Οταν οι διευθυντές και οι διευθύντριες επιλέγονται βάσει κριτηρίων όπως οι προσωπικές σχέσεις ή οι πολιτικές πεποιθήσεις και όχι βάσει προσόντων και δυνατοτήτων, τα μηνύματα που εκπέμπονται είναι εντελώς αντίθετα και ανταγωνιστικά προς τις αξίες του σχολείου.
Η ποιότητα ενός εκπαιδευτικού συστήματος εξαρτάται από τα αναλυτικά του προγράμματα, το επίπεδο του εκπαιδευτικού προσωπικού, το περιβάλλον και τις υποδομές αλλά και από τις διαδικασίες που ακολουθεί. Οι δημοκρατικές διαδικασίες διοίκησης μπορούν να επηρεάσουν θετικά την ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των μελών μιας εκπαιδευτικής κοινότητας.
Αντίθετα, η έλλειψη διαφάνειας, αξιοκρατίας και δημοκρατίας στις επιλογές στελεχών βλάπτει σοβαρά τα σχολεία.
Πολλά έχουν ήδη γραφτεί για τις πρόσφατες διαδικασίες επιλογής διευθυντών/ντριών σχολικών μονάδων. Οταν οι διευθυντές και οι διευθύντριες επιλέγονται βάσει κριτηρίων όπως οι προσωπικές σχέσεις ή οι πολιτικές πεποιθήσεις και όχι βάσει προσόντων και δυνατοτήτων, τα μηνύματα που εκπέμπονται είναι εντελώς αντίθετα και ανταγωνιστικά προς τις αξίες που το σχολείο προσπαθεί να μεταδώσει στα παιδιά και το κλίμα συνεργασίας και εμπιστοσύνης που πρέπει να καλλιεργεί μεταξύ των εκπαιδευτικών.
Η αίσθηση αδικίας και ευνοιοκρατίας απογοητεύει και αποθαρρύνει τους εκπαιδευτικούς. Ενώ οι αδιαφανείς και αναξιοκρατικές πρακτικές επιλογής μπορεί να υποδηλώνουν στους μαθητές και στις μαθήτριες ότι η σκληρή δουλειά και το ταλέντο δεν έχουν σημασία και ότι όσοι βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας δεν χρειάζεται να λογοδοτούν. Παράλληλα υπονομεύονται οι αξίες της δικαιοσύνης, της υπευθυνότητας, της συμμετοχής και της εμπιστοσύνης που είναι απαραίτητες για ένα καλό και αποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Πάρα πολλές ήταν οι καταγγελίες για παρατυπίες και πριμοδότηση «ημετέρων» υποψηφίων Διευθυντών σχολείων κατά τη διαδικασία των συνεντεύξεων. Πριν όμως από τις συνεντεύξεις, ένα από τα μεγάλα προβλήματα του Ν. 4823 ήταν το θέμα των συμβουλίων επιλογής που όχι μόνο αποτελούνταν από διορισμένους/ες (και αρεστούς/ές), αλλά ήταν και τα μόνα αρμόδια να κρίνουν τις ενστάσεις ενάντια στις αποφάσεις που τα ίδια έβγαλαν. Στη συνέχεια, ο μόνος δρόμος για δικαίωση είναι τα διοικητικά δικαστήρια.
Εδώ θα κάνω αναφορά σε μία συγκεκριμένη περίπτωση που αφορά τη Σιβιτανίδειο και είναι ενδεικτική της διάθεσης ρεβανσισμού που κυριάρχησε.
Η Σιβιτανίδειος έχει διαφορετική αντιμετώπιση γιατί είναι ΝΠΔΔ και αυτό δημιουργεί περιθώριο για επιπλέον παρατυπίες: Οι εκπαιδευτικοί της Σχολής που θελήσαμε να πάρουμε μέρος στη διαδικασία επιλογής στελεχών δεν μπορούσαμε να κάνουμε αίτηση στην πλατφόρμα όπου μπήκαν και μοριοδοτήθηκαν όλοι οι εκπαιδευτικοί της χώρας. Τη διαδικασία διεκπεραίωσε το Υπηρεσιακό Συμβούλιο της Σχολής (από το οποίο εξαιρέθηκαν οι δύο αιρετοί εκπρόσωποι). Επομένως, τα τρία διορισμένα από τη Διοίκηση μέλη παρέλαβαν τις αιτήσεις και έκαναν και τη μοριοδότηση και τις συνεντεύξεις.
Δεν θα μπω στη διαδικασία να μιλήσω για την πριμοδότηση υποψηφίων με αμφιλεγόμενα μόρια. Αυτά είναι στη διάθεση οποιουδήποτε αποφασίσει έναν σοβαρό έλεγχο. Η περίπτωσή μου, όμως, έχει ιδιαιτερότητες, αφού αποφάσισαν να μην πάρω μόρια Διοικητικής Προϋπηρεσίας παρότι ήμουν Γενική Διευθύντρια της Σχολής για τρία χρόνια και παρότι ο νόμος σαφώς αναφέρει ότι «η άσκηση καθηκόντων Προϊσταμένου Διεύθυνσης εποπτευόμενου από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων φορέα, μοριοδοτείται με 1,75 μονάδες ανά έτος (παρ.3εβ του άρθρου 33 του Ν. 4823/03-08-2021)».
Το γεγονός ότι αποφάσισαν να με «τιμωρήσουν» λόγω της πολιτικής και συνδικαλιστικής μου δράσης, επιλέγοντας να μη μοριοδοτήσουν ένα προφανές (και όχι κάποιο λιγότερο ορατό) προσόν, προσπαθεί να δώσει ένα σαφές μήνυμα σε όλους τους/τις συναδέλφους ότι κάποιοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν ανεξαρτήτως νομικών κανόνων και ηθικών αρχών. Θα αποδείξουμε ότι αυτό δεν ισχύει.
Η Ράνια Καλαντζή είναι Πρόεδρος ΕΛΜΕ Σιβιτανιδείου, πρώην γενική διευθύντρια ΣΔΣΤΕ
