Πάνος Σκουρλέτης: Πλαφόν στα καύσιμα και άμεση αναστολή του χρηματιστηρίου ενέργειας

Στον τομέα της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, η κυβέρνηση ακολούθησε μια λάθος στρατηγική εξ´ αρχής. Ό,τι μέτρο πήρε εδώ και εννέα μήνες ήταν ανεπαρκές και σε αυστηρά επιδοματική κατεύθυνση. Αρνήθηκε, δηλαδή, να παρέμβει στον εγχώριο μηχανισμό διαμόρφωσης της χονδρικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος. Αναφέρομαι στο λεγόμενο χρηματιστήριο ενέργειας, που λειτούργησε για πρώτη φορά το 2020. Από την πρώτη στιγμή είπαμε πως ο συγκεκριμένος μηχανισμός λειτουργεί παραμορφωτικά στη διαμόρφωση των τιμών, δημιουργώντας συνθήκες ακραίας κερδοσκοπίας. Έτσι, είδαμε τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, ανεξαρτήτως της συμμετοχής του στο καθημερινό ενεργειακό μείγμα, να συμπαρασύρουν τις τιμές της φθηνότερης ηλεκτρικής ενέργειας, που παράγεται από τα υδροηλεκτρικά ή τις ΑΠΕ.

Να μπει, λοιπόν, σε αναστολή η λειτουργία του συγκεκριμένου μηχανισμού και να αναζητηθεί ένας άλλος μηχανισμός διαμόρφωσης των τιμών, απόλυτα διαφανής. Αυτό, άλλωστε, είναι και το βασικό συμπέρασμα από την εξελισσόμενη ενεργειακή κρίση. Επίσης, ήταν λάθος η επιλογή της βεβιασμένης απολιγνιτοποίησης, που οδήγησε σε μεγαλύτερη εξάρτηση από το εισαγόμενο και πανάκριβο φυσικό αέριο. Παράλληλα αποδείχτηκε εγκληματικό λάθος η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, που αποστέρησε της χώρα μας από ένα δημόσιο εργαλείο παρέμβασης απέναντι στις σημερινές συνθήκες. Αντίθετα, αυτό που είδαμε όλο το προηγούμενο διάστημα ήταν η ΔΕΗ να πρωτοστατεί στην κερδοσκοπία, θέτοντας ως προτεραιότητα την αύξηση της μετοχής της και όχι το δημόσιο συμφέρον. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των επιλογών ήταν οι λογαριασμοί του ρεύματος να ανεβαίνουν μήνα με το μήνα και να εκτινάσσουν τον πληθωρισμό, που με την σειρά του κατατρώει τα εισοδήματα των πολιτών.

Άρα, πλαφόν στη χονδρική και τη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αποσυσχέτιση του φυσικού αερίου από τη διαμόρφωση των τιμών στη χονδρική αγορά, ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ, μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων και της αυτοπαραγωγής, είναι ορισμένα βασικά μέτρα που θα έπρεπε να είχε υιοθετήσει η κυβέρνηση. Την ίδια λάθος στρατηγική ακολούθησε και στον τομέα των καυσίμων, αρνούμενη τη μείωση του ΦΠΑ και του ειδικού φόρου κατανάλωσης. Τα αποτελέσματα είναι ορατά. Αύξηση του κόστους παραγωγής, μεταφοράς και εμπορίας, υπερχρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αν όλα αυτά δεν συνιστούν παταγώδη αποτυχία στη διαχείριση της κρίσης, πως αλλιώς μπορούν να χαρακτηριστούν;

Ζητάτε επιμόνως εκλογές. Εκτιμάτε πως στη παρούσα φάση με οξυμένα τα οικονομικά ζητήματα και μια υποβόσκουσα ελληνο-τουρκική κρίση, είναι εφικτό;

Αν δεν πιστεύαμε ότι η κατάσταση της κοινωνίας διαρκώς επιδεινώνεται, ότι ακολουθούμε ένα αδιέξοδο δρόμο με ευθύνη της κυβέρνησης, δεν θα ήμασταν τόσο απόλυτοι στο αίτημα των εκλογών. Πόσο ακόμα, όμως, θα πρέπει να υφιστάμεθα μια πολιτική ιδεοληπτική, που λειτουργεί υπέρ της εγχώριας ελίτ και εν τέλει είναι βαθύτατα αντικοινωνική; Όσο πιο γρήγορα απαλλαγούμε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, τόσο περισσότερα πράγματα θα σωθούν στην εργασία, την οικονομία, την υγεία και την παιδεία, για να αναφερθώ σε ορισμένους μόνο τομείς. Αναφερθήκατε και σωστά στα ελληνοτουρκικά. Δεν είναι κάτι καινούργιο, παρόλο που ζούμε σε μια στιγμή έντασης. Απαιτείται ψυχραιμία και σταθερή στρατηγική υπέρ της ειρηνικής λύσης των διαφορών μας μέσα από το διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου. Θα προσέθετα δε ότι αυτό που κάνει η τουρκική πλευρά, την εργαλειοποίηση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων για λόγους εσωτερικής πολιτικής σκοπιμότητας, δεν πρέπει να το κάνουμε κι εμείς.

Ασκείτε κριτική στη κυβέρνηση για την εξωτερική πολιτική. Με δεδομένες τις τουρκικές απειλές, τι διαφορετικό θα μπορούσε να γίνει;

Θα μπορούσε να ενδυναμωθεί η πολιτική του διαλόγου, με ανάδειξη της προοπτικής της Χάγης, με την ουσιαστική συμβολή των διμερών συμφωνιών μας στη βάση μιας αμοιβαιότητας, η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει πραγματικά αποτρεπτικά ως προς την τουρκική επιθετικότητα. Ας αναλογιστεί ο καθένας πόσο χειρότερη θα ήταν η κατάσταση για μας σήμερα, εάν τον εναέριο χώρο της Βόρειας Μακεδονίας τον εγγυόταν η τουρκική πολεμική αεροπορία και όχι η ελληνική, όπως τώρα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδεικνύει και στον κρίσιμο τομέα της εξωτερικής πολιτικής μια μακρά πορεία λανθασμένων επιλογών, σπαταλώντας πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο και μειώνοντας τη διαπραγματευτική μας δύναμη.

Την αμηχανία απέναντι στο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, διαδέχτηκε η επιλογή των υπερεξοπλισμών, μιλάμε για περίπου 10 δισ. ευρώ, με δημόσιες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού πριν ακόμη συγκληθούν τα αρμόδια όργανα που εισηγούνται αυτά τα θέματα. Παραγγείλαμε Rafale και πολεμικά πλοία, κάναμε και πρόσθετες παραγγελίες και προχωρήσαμε στην ελληνογαλλική συμφωνία που μπορεί να μας εμπλέξει σε πολεμικές συγκρούσεις πολύ πέρα από τα σύνορά μας. Εμπλοκή έχουμε ουσιαστικά και με την αποστολή όπλων στην Ουκρανία και μάλιστα με μια προσπάθεια συσκότισης των πραγματικών διαστάσεών της. Ακολούθησε η νέα αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ για τις βάσεις, με την ανανέωσή της από ετήσια να μετατρέπεται σε 5ετή, δεσμεύοντας τις επόμενες ελληνικές κυβερνήσεις κατά απαράδεκτο τρόπο. Η λογική της απόλυτης ευθυγράμμισης της χώρας μας με τα αμερικανικά συμφέροντα επιβεβαιώθηκε και με το ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, όπου προανήγγειλε την προμήθεια των F-35. Ποιο είναι το διπλωματικό όφελος από όλα αυτά; Απέναντι στην εντεινόμενη τουρκική προκλητικότητα και επιθετικότητα, τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Γαλλία και η ΕΕ συνολικά, απάντησαν με «χλιαρές» δηλώσεις ίσων αποστάσεων, ενώ οι ΗΠΑ εξετάζουν το τουρκικό αίτημα για αναβάθμιση των F-16 και προμήθεια άλλων. Ήδη γίνεται φανερό ότι η εξοπλιστική κούρσα δεν μπορεί να συμβάλλει στην αποτελεσματική άμυνα της χώρας, εκ των πραγμάτων έχει ένα όριο. Είναι η πολιτική και διπλωματική αποτελεσματικότητα που έχει τον πρώτο λόγο. Κανείς δεν αρνείται την εξοπλιστική αναγκαιότητα, αλλά με τους υπερεξοπλισμούς χάνουμε από την υγεία, από την παιδεία, από το κοινωνικό κράτος, περιορίζεται η δυνατότητα στήριξης της κοινωνίας και οδηγούμαστε σε τέλμα.

Προτείνετε συμμαχικές κυβερνήσεις με «προοδευτικό» πρόσημο. Κάτι που αρνείται η πλευρά του ΠΑΣΟΚ. Με άλλα λόγια συνεχείς εκλογές, μέχρι το σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης;

Καταλύτης και τελικός διαμορφωτής του πολιτικού σκηνικού σε κάθε εκλογική αναμέτρηση είναι ο λαός, από τις επιλογές του οποίου εξαρτώνται όλα. Από τη δική του πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία θέτει στο προσκήνιο την αναγκαιότητα της προγραμματικής σύμπραξης των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων, ως βασικής προϋπόθεσης για να φύγει η κυβέρνηση της ΝΔ, που προκαλεί μεγάλη ζημιά στον τόπο και στην κοινωνία, προκειμένου να εφαρμοστεί μια εντελώς διαφορετική πολιτική. Επομένως, επιδιώκουμε ένα, εξαρχής θετικό αποτέλεσμα από τις επόμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν αυτές, με τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι πρώτο κόμμα, ως ο ισχυρός κορμός μιας αριστερής – προοδευτικής κυβέρνησης. Πιστεύω ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις γι’ αυτό. Η βάση για μια τέτοια εξέλιξη είναι η μεγάλη ανάγκη για τομές που θα δρομολογήσουν ανατροπές προς όφελος των πολλών, με την κοινωνία στο επίκεντρο. Ο κόσμος όλος άλλαξε τα τελευταία δυο χρόνια και άλλαξε και πάλι τους τελευταίους μήνες. Χρειαζόμαστε μια σταθερή ανάπτυξη και επαναπροσδιορισμό του παραγωγικού μοντέλου. Είναι ανάγκη ο κόσμος της εργασίας να δει βελτίωση της ζωής του και της οικονομικής του κατάστασης. Υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξει η σημερινή κατάσταση και δεν πρέπει να χαθεί.

Σχετικά με τις εκλογές για τη Κεντρική Επιτροπή, με τη ψήφο σας στο συνέδριο αντιδράσατε ουσιαστικά στη πρόταση του Αλέξη Τσίπρα. Γιατί;

Σε όλη την προσυνεδριακή περίοδο αλλά και μέσα στο συνέδριο συζητήσαμε, όχι μόνο για τις καταστατικές αλλαγές, αλλά και για την πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας και διεθνώς. Ακούστηκαν πολλά. Αναπτύχθηκε ένας δημιουργικός, ζωντανός διάλογος και προβληματισμός. Σήμερα έχουμε στα χέρια μας μια πολιτική απόφαση σχεδόν ομόφωνα ψηφισμένη από το συνέδριό μας. Στα ζητήματα βέβαια του καταστατικού, που προφανώς αναφέρεστε, υπήρξαν διαφορετικές προσεγγίσεις. Ωστόσο σήμερα είμαστε στην επόμενη ημέρα και θα πορευτούμε στη βάση των αποφάσεών μας. Η λειτουργικότητα και η ορθότητα των καταστατικών αλλαγών που υιοθετήσαμε, θα κριθούν στο πεδίο της εφαρμογής τους. Με ειλικρινή και ενωτική διάθεση κάνουμε ένα νέο δυναμικό ξεκίνημα.