Πριν πιάσουν δουλειά οι μπουλντόζες στο Ελληνικό (που κάποιοι επιμένουν να ταυτίζουν με την πρόοδο και την ευημερία της χώρας), σηκώθηκε για μια μια ακόμη φορά πολλή σκόνη γύρω από αυτήν την «επένδυση», που παρουσιάζεται λίγο ως πολύ σαν τη λύση στο δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας.
Το σενάριο που παίζεται αυτές τις μέρες είναι το εξής: εμμονικοί αρχαιολόγοι, ένας δασάρχης που ανακάλυψε δάσος εκεί όπου υπάρχει μόνο άφαλτος και τσιμέντο και οι απαραίτητοι «κακοί» του ΣΥΡΙΖΑ, συνέπηξαν μέτωπο εναντίον ενός μεγαλόπνοου και πολλαπλά ωφέλιμου έργου. ∆εν θα υπήρχε λόγος να απαντήσει κανείς σε αυτό το σενάριο, αν τα πράγματα ήταν τελείως ξεκάθαρα: αυτοί το χαβά τους, εμείς το δικό μας. Αλλά πρέπει πρώτα να συμφωνήσουμε για το δικό μας χαβά.
1. Έχουμε πολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους να είμαστε ενάντια σε φαραωνικού τύπου σχέδια, όπως αυτό στο Ελληνικό. ∆εν θέλουμε «περίφρακτες πόλεις». Πόλεις οχυρά που αποκλείουν κάποιους ευνοημένους από τα «μιάσματα», τους «ακάθαρτους», τους κάθε λογής «καλασμένους της γης». Είμαστε ενάντια στους ουρανοξύστες των 200 μέτρων, αυτό το σύγχρονο μνημείο οικιστικής κερδοσκοπίας. ∆εν ταυτίζουμε την ανάπτυξη με την κατασκευή εκατοντάδων χιλιάδων νέων καταστημάτων και εμπορικών κέντρων. ∆εν μπορούμε να συναινέσουμε στην καταστροφή του άλσους γύρω από το πρώην Κολλέγιο Θηλέων για να κατασκευαστεί ένα ακόμη καζίνο στην Αττική. Είμαστε αντίθετοι σε υπέργειους ή υπόγειους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, που τροφοδοτούν τον πολιτισμό του αυτοκινήτου και της ξέφρενης ενεργειακής κατανάλωσης με αντίτιμο την εξάντληση των φυσικών πόρων και την κλιματική αλλαγή. ∆ιεκδικούσαμε, και συνεχίζουμε να διεκδικούμε, τα 6.000 και πλέον στρέμματα του παλιού αεροδρομίου να γίνουν Μητροπολιτικό Πάρκο και όχι καινούργια πανύψηλα κτίρια, Mall, μια «Αρένα» μαζικής ψυχαγωγίας σε απευθείας σύνδεση με τους «πολιτιστικούς ναούς» της παραλιακής. Και όλα αυτά προβλέπονται από τη σύμβαση που κυρώθηκε πριν ένα χρόνο στη Βουλή. [Η αρχική σύμβαση
ήταν ακόμη πιο επαχθής, αλλά οι αλλαγές που κατάφερε η Ομάδα Έργου δεν μπορούν να θεωρηθούν, κατά την ταπεινή μου γνώμη, «έντιμος συμβιβασμός»].
2. Επειδή είμαστε αντίθετοι σε όλα αυτά, έχουμε σημαία μας την υπεράσπιση της νομιμότητας και δεν υποστηρίζουμε τη λογική «επενδύσεις να ‘ναι και ό,τι να ‘ναι». Ιδίως όταν αυτό σημαίνει υποταγή του δημόσιου συμφέροντος, των «κοινών», στην αχαλίνωτη ελεύθερη αγορά. Όταν σημαίνει απόλυτη ελευθερία για τους «επενδυτές» που θέλουν να χρησιμοποιήσουν το χώρο σαν φθηνό οικόπεδο, να χτίσουν ένα καζίνο και μερικές κατοικίες με θέα στη θάλασσα, με προσδοκία εύκολου και γρήγορου κέρδους. Φορτώνοντας το ελληνικό δημόσιο και τις επόμενες γενιές με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των σχεδίων τους. Πολύ περισσότερο που, αν η «επένδυση» φαληρίσει, το ελληνικό δημόσιο έχει υποχρέωση να αποζημιώσει τους κερδοσκόπους με ποσό πολλαπλάσιο από τα 920 εκατ. ευρώ που υποχρεούνται να καταβάλουν σε είκοσι και βάλε χρόνια.
Μάλιστα, δεν είναι λίγοι αυτοί που στοιχηματίζουν πως «η επένδυση των 5 δισ. και των 70.000 θέσεων εργασίας» δεν πρόκειται να γίνει, αφού αφενός πρόκειται για μια κτηματομεσιτική φούσκα και, αφετέρου, το κονσόρτσιουμ Lamda Development S.A. – Al Maabar – Fosum δεν μπορεί να βρει την απαιτούμενη χρηματοδότηση.
Ποιος θα δώσει τη μάχη;
3. Η μάχη που δίνεται αυτή τη στιγμή στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είναι μια κατεξοχήν πολιτική μάχη, που δεν μπορούμε να την αφήσουμε να τη δώσουν μόνοι τους οι αρχαιολόγοι. Το επίδικο στο ΚΑΣ θα έπρεπε να είναι αυτονόητο εξαρχής για την κυβέρνηση. Ότι δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία για την έγκριση του Σχεδίου Οικιστικής Ανάπτυξης και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Ελληνικού πριν συζητηθεί ο προσδιορισμός των περιοχών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην περιοχή, όπως προβλέπει ο αρχαιολογικός νόμος. Όπως επισημαίνει η ανακοίνωση του Συλλόγου Αρχαιολόγων, η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου δεν εμποδίζει την έγκριση ή την
εκτέλεση του όποιου έργου. Απλώς διασφαλίζει ότι κάθε τεχνικό έργο θα παίρνει απαραίτητα την έγκριση από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Επίσης, ότι οι όροι προστασίας και ανάδειξης των αρχαιοτήτων θα ισχύουν στο διηνεκές και θα δεσμεύουν όχι μόνον την ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε., αλλά και τον κύριο του έργου, τις κατασκευαστικές εταιρείες και τους υπεργολάβους που θα εκτελέσουν τα τεχνικά έργα, έως και τους τελικούς χρήστες, κατοίκους ή επαγγελματίες που θα ζήσουν ή θα δραστηριοποιηθούν στην περιοχή.
4. Είναι, όμως, συγκεκριμένοι κυβερνητικοί χειρισμοί που δυσκολεύουν και ίσως μπλοκάρουν την απόφαση των αρχαιολόγων. Γιατί αυτή η διαδικασία που ακολουθήθηκε στην περίπτωση της Αφάντου, για παράδειγμα, δεν τηρήθηκε στο Ελληνικό; Γιατί τον Αύγουστο η υπουργός Πολιτισμού υπέγραψε μνημόνιο συναντίληψης, παρακάμπτοντας την αναγκαία γνωμοδότηση του ΚΑΣ; Γιατί όταν μετά από δύο συνεδριάσεις και έντονη φημολογία για πιέσεις και παρεμβάσεις σε μέλη του ΚΑΣ, κυκλοφορεί σε όλα τα ΜΜΕ μια απαράδεκτη σε ύφος ανακοίνωση; Επειδή τα γραπτά μένουν, την παραθέτουμε: «Η ελληνική κυβέρνηση δίνει τον απαραίτητο χρόνο και χώρο στους θεσμούς και τη δημόσια διοίκηση να λειτουργήσουν με βάση το νόμο σε όλες τις περιπτώσεις. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι θα αποδεχθεί σκόπιμες κωλυσιεργίες, που θα έθεταν σε αμφισβήτηση τη δεδηλωμένη βούλησή της και την αποφασιστικότητά της για την ολοκλήρωση της επένδυσης στο Ελληνικό».
Χαρακτηρίζοντας την απόφαση του ΚΑΣ «σκόπιμη κωλυσιεργία», ο συντάκτης της ανακοίνωσης προσέφερε έτοιμο γκολ στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος λίγο μετά, με ανάρτηση στο Twitter, ζήτησε την αποπομπή της Μαρίας Βλαζάκη από τη θέση της γενικής γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού.
Ποιος θα πρέπει να ανησυχεί τελικά;
Ένα 24ωρο μετά, μια ανακοίνωση του Πολιτικού Συμβουλίου προσπαθεί να εξισορροπήσει την κατάσταση. Στη δεύτερη ανακοίνωση λείπει η αναφορά στην «σκόπιμη κωλυσιεργία», αλλά υπενθυμίζεται «η γνωμοδοτική αρμοδιότητα του
ΚΑΣ και η ανάγκη ταχύτατα να ληφθούν οι αναγκαίες διαδικαστικές αποφάσεις, ώστε να μην τεθεί σε διακινδύνευση η υλοποίηση της επένδυσης», ενώ δηλώνεται «η αποφασιστικότητα του κόμματος να υποστηρίξει κάθε αναγκαία κυβερνητική πρωτοβουλία, ώστε να εκκινήσει ταχύτατα η υλοποίηση της επένδυσης, η οποία θα συμβάλλει καίρια στην εμπέδωση κλίματος επενδυτικής εμπιστοσύνης, αλλά και στην επιτάχυνση της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας».
Την Παρασκευή ο Στέργιος Πιτσιόρλας σε τηλεοπτική του συνέντευξη δηλώνει: «Οποιαδήποτε απόφαση και να πάρει το ΚΑΣ επί του συγκεκριμένου θέματος δεν εμποδίζει σε τίποτα την υλοποίηση του έργου…Το ΚΑΣ γνωμοδοτεί. Αν το πόρισμά του λέει πως για μια συγκεκριμένη περιοχή χρειάζεται αυξημένη προσοχή, θα πρέπει να γίνει το έργο δείχνοντας την αυξημένη αυτή προσοχή… Αν κάποιος λέει πως αν βρεθούν αρχαιότητες θα τις παραχώσουμε και θα προχωρήσουμε, κάνει λάθος». Αμέσως μετά προχωρά σε μια δική του -όπως διευκρίνισε- πρόταση που γέρνει προς την πλευρά των επενδυτών. «Επειδή υπάρχει ανησυχία των επενδυτών και σε άλλα έργα, το τελευταίο διάστημα έχουμε υιοθετήσει την ιδέα των μνημονίων ανάμεσα στο ΥΠΠΟ και τους επενδυτές, που καθορίζουν αναλυτικά τις διαδικασίες που θα ακολουθούνται, ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις. Αν κηρυχθεί η περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, θα υλοποιείται -χωρίς καθυστερήσεις- το μνημόνιο που έχει συμφωνηθεί. Οι επενδυτές κάνουν λάθος να ανησυχούν για καθυστερήσεις. Ενδεχομένως αυτό το μνημόνιο να εγκριθεί και από τη Βουλή… Κάποιοι επενδύουν στο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να προχωρήσει αυτά τα έργα. Κάνουν λάθος, ο ΣΥΡΙΖΑ θα τα προχωρήσει».
5. Τα γεγονότα είναι αμείλικτα, έλεγε κάποιος. Όπως και οι δεσμεύσεις του μνημονίου, τμήμα των οποίων είναι και η πώληση του Ελληνικού σε ιδιώτες. Καμιά έκπληξη για το ότι υπάρχουν αρκετοί που ονειρεύονται ουρανοξύστες τύπου Μπουρζ Χαλίφα να τρυπάνε τον αττικό ουρανό. Το θέμα είναι εσύ (ΣΥΡΙΖΑ) τώρα τι λες.
Ορέστης Αθανασίου
Πηγή: Η Εποχή
