Το “κουκούλωμα” του σκανδάλου των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων μας θύμισε άλλες, όχι πολύ μακρινές εποχές. Όταν οι άνδρες της Ασφάλειας και της ΚΥΠ, όπως ονομαζόταν τότε η ΕΥΠ, ξεροστάλιαζαν παρακολουθώντας τις δραστηριότητες πολιτικών κομμάτων και στελεχών τους, κυρίως της Αριστεράς, για να μεταδώσουν -δικαιολογώντας τους μισθούς και τις παχυλές αμοιβές τους- κάποιες φορές σωστές και τις περισσότερες φορές λαθεμένες ή φανταστικές πληροφορίες. Βλέπετε, δεν υπήρχαν ακόμη τότε κινητά τηλέφωνα.
Επειδή πολύς ντόρος γίνεται με τις παρακολουθήσεις κινητών τηλεφώνων με το λογισμικό Predator, όπως διαπιστώθηκε με τις πρόσφατες περιπτώσεις του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. Νίκου Ανδρουλάκη και του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, αλλά παλιότερα και με τις συνακροάσεις στα τηλέφωνα της ηγεσίας του ΚΚΕ, να πούμε ότι το «κουσούρι» της παρακολούθησης των πολιτικών της αντιπάλων είναι «προπατορικό αμάρτημα» της Δεξιάς, καθώς το είχε από παλιά.
Φεβρουάριος 1977. Ο δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη» φτάνει στη Δράμα για μια σειρά ρεπορτάζ σχετικά με τα οξυμένα προβλήματα των καπνοπαραγωγών και των εργαζομένων του νομού, κυρίως της «Σόφτεξ». Κατά πόδας και η Ασφάλεια, η οποία όχι μόνο τον παρακολουθεί στενά, αλλά οργανώνει και επιχείρηση… διάψευσης των πληροφοριών των σχετικών δημοσιευμάτων, επιστρατεύοντας ακόμη και ανώνυμους «φυσιολάτρες»
Δεν αναφερόμαστε βέβαια στις περιόδους του ανώμαλου καθεστώτος μετά τον Εμφύλιο, ούτε της δικτατορικής εποχής των πραξικοπηματιών, όπου οι παρακολουθήσεις πήγαιναν σύννεφο, προκειμένου να τηρούνται ανελλιπώς και οι περιβόητοι «φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων». Όπως προκύπτει από τα έγγραφα που δημοσιεύουμε και προέρχονται από τα αρχεία της διαβόητης «Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας», παρακολουθήσεις γίνονταν επί κυβερνήσεων της Ν.Δ. ακόμη και το 1979 ή το 1981, δηλαδή πέντε και επτά χρόνια μετά την κατάρρευση της χούντας και τη Μεταπολίτευση.
Βέβαια, τότε δεν υπήρχαν τα κινητά τηλέφωνα και οι άνδρες της Ασφάλειας και της ΚΥΠ, όπως ονομαζόταν τότε η ΕΥΠ, ξεροστάλιαζαν με τις ώρες παρακολουθώντας τις δραστηριότητες πολιτικών κομμάτων και στελεχών τους, κυρίως της Αριστεράς, για να μεταδώσουν -δικαιολογώντας τους μισθούς και τις παχυλές αμοιβές τους- κάποιες φορές σωστές και τις περισσότερες φορές λαθεμένες ή φανταστικές πληροφορίες.
Σε μία μάλιστα περίπτωση που βλέπει το φως της δημοσιότητας, παρακολουθήσεις πολιτικών αντιπάλων της Δεξιάς γίνονταν και τον Απρίλιο του 1983, όταν δηλαδή βρισκόταν στην εξουσία η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, η οποία φαντάζομαι ότι δεν θα είχε ιδέα για αυτές τις αντιδημοκρατικές πρακτικές.
Η πιο εξωφρενική περίπτωση που αποκαλύπτουμε σήμερα έχει να κάνει με την επιστράτευση στρατιάς ανδρών της Ασφάλειας και πληροφοριοδοτών για μια προσπάθεια που είχε γίνει τον Απρίλιο του 1979 στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να δημιουργηθεί μία «Επιτροπή Ειρήνης Διανοουμένων-Επιστημόνων-Καλλιτεχνών» που θα προωθούσε την επίκαιρη και τότε και σήμερα ιδέα να σταματήσουν το κυνήγι των εξοπλισμών και οι πόλεμοι, ώστε να εξασφαλιστεί μόνιμα η ειρήνη στον πλανήτη μας.
Το επιλήψιμο, σύμφωνα με την επτασέλιδη αναφορά με αριθμό 8/30/276/4θ και ημερομηνία 19.4.1979 που είχε αποστείλει για το θέμα αυτό η «Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης», με την υπογραφή του διοικητή της, αντισυνταγματάρχη Νικόλαου Ρούτση, ήταν ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας δημιουργίας της «Επιτροπής Διανοουμένων-Καλλιτεχνών» είχε δώσει τρεις συναυλίες στην πόλη ο μεγάλος μας δημιουργός Θάνος Μικρούτσικος, παρουσιάζοντας με τον καλλιτέχνη Γιάννη Κούτρα το έργο του «Μουσική πράξη του Μπρεχτ», το οποίο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ασφαλιτών, «εστρέφετο κατά του αστικού καθεστώτος».
Υπενθυμίζουμε ότι στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης, όπου είχε αποσταλεί η σχετική αναφορά του διοικητή της Εθνικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, υπουργός ήταν ο περιβόητος Αναστάσιος Μπάλκος. Είχε αφήσει εποχή, καθώς είχε απαγορεύσει τις συναυλίες του Χρήστου Λεοντή στη Λάρισα και της Μαρίζας Κωχ στην Καλαμάτα, ενώ σε δύο κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που είχε συγγράψει σε στιλ Τζέιμς Μποντ, δημιουργώντας ένα μακαρθικό κλίμα, θεωρούσε συλλήβδην «κατασκόπους» τους Έλληνες αριστερούς.
Στην αναφορά εκείνη, η οποία είχε προκύψει από την παρακολούθηση από τα σαΐνια της Ασφάλειας της ιδρυτικής συνέλευσης της επιτροπής, που είχε πραγματοποιηθεί στις 2 Απριλίου 1979 στην αίθουσα εκδηλώσεων της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών με τη συμμετοχή 180 ατόμων, ένα άλλο επίμεμπτο κατά τη γνώμη τους στοιχείο που ανέφεραν οι πληροφοριοδότες της Ασφάλειας ήταν η διακήρυξη που είχε εκδοθεί από τη συγκέντρωση εκείνη και στο οποίο επισημαινόταν το πάντα επίκαιρο μήνυμα.
Πως δηλαδή: «Οι άνθρωποι της τέχνης και της επιστήμης που γνωρίζουν πολύ καλά πόσο τους είναι αναγκαίες οι συνθήκες ειρήνης για δημιουργικό έργο, έχουν χρέος να σταθούν στο ύψος των ευθυνών τους, να θέσουν τις γνώσεις τους, το ταλέντο τους, τη δημιουργική τους ενέργεια και τη δύναμη της επιχειρηματολογίας τους στην υπηρεσία του αγώνα για τη σωτηρία της ανθρωπότητας από το πυρηνικό ολοκαύτωμα, όπου την οδηγούν οι φιλοπόλεμοι κύκλοι της εποχής μας».
Στον κατάλογο που παραθέτονταν στο τέλος του δελτίου πληροφοριών με τα ονόματα όσων πήραν μέρος στη συγκρότηση της «Επιτροπής Διανοουμένων-Επιστημόνων-Καλλιτεχνών Θεσσαλονίκης», εντοπίζουμε ότι συμμετείχαν και οι:
Εκπρόσωπος του δημάρχου Θεσσαλονίκης Μιχάλη Παπαδόπουλου, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης και μετέπειτα δήμαρχος Θανάσης Γιαννούσης και η δήμαρχος Πολίχνης Έλλη Παπαπαναγιώτου.
Οι καθηγητές Πανεπιστημίου και πανεπιστημιακοί: Παύλος Πετρίδης της Νομικής, Κώστας Παπαδόπουλος της Φυσικομαθηματικής, Πέτρος Καραγιαννίδης της ΦΜΣ, Γεώργιος Σακελλαρίου της Ιατρικής, Στρατής Κουνιάς της ΦΜΣ, Λεωνίδας Τρομάρας της Φιλοσοφικής, Κλεόπας Μιχαηλίδης της ΦΜΣ, Νικόλαος Χαραλαμπάκης της Πολυτεχνικής Σχολής, Αθανασία Παναγοπούλου της ΦΜΣ, Στέφανος Χαραλάμπους.
Οι λογοτέχνες: Γαβριήλ Γαβριήλογλου, Γιάννης Καρατζόγλου, Κώστας Δ. Χατζής, Γιάννης Γαλανός, Ηλίας Κουτσούκος, Θεόδωρος Ποάλας στιχουργός.
Οι δημοσιογράφοι: Γιάννης Μυλαράκης, Αλέξης Δερμεντζόγλου κριτικός κινηματογράφου, Σπύρος Κουζινόπουλος, Στέλιος Λεπτοκαρύδης.
Οι καλλιτέχνες: Δημήτριος Βασιλείου σκηνοθέτης-ζωγράφος, Ευάγγελος Γαληνός ψηφιδογράφος, Θανάσης Μπακογιώργος ζωγράφος, Νικόλαος Περέλης σκηνοθέτης, Αριστείδης Προδρομίδης ζωγράφος, Νίκη Τριανταφυλλίδη ηθοποιός, Λευτέρης Χαρωνίτης σκηνοθέτης.
Οι επιστήμονες: Γιάννης Βογιατζής πολιτειολόγος, Νικόλαος Δίγκας-Χαρδαλιάς δικηγόρος, Χαρίλαος Θυμιογιάννης δικηγόρος, Στέλλα Κορομπίλη εκπαιδευτικός, Αλέξανδρος Μαραντζίδης κοινωνιολόγος, Μιχαήλ Μιχαλάκας οδοντίατρος, Γεώργιος Μουτουσίδης χημικός μηχανικός, Αθανάσιος Μποζίνης ιατρός, Λάμπρος Νικολαΐδης δημοσιολόγος, Θεανώ Περδίκη νομικός, Μάκης Τρικούκης δικηγόρος, Στ. Τσεκούρας ψυχολόγος, Νικόλαος Τσιγάρας τοπογράφος μηχανικός, Κωνσταντίνα Φλώρου μαθηματικός,
Στη λίστα της Ασφάλειας δίπλα σε κάθε όνομα σημειωνόταν και η πολιτική του τοποθέτηση. Έτσι βλέπουμε να αναγράφονται σε άλλα ΚΚΕ/Εξ., ΠΑΣΟΚ, ΕΔΗΚ, Σοσιαλιστική Πρωτοβουλία, ενώ μερικά έχουν την ένδειξη «φιλοαριστερών αρχών» ή «νομιμόφρων», ενώ τα αδιευκρίνιστα ως προς τα πολιτικά τους φρονήματα σημειώνονται ως «Α.Λ.Σ.». Πάντως, φιλότιμοι οι ασφαλίτες, αναφέρουν στο τέλος ότι για τα μέλη της επιτροπής για τα οποία είναι ελλιπή τα στοιχεία «καταβάλλεται προσπάθεια για την εξακρίβωση των πλήρων στοιχείων» τους.
Σπύρος Κουζινόπουλος
