Η εκκίνηση της ιδιωτικοποίησης του νερού από την κυβέρνηση της ΝΔ, εκ πρώτης όψεως, ξενίζει καθώς αυτό επιλέγεται μια τόσο δύσκολη, πολλαπλά, εποχή για τους ανθρώπους. Ποια κυβέρνηση θα αποφάσιζε να προσθέσει ένα ακόμη δυσμενές δεδομένο στα τόσα άλλα, όπως είναι η κερδοσκοπία σ‘ ένα κοινό αγαθό όπως το νερό; Εντούτοις, το τόλμησε μέσα στο κλίμα που απορρέει από την απόφασή της να εκμεταλλευθεί αφενός τη δύσκολη συγκυρία για τα κινήματα και να προωθήσει τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της, αφετέρου να δείξει ότι πολιτικά είναι ισχυρή, μπορεί, επομένως, να κάνει και πολύ δύσκολες κινήσεις.
Κρίσιμο λάθος;
Η ιδιωτικοποίηση του νερού, ωστόσο, ίσως αποδειχθεί το κρίσιμο λάθος της κυβέρνησης και ευθεία αυτοϋπονόμευση της πολιτικής της στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων. Η σχέση του κόσμου με το νερό είναι ισχυρή όπως με το ψωμί, υπάρχει πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας που απαγόρευσε την ιδιωτικοποίησή του, ενώ σε πάρα πολλές περιπτώσεις όπου ιδιωτικοποιήθηκε απέτυχε (ακριβό, κακή ποιότητα) και επανήλθε – αναπτύχθηκαν, βέβαια, κινήματα – στο δημόσιο. Γι’ αυτό και το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ δεν το περιλαμβάνει. Γι’ αυτό και το βήμα που κάνει τώρα είναι προετοιμαστικό, γι’ αυτό και η κυβέρνηση δεν βγήκε αμέσως να το υποστηρίξει μιλώντας μάλιστα στην αρχή για fake news.
Αλλά ακόμη και αν εκκίνησε η επιχείρηση ιδιωτικοποίησης χωρίς τη συμφωνία όλων των εμπλεκομένων πλευρών της ΝΔ – η τοποθέτηση, πχ, του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. ήταν ομόφωνα κατά και η “Καθημερινή” μιλά για εμφύλιο πόλεμο – ο κ. Πέτσας τελικά βγήκε και το στήριξε, διότι όπως είπε «αναβαθμίζεται» το δίκτυο «προς όφελος των καταναλωτών». Συγκεκριμένα, δήλωσε τα εξής: «προωθούνται στοχευμένες παρεμβάσεις για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρά, με σύμβαση Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα στην ανάθεση της Διαχείρισης, της Λειτουργίας και της Συντήρησης του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) της Αθήνας». Όμως επέμεινε ότι το νερό δεν πωλείται!
Σχέδιο περικύκλωσης
Ποια όμως είναι η πραγματικότητα; Αυτό που επιλέγεται είναι η περικύκλωση της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, δηλαδή της εταιρείας που διυλίζει το νερό και το πηγαίνει έως τη βρύση μας, η οποία παίρνει αδιύλιστο το νερό από την ΕΥΔΑΠ Παγίων η οποία είναι Δημοσίου Δικαίου και έχει στην κατοχή της όλες τις πηγές που παίρνουμε νερό, ταμιευτήρες καθώς και τους δρόμους διαδρομής του, αντλιοστάσια κτλ. Συγκεκριμένα, στις υποδομές περιλαμβάνονται οι λίμνες Υλίκη και Μαραθώνα, τα φράγματα Εύηνου και Μόρνου, το λεγόμενο Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα (ΕΥΣ) και όποια άλλη εγκατάσταση μέχρι τις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ ΑΕ.
Αυτό που κάνει τώρα το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών είναι να ξεκινήσει τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης, μέσω ΣΔΙΤ του ΕΥΣ. Εκμεταλλεύεται το κενό που υπάρχει όσον αφορά τη συμφωνία μεταξύ ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΔΑΠ Παγίων – δεν αντιμετωπίστηκε ούτε επί των ημερών ΣΥΡΙΖΑ – και προχωρά και αφαιρεί τη συντήρηση, εκσυγχρονισμό και επέκταση του ΕΥΣ και όλων των άλλων υποδομών που ανήκουν στην ΕΥΔΑΠ Παγίων. Η συμφωνία μεταξύ των δυο είχε υπογραφεί το 1999 έληξε το 2013. Προέβλεπε η ΕΥΔΑΠ ΑΕ να παίρνει το αδιύλιστο νερό χωρίς τιμή και έναντι αυτού να εκσυγχρονίζει και συντηρεί το ΕΥΣ. Μετά το 2013, η προσπάθεια να συναφθεί νέα συμφωνία – που να περιλαμβάνει και τιμή – απέτυχε. Πρώτον, δεν συμφωνούν στην τιμή αδιϋλιστου νερού και δεύτερον για το διάστημα 2013 – 2019 ζητούν από την ΕΥΔΑΠ ΑΕ να καταβάλλει στο δημόσιο μερικές εκατοντάδες εκ. ευρώ! Αυτό θα μετέτρεπε, αυτόματα, την ΕΥΔΑΠ, από κερδοφόρα, ζημιογόνα. Το ύψος του ποσού είναι αντικείμενο διαφωνίας ανάμεσα στα Υπουργεία Οικονομικών και Υποδομών – ΕΥΔΑΠ ΑΕ πολλά χρόνια.
Απομειώνεται η αξία της
Τι σημαίνει ακριβώς εκκίνηση της ιδιωτικοποίησης; Προκηρύσσονται τρεις διαγωνισμοί συμβούλων (νομικός, τεχνικός, χρηματοοικονομικός) που θα αναλάβουν να διεκπαιρεωσουν το διαγωνισμό δημοπράτησης του ΕΥΣ με τη μορφη ΣΔΙΤ. Ποιες είναι οι συνέπειες; Εκχώρηση μέρους του αντικειμένου δραστηριότητας της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. σε ιδιώτες έναντι τιμήματος, που είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην αύξηση της τιμής του νερού. Επιπλέον, θέτει σε αμφισβήτηση τη συνέχιση της εργασιακής σχέσης 250 μονίμων υπαλλήλων της ΕΥΔΑΠ.
Σύμφωνα με πληροφορίες το Υποδομών, που πιέζει από παλιά να αναλάβει αυτό τα έργα, υπολογίζει ότι το ΕΥΣ χρειάζεται έργα ύψους εκατοντάδων εκ. ευρώ! Μιλάμε, δηλαδή, για μεγάλα ποσά και για να μην υπάρχει καμιά αμφιβολία ως προς τη στόχευση του σχεδίου από τον διαγωνισμό εξαιρείται η ΕΥΔΑΠ ΑΕ, η οποία όμως έχει και πολύ εξειδικευμένη τεχνογνωσία και πλούσια εμπειρία. Εκτός του ότι όλα τα κόστη θα μετακυληθούν στην κατανάλωση, όπως τόνισε ο πρόεδρος των μηχανικών εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ, Γ. Αλεξανδράκης στο «Κόκκινο» έτσι μειώνονται τα αποθεματικά της ΕΥΔΑΠ, απομειώνεται η αξία της με την αφαίρεση των λειτουργικών κομματιών της, είναι προφανές ότι θα συμβεί.
Το Υπουργείο Υποδομών, έτοιμο από καιρό, επιλέγει το έργο να γίνει από ιδιώτες μέσω ΣΔΙΤ. Αν δεν μπορεί, δηλαδή, να ιδιωτικοποιήσει την ΕΥΔΑΠ ΑΕ – δεν το κατάφερε το 2014 λόγω ΣτΕ – προσπαθεί σήμερα όπως και σε πλείστους άλλους χώρους, να εκχωρήσει σε ιδιώτες αντικείμενα δραστηριότητας, στην προκειμένη περίπτωση το ΕΥΣ, εμποδίζοντας έμμεσα και τη δυνατότητα ανάληψης από την ίδια αντικείμενα που ήδη έχει εκχωρήσει σε ιδιώτες (πχ ΚΕΛ Ψυτάλλειας, Μεταμόρφωσης).
Να μην παραλείψουμε να σημειώσουμε ότι η ιδιωτικοποίηση του ΕΥΣ πολύ πιθανόν απειλεί και τις συμβάσεις που υπάρχουν να παίρνουν νερό οι δήμοι των περιοχών, που δίνουν το νερό ή περνά ο αγωγός για την Αττική (Βοιωτίας, Εύβοιας, Φωκίδας κ.ά.) απ’ ευθείας από την ΕΥΔΑΠ Παγίων σε ευνοϊκές τιμές.
Παύλος Κλαυδιανός
Πηγή: Η Εποχή
