Σημεία από την ομιλία μου στην Ολομέλεια της Βουλής, στη συζήτηση για τον Κλιματικό Νόμο:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε υπουργέ, ένας κλιματικός νόμος για μια κυβέρνηση η οποία είναι σε επαφή με την πραγματικότητα, θα έπρεπε να αποτελούσε μια ξεχωριστή, εμβληματική στιγμή. Θα έπρεπε το περιεχόμενό του να συνιστούσε τη μεταρρύθμιση της δεκαετίας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής και να μπορέσουμε να απαντήσουμε στα ζητήματα που μας θέτει η κλιματική κρίση.
Ωστόσο, κύριε υπουργέ, το περιεχόμενο του νόμου που μας φέρατε σήμερα στην Ολομέλεια, χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή μέτρα. Είναι σαν να κάνατε μία δουλειά διεκπεραιωτικά, χωρίς έμπνευση, χωρίς ολιστική στρατηγική κύριε υπουργέ. Εδώ η ολιστική στρατηγική χρειάζεται και δεν χρειάζεται σε άλλα πράγματα, έτσι όπως τα προσέγγισε ο πρωθυπουργός προχθές.
Ένας κλιματικός νόμος θα έπρεπε να ήταν σε άμεση συσχέτιση με κλαδικές πολιτικές, με εφαρμοσμένες πολιτικές στον αγροτικό τομέα, στον τομέα της βιομηχανίας και στον τουρισμό. Μπορούμε να μιλάμε για έναν κλιματικό νόμο ο οποίος δεν θα εξειδικεύει, στην Ελλάδα, πολιτικές για τον τουρισμό; Όλα αυτά βέβαια, είναι έξω από την οπτική σας και νομίζω ότι, πραγματικά, με μια διάθεση ρουτίνας, εντελώς διεκπεραιωτική, όπως σας είπα και πριν, έρχεστε σήμερα εδώ.
Αυτό που σας απασχολεί κυρίως, όμως, είναι τα θέματα της επικοινωνίας. Σ’ αυτά δείχνετε έναν φοβερό ενθουσιασμό, προσπαθείτε να πείσετε ότι είστε κάτι άλλο από αυτό που καταλαβαίνουμε και βιώνουν οι πολίτες. Αλήθεια, πως «κουμπώνει» αυτός ο κλιματικός νόμος, μια νέα αναγκαία στρατηγική για την πράσινη μετάβαση, με ό,τι προβλέπει το Ταμείο ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ; Έχετε κάνει αυτή τη συσχέτιση; Το 40% του Ταμείου Ανάκαμψης υποτίθεται ότι πηγαίνει για τα ζητήματα της πράσινης μετάβασης, του περιβάλλοντος, αλλά δεν εξειδικεύεται τίποτα σε συγκεκριμένα έργα. Όλα στοχεύουν, κυρίως, στο να ενισχύσουν, να χρηματοδοτήσουν, επιλεγμένα μεγάλα projects. Διότι για εσάς, οι έννοιες της ενεργειακής δημοκρατίας, της μείωσης των ανισοτήτων, οι οποίες είναι ένας μεγάλος κίνδυνος στην πορεία της μετάβασης, είναι έννοιες ξένες. Αυτό αποδεικνύεται ακριβώς από τα όσα περιέχονται στο νομοσχέδιο, αλλά και από τα όσα έχετε κάνει μέχρι τώρα. Για παράδειγμα, η τύχη που έχετε επιφυλάξει στις ενεργειακές κοινότητες, είναι η χειρότερη δυνατή.
Και σας προκαλώ κύριε υπουργέ, σας βάζω μια ιδέα. Μπορεί να υπάρξει μια ώθηση στην υπόθεση των ενεργειακών κοινοτήτων, αν δεν καλλιεργήσουμε, πρώτα απ’ όλα, μια αντίστοιχη, τέτοια κουλτούρα, στους πολίτες; Αν έναν δοκιμασμένο θεσμό, όπως είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν τον βοηθήσουμε να μπει κι αυτός στο πεδίο των ενεργειακών κοινοτήτων; Και θα σας πρότεινα μάλιστα, μία από τις αλλαγές που θα πρέπει να κάνετε στο θεσμικό πλαίσιο, είναι, ενδεχομένως, να δώσετε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, πέρα από συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση, τη δυνατότητα να συμμετέχει και με πλειοψηφικά πακέτα στις ενεργειακές κοινότητες, άρα να έχει ένα επιπλέον κίνητρο. Κρατήστε το αυτό, αν θέλετε.
Πάμε, όμως, τώρα στα λάθη σας. Στα μεγάλα λάθη που έχετε κάνει. Πρώτα απ’ όλα σε αυτά τα οποία «καίνε» τον κόσμο το τελευταίο οκτάμηνο. Πήρατε ένα λάθος δρόμο στα θέματα της απολιγνιτοποίησης. Θελήσατε να εντυπωσιάσετε ανακοινώνοντας την βίαιη απολιγνητοποίηση χωρίς σχέδιο, ουσιαστικά, όμως, ήταν το άλλο όνομα της μεγαλύτερης εξάρτησης από το φυσικό αέριο, που στον «παρονομαστή» του έχει την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων. Ακολουθήσατε την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που ακολουθείται σε όλη την Ευρώπη, δηλαδή της μείωσης χρήσης του φυσικού αερίου, ενώ για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έχετε κάνει τα λιγότερο δυνατά. Το μόνο που κάνετε είναι, χωρίς σχεδιασμό, να πριμοδοτείτε συγκεκριμένα, πολύ λίγα πάλι, συμφέροντα.
Αυτό, όμως, που αξίζει ιδιαίτερης κριτικής, είναι αυτό που συνέβη τα τελευταία 24ωρα, κύριε υπουργέ. Αυτά που υποτίθεται ότι πετύχατε στην προσπάθειά σας για την μείωση του κόστους του ρεύματος. Αφού αφήσατε επί 8-9 μήνες τον κόσμο στο έλεος της ακρίβειας, υπερχρεώσατε νοικοκυριά, επιχειρήσεις έχουν οδηγηθεί σε δραματική κατάσταση, αφού λειτουργήσατε ως «ομπρέλα» απέναντι σε κερδοσκοπικούς μηχανισμούς, αφού υποδείξατε εσείς στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έναν τρόπο αναζήτησης των κερδών, ο οποίος ουσιαστικά καλύπτει τα υπερκέρδη των παραγωγών ενέργειας, έρχεστε και ανακοινώνετε μία συμφωνία που παίρνει το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αφήνει ανέγγιχτο τον κερδοσκοπικό μηχανισμό. Το χρηματιστήριο ενέργειας το αφήνετε ανέγγιχτο! Διότι το να μιλάτε μόνο για την αποζημίωση των παραγωγών, χωρίς να λέτε ότι οι προμηθευτές δεν θα πρέπει να αγοράζουν στην οριακή τιμή της χονδρικής αγοράς, δεν είναι ο σωστός δρόμος. Πρόκειται για μια ακαμψία, πρόκειται για ένα νεοφιλελεύθερο δογματισμό, πρόκειται για την πηγή του κακού και, κάτω από τα νέα δεδομένα που δημιούργησε η ενεργειακή κρίση, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα έπρεπε εσείς, εάν έχετε συνείδηση των προβλημάτων, να ζητήσετε τον επανασχεδιασμό της λειτουργίας του χρηματιστηρίου ενέργειας. Αυτό είναι το μεγάλο συμπέρασμα. Εσείς, όμως, είστε διατεθειμένοι να κάνετε οτιδήποτε δεν θίγει τους νόμους της αγοράς, έτσι όπως την αντιλαμβάνεστε. Έτσι, το παράδειγμα της Ιβηρικής Χερσονήσου, έμεινε αρκετά μακρινό για μας, δεν μπορέσατε να αποσυσχετίσετε τις τιμές του φυσικού αερίου από τη διαμόρφωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρόσφατα το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας πήρε μια απόφαση για την γερμανική κυβέρνηση. Της είπε ότι «τα μέτρα σας είναι ανεπαρκή σε σχέση με τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και με αυτό τον τρόπο παραβιάζετε τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των επόμενων γενεών. Κλέβετε από τις επόμενες γενεές»! Κι εσείς κάνετε το ίδιο, πολλαπλάσια! Θα έπρεπε, λοιπόν, να αλλάξετε ρότα. Η κλιματική κατάρρευση είναι, πλέον, κάτι το οποίο μας χτυπάει την πόρτα, δεν μιλάμε πια για κρίση. Αλλά για σας, οτιδήποτε προσεγγίζεται στο όνομα του περιβάλλοντος είναι αυτό που αφήνει ανέγγιχτα τα κέρδη. Μπορείτε να παίρνετε μέτρα, αρκεί να κερδίζουν κάποιοι λίγοι, αρκεί να διευρύνονται οι ανισότητες. Δεν σας ενδιαφέρει το περιβάλλον, είστε μια επικίνδυνη κυβέρνηση και σ’ αυτό τον τομέα, γι’ αυτό και θα πρέπει να αποχωρήσετε.
Πάνος Σκουρλέτης