Ο πρόεδρος Τραμπ, με την αίγλη που του προσδίδει η εκλογή του με τρία εκατομμύρια ψήφους λιγότερες απ’ ό,τι η αντίπαλός του, επέλεξε την Σαουδική Αραβία για να καταγγείλει από εκεί την έλλειψη δημοκρατίας… στο Ιράν. Κατόπιν, στο Μαϊάμι, μπροστά στους επιζώντες ενός αποτυχημένου πραξικοπήματος της CIA, τον Απρίλιο του 1961 ενάντια στην κυβέρνηση του Φιντέλ Κάστρο, χρησιμοποίησε ως πρόσχημα την «ελευθερία του κουβανικού λαού» για να σκληρύνει τις αμερικανικές κυρώσεις ενάντια στον πληθυσμό του νησιού.
Όσον αφορά την αποθέωση της δημοκρατίας, ο εκλογικός κύκλος που μόλις τελείωσε στη Γαλλία δεν μοιάζει με τόσο μεγάλη παρωδία όσο τα δύο προηγούμενα παραδείγματα. Δεν είναι όμως και πολύ μακριά απ’ αυτήν. Στην αρχή, οι προκριματικές εκλογές, στις οποίες συμμετείχε πολύς κόσμος, ανέδειξαν τους υποψήφιους των δύο μεγάλων κομμάτων. Αλλά και ο ένας και ο άλλος αποκλείστηκαν στον πρώτο γύρο από τον Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος κατάφερε να πετύχει χρησιμοποιώντας κούφιες λέξεις, ωραίες εικόνες και τη βοήθεια των μέσων ενημέρωσης. Έχοντας απέναντί του μια υποψήφια την οποία μισούν τα δύο τρίτα των Γάλλων, ο τελικός θρίαμβός του ήταν εξασφαλισμένος. Δεν έμενε πια παρά να προστεθεί δίπλα στον πρόεδρο, προκειμένου να του «επιτρέψει να κυβερνήσει», μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία αποτελούμενη από βουλευτές άγνωστους μεν, προερχόμενους όμως από τις ανώτερες τάξεις (μηδέν εργάτες, 46 επικεφαλής επιχειρήσεων), οι οποίοι του χρωστούν τα πάντα. Θαύμα του εκλογικού συστήματος: η νεοφιλελεύθερη πολιτική που ενσαρκώνει ο Μακρόν δεν πήρε παρά το 44,02% των ψήφων στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών (1), μετά τις βουλευτικές όμως μπορεί να στηρίζεται στο 90% των βουλευτών (2).
Ποτέ πριν στην ιστορία της καθολικής ψήφου στη Γαλλία μια εκλογική αναμέτρηση δεν κινητοποίησε τόσο λίγο κόσμο (αποχή μεγαλύτερη του 57%, έναντι 16% του 1978). Η θλιβερή αυτή επίδοση, που θυμίζει Αμερική, ήταν το επιστέγασμα μιας εθνικής καμπάνιας σχεδόν μηδενικής, όπου τον τόνο έδιναν τα «σκάνδαλα», μικρής βαρύτητας τις περισσότερες φορές. Γουοτεργκέιτ μικρού βεληνεκούς που τα μέσα ενημέρωσης αναμασούσαν αδιάκοπα, σαν να ήθελαν να εξιλεωθούν επειδή χρησίμευσαν ως βατήρας στον νέο πρόεδρο. Όταν τα πολιτικά ζητήματα που τίθενται περιορίζονται σε μια συγκριτική λίστα των προσωπικών παραβάσεων των αιρετών (3), θα πρέπει άραγε να μας κάνει εντύπωση που υπάρχουν τόσοι καινούργιοι ανάμεσα στους βουλευτές; Που στην κυριολεξία προορίζονται να δώσουν νέα πατίνα στις λιγότερο λαμπερές εκφάνσεις του συστήματος, οι οποίες όμως δεν πρόκειται να αμφισβητήσουν τις στρατηγικές οικονομικές επιλογές που αφήνουν στα χέρια της εκτελεστικής εξουσίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Το σπρωξίδι και μια ελαφριά αδιαθεσία που αυτό προκάλεσε σε μια υποψήφια μονοπώλησε τις ειδήσεις για τρεις μέρες, με μόνο αντίπαλο τα νέα στοιχεία για μια εγκληματική υπόθεση προ τριακονταετίας. Ευρωπαϊκή πολιτική, κρίση του ελληνικού χρέους, κατάσταση έκτακτης ανάγκης, στρατιωτική εμπλοκή της Γαλλίας στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή: για όλα αυτά, αντίθετα, ούτε λόγος. Εκείνο που ο Πιερ Μπουρντιέ ονόμαζε «πολιτική της αποπολιτικοποίησης και της αποκινητοποίησης» κέρδισε μια μεγάλη νίκη, αλλά ο πόλεμος μόλις ξεκίνησε…
- Σύνολο των υποψηφίων Μακρόν και Φιγιόν. Οι υπόλοιποι υποψήφιοι είχαν καταγγείλει τη συγκεκριμένη οικονομική πολιτική.
- Από τη στιγμή που και κάποιοι βουλευτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος προτίθενται να φανούν «εποικοδομητικοί».
- Βλ. Razmig Keucheyan και PierreRimbert, «Le carnaval de l’investigation», «Le Monde diplomatique», Μάιος 2013.
Πηγή: Le Monde diplomatique
