Ενώ καθημερινά μαθαίνουμε κάτι ακόμη που επιβεβαιώνει ότι η κλιματική κρίση παράγει πλέον καταστροφικά αποτελέσματα στην Αττική παλεύουμε κατά αποφάσεων της Διοίκησης που θέλει να μετατρέψει σε υπόνομο δυο από τα εναπομείναντα ρέματα της Αττικής: Πικροδάφνης και Ραφήνας! Την Κυριακή, 21/4, στον Ασύρματο Αγίου Δημητρίου, έγινε εκδήλωση για το ρέμα της Πικροδάφνης.
Στον κόσμο που παραβρέθηκε, έβλεπες διάχυτη την απορία πώς είναι δυνατό να πρέπει, το 2023, να αγωνιστούν εναντίον αυτών που δίνουν μάχες οπισθοφυλακών -το Δημόσιο!- για θέμα τόσο καθαρό. Τη συζήτηση άνοιξε ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου, βετεράνος του κινήματος που ξεκίνησε τη δεκαετία 1980 και σημείωσε πολλές νίκες. Καθόλου εύκολο διότι είχαν απέναντι μη φιλικές δημοτικές αρχές – εξαίρεση η κ. Ανδρούτσου – και Περιφέρειες, δυστυχώς χωρίς εξαίρεση, που η μια παρέδιδε στην άλλη σχέδιο εγκιβωτισμού!
Μιλώντας η καθηγήτρια του Πολυτεχνείου Ροδούλα Κωνσταντινίδου, που έχει βοηθήσει πολύ το τοπικό κίνημα, ανέλυσε την ανάγκη διάσωσής του, κανόνων που πρέπει να ακολουθηθούν, τη σημασία του για το μικροκλίμα της περιοχής και όχι μόνο. Τι προσφέρει ένα ποτάμι σε αστική περιοχή το αντιλαμβάνεσαι, σημείωσε, αν κατέβεις στην κοίτη του: νομίζεις ότι βρίσκεσαι κάπου μακριά από την πόλη. Τι προσφέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα της περιοχής: το επισκέπτονται σχολεία, κάνουν μάθημα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Η Διοίκηση θέλει να εγκιβωτίσει το ποτάμι υποκρινόμενη τη διάσωσή του. Δηλαδή, να κάνει την Πικροδάφνη τεχνητό οχετό, ομβρίων με τσιμέντο και σαραζανέτια (τσιμεντένια κιβώτια με συρμάτινο περίβλημα). Όπως έχει γίνει ένα τμήμα του στην Ηλιούπολη όπου το κίνημα δεν πρόλαβε να σώσει.
Υπήρξε “οικολογικό αντάρτικο” και μας το θύμισε η ομιλήτρια. “Ξεκινήσαμε τη δεκαετία του ’80, μάλλον μετά τη χούντα που ήθελαν να γίνει Λεωφόρος Πικροδάφνης και κινηματικά και πολιτικά το ακυρώσαμε. Το άφησαν να μείνει ανοικτό, αλλά πολεοδομικά ίσχυε η “λεωφόρος” δίνοντας περιθώριο να γίνουν καταπατήσεις, να επιχωματωθούν και να κτιστούν κομμάτια με “νομότυπο” τρόπο. Ακυρώσαμε τη “διευθέτηση” με μπετόν στην Ηλιούπολη (2004), την παράνομη “διευθέτηση” στον Άγιο Δημήτριο (2006). Το 2008, το ΣτΕ με την ιστορική του απόφαση χαρακτήρισε την Πικροδάφνη οικοσύστημα που πρέπει να οριοθετηθεί όσο το δυνατό πάνω στην ιστορική του κοίτη. Το 2014, ο Δήμαρχος Ηλιούπολης ξαναπροσπαθεί να “διευθετήσει” τα τελευταία 200 μέτρα, την ακυρώνουμε. Παλέψαμε και ακυρώσαμε τη “διευθέτηση” από τη Βουλιαγμένης έως τις εκβολές (2016-2020), με μελέτη Σγουρού που συνέχισε η Δούρου, κερδίζοντας σχετική απόφαση στις 31/12/2020. Παρ’ όλα αυτά σε έξι μήνες κατεβάζουν μελέτη καρμπόν, που έχουμε προσβάλει με δικηγόρο τον καθηγητή κ. Μπάλια. Το 2022 προσβάλαμε και την ‘οριοθέτηση’ με Προεδρικό Διάταγμα που θεωρούμε επικίνδυνη: δεν σέβεται την Πικροδάφνη ως οικοσύστημα, νομιμοποιεί τις καταπατήσεις. Στις εκβολές, η Μαρίνα Αλίμου είναι ο μεγαλύτερος καταπατητής, δυο οικοδομικά τετράγωνα επάνω στην παλιά κοίτη και ο Δήμος Φαλήρου έχει φτιάξει μπασκετάκια… Ενώ χρειάζεται τροποποίηση ρυμοτομικού, να φύγουμε από τη ‘λεωφόρο’, ο Δήμος Αγίου Δημητρίου τώρα δίνει το δικαίωμα στους ενδιαφερόμενους ιδιώτες – δηλαδή καταπατητές – να κάνουν οι ίδιοι την τροποποίηση!”.
Ο καθηγητής στο Χαροκόπειο Γιώργος Μπάλιας, που παρέχει αμισθί νομική υπεράσπιση, εστίασε στον ψευδή ισχυρισμό της Διοίκησης ότι τα έργα είναι αντιπλημμυρικά. Υπάρχει νομοθεσία για την αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων, τα νερά, την πανίδα και τη χλωρίδα και κοινοτικές οδηγίες. Απ’ αυτές προκύπτει ότι το έργο δεν προστατεύει, έχει οικονομικό σκοπό, καταστρέφει. Πριν λίγο καιρό, όμως, ψηφίστηκε στο ευρωκοινοβούλιο, και θα υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Υπουργών, σπουδαίος κανονισμός με τίτλο “Κανονισμός για την προστασία της φύσης και την αποκατάστασή της”. Δηλαδή, ποτάμια και ρέματα της ΕΕ, περίπου 30.000-40.000 χιλιόμετρα, να προστατεύονται για την ελεύθερη ροή τους και το οικοσύστημα που λειτουργούν. Έχουμε ένα νέο δεδομένο. Για πρώτη φορά έχουμε ένα νομικά δεσμευτικό στόχο να προωθούμε “λύσεις βασισμένες στη φύση”, που δίνονται βάσει των φυσικών λειτουργιών.
Υπό το νέο αυτό πρίσμα, που περιλαμβάνει όχι μόνο ποτάμια αλλά και ρέματα, το έργο που σχεδιάζεται είναι παράνομο. Πρώτον, υπάρχει οδηγία, 2007, για αντιπλημμυρική προστασία που προβλέπει τα κράτη να ορίσουν σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας, όπως έγινε το 2018. Έπρεπε δε να αναθεωρηθούν το 2021 και το 2023. Η κλιματική κρίση επιβάλλει όχι μόνο μέτρα μετριασμού του κινδύνου αλλά και μέτρα προσαρμογής για να διατηρήσουμε το οικοσύστημα. Δεύτερον, βάσει οδηγίας για τα νερά προστατεύονται όλα τα ποτάμια οικοσυστήματα ανεξαρτήτως εύρους ή ροής (συνεχούς ή όχι), να εξασφαλισθεί καλή κατάσταση διατήρησης. Με το σκοπούμενο έργο θα έχουμε χειροτέρευση. Τρίτον, υποχρεωτικά από τη νομοθεσία να γίνει αξιολόγηση τι επιπτώσεις υπάρχουν από τις παρεμβάσεις ως Natura 2000 αλλά δεν υπάρχει. “Νομίζω”, κατέληξε ο Γ. Μπάλιας, “υπό το πρίσμα της νέας αντίληψης, βρισκόμαστε μπροστά σε μια σοβαρή παρέμβαση της νομοθεσίας, που βλάπτει το περιβάλλον”.
Στην εκδήλωση παρενέβησαν δυο μαθητές, η Σεμίνα Διγενή βουλεύτρια ΚΚΕ, ο Πέτρος Κόκκαλης ευρωβουλευτής και υποψήφιος με τον “Κόσμο” και η Μαρία Καραμεσίνη υποψήφια στο ευρωψηφοδέλτιο της Νέας Αριστεράς.
Παύλος Κλαυδιανός
