), στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία (40,2 και οι δύο)– και η πρωτιά αυτή θα παγιωθεί, όπως φαίνεται, και τα επόμενα χρόνια με τον ψηφισμένο νόμο της Νέας Δημοκρατίας.
Τέλος, και για να έρθουμε στα πρακτικά, ακόμα και αυτή η προσαύξηση του 40% στο ημερομίσθιο για την εργασία το Σάββατο, για να καταβληθεί θα πρέπει να δηλωθεί. Αλήθεια, με μια Επιθεώρηση Εργασίας υποστελεχωμένη, με εργαζόμενους στις επιθεωρήσεις στα όρια της εξάντλησης, όσο φιλότιμα και να δουλέψουν, ποιοι και πόσους ελέγχους θα διενεργήσουν για να επιβάλουν την τήρηση ακόμα και αυτού του ξεχειλωμένου χρόνου εβδομαδιαίας απασχόλησης;
Εμείς, ως ΑΔΕΔΥ, την ημέρα ψήφισης αυτού του νομοσχεδίου–εκτρώματος απεργήσαμε, ζητώντας από την κυβέρνηση να το πάρει πίσω. Συνεχίζουμε τον αγώνα μας για την κατάργηση ενός νομοσχεδίου που μετατρέπει τους μισθωτούς σε σκλάβους.
Σταυρούλα Παπαδημητρίου
