Οι αναλύσεις για την Συρία πολλές. Όλες-ακόμα και οι πιο επιφανειακές- κάτι προσφέρουν, προς σκέψη και προβληματισμό. Προσωπικά δεν έχω ούτε “έξυπνη ” ανάλυση να καταθέσω, ούτε είμαι τόσο “γρήγορη ” για να αναπτύξω σενάρια. Απλώς μερικές σκέψεις, προϊόν των γεγονότων και μόνο.
1ον Είναι σαφές εδώ και καιρό ότι υπήρχαν μεγάλα και μικρότερα σχέδια δραστικού “επανασχεδιασμού” της Μέσης Ανατολής. Από τις συμφωνίες του Αβραάμ μέχρι την ομιλία Νετανιάχου στον ΟΗΕ, με μεγάλο θύμα το Παλαιστινιακό, μεγάλοι και περιφερειακοί παίκτες μπήκαν με κάθε τίμημα στο παιχνίδι. Το Ισραήλ ήταν το πρώτο που άρπαξε την ευκαιρία μετά την δολοφονική επίθεση της Χαμάς να δώσει την γενοκτονική λύση στο Παλαιστινιακό και να “ξεμπερδέψει ” με όλους τους αντιπάλους του. Διεκδίκησε, με εισβολή στον Λίβανο, και φυσικά με την αμέριστη συμπαράσταση της Δύσης, να γίνει ο κυρίαρχος περιφερειακός παίκτης του επανασχεδιασμού της Μέσης Ανατολής, όπως θεωρούσε ότι βόλευε και την ίδια τη Δυση. Κάπου όμως “έχασε την μπάλα “. Πολύ αίμα, πάρα πολύ Παλαιστινιακό αίμα, ακόμα και για τις αντοχές μιας υποκριτικής Δύσης. Και εδώ μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι η Τουρκία.
2ον Ο επανασχεδιασμός της Μέσης Ανατολής χωρίς την Τουρκία που διεκδικεί εδώ και χρόνια το ρόλο της περιφερειακής δύναμης, δεν θα ήταν ανεκτός. Η Τουρκία λοιπόν, και με το φόβο ότι το Κουρδικό αποτελούσε πια σοβαρό παράγοντα του επανασχεδιασμού, μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι. Η Συρία, στην οποία είχαν συγκεντρωθεί όλοι οι μεγάλοι και μικρότεροι ανταγωνισμοί, “παγωμένοι” επί 10 περίπου χρόνια, έγινε το πεδίο της “αναμέτρησης “. Ο Άσαντ ήταν ο πιο ευάλωτος κρίκος, και έσπασε.
3ον Υπάρχουν δύο σχεδόν “κοινοί τόποι ” στην Ιστορία. Ο ένας είναι ο απρόβλεπτος παράγοντας που δίνει γερό λάκτισμα στα γεγονότα και πυκνώνει τα φαινόμενα που έμεναν είτε “παγωμένα” είτε σε δεδομένη κατεύθυνση. Η εκλογή Τραμπ ήταν το απρόβλεπτο. Η Δύση, ΕΕ και ΗΠΑ, θεώρησαν ότι μια νεοφιλελεύθερη με επίχρισμα φιλελευθερισμού τάξη είχε εμπεδωθεί.: Μπάιντεν, Σολτς, Μακρόν, κλπ, έσερναν τα πόδια τους αυτάρεσκα, ποντάροντας στην πολεμική ανασυγκρότηση της Δύσης, αδιαφορώντας πλήρως για τις τεράστιες κοινωνικές ανισότητες. Και το απρόβλεπτο εμφανίστηκε και πάλι.
Δεύτερος παράγοντας, οι όποιες Μεγάλες Δυνάμεις έχουν πολλούς άσσους στο μανίκι τους. Μην βιαζόμαστε λοιπόν να πούμε ποιες κερδίζουν και ποιες χάνουν. Ενόψει έλευσης Τραμπ όλες ξαναμπαίνουν στο παιχνίδι και επαναδιαπραγματεύονται αυτό που θεωρούν ότι τους ανήκει. Οι περιφερειακές δυνάμεις επίσης. Με τη διαφορά ότι οι τελευταίες μπορεί σε καμιά στροφή απότομη της ιστορίας να βρεθούν λιγο στην “απέξω”.
Τέλος: Είναι πλέον σαφές ότι βρισκόμαστε σε περίοδο όπου τα άλυτα επι χρόνια προβλήματα γίνονται η αφορμή για να “φουλάρουν” οι πολεμικές μηχανές με ό,τι αυτό συνεπάγεται: θάνατο, πείνα, προσφυγιά. Πολύ πριν από τον Τραμπ το ρολόι της ιστορίας είχε αρχίσει να κινείται ανάποδα. Αυτός έγινε ο επιταχυντής.
Για χώρες όπως η δική μας, η οποιαδήποτε εμπλοκή σε μεγάλο ή περιφερειακό παιχνίδι, η οποιαδήποτε ταύτιση με τα συμφέροντα μιας μεγάλης δύναμης είναι καταδικασμένα. Δεν το λέω εγώ. Το λέει η ιστορία αυτού του τόπου.
Ο πατριωτισμός για την Ελλάδα είναι η σταθερότητα σε αρχές και στο διεθνές δίκαιο. Είναι η Ειρήνη και η συνύπαρξη με τους γείτονες μας. Η οποιαδήποτε προσπάθεια να “επωφεληθούμε ” μπορεί να αποβεί δύσκολα διαχειρίσιμη-για να μην πω κάτι άλλο. Με όρους εθνικού συμφέροντος λοιπόν ΑΡΧΕΣ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ, Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΜΑΣ.
Σία Αναγνωστοπούλου
