Η αναγέννηση του Tumblr στην Αμερική, βάσει προσφάτων στατιστικών του 2025, και η αυξανόμενη δημοτικότητά του στη gen Ζ θα μπορούσε να συνδεθεί άμεσα με τις κοινωνιολογικές ιδιαιτερότητες αυτής της γενιάς, οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με το διαδίκτυο και την κοινωνία συλλήβδην.
Κάποιοι λόγοι θα μπορούσαν να είναι οι παρακάτω:
A. Αυθεντικότητα και μη εμπορευματοποίηση
Η πλατφόρμα δεν απαιτεί από τους χρήστες να ακολουθήσουν τις εμπορικές και κοινωνικές επιταγές που χαρακτηρίζουν άλλες πλατφόρμες όπως το Instagram ή το TikTok. Περισσότερο στρέφεται στο να επιτρέπει στους χρήστες να δημοσιεύουν το προσωπικό τους περιεχόμενο χωρίς την ανάγκη να δημιουργούν εικόνες ή να επιδιώκουν τη φήμη και την αναγνώριση που είναι κοινές σε άλλες κοινωνικές πλατφόρμες. Κοινωνιολογικά η Gen Z ανατράφηκε σε έναν κόσμο όπου η ψηφιακή εικόνα και η προβολή της προσωπικής ζωής είναι έντονα συνδεδεμένες με την επιτυχία και την αναγνώριση. Ωστόσο, τελευταίες έρευνες αναδεικνύουν μια τάση της νέας γενιάς να αναζητά έναν χώρο όπου μπορεί να εκφραστεί χωρίς να αισθάνεται υπό την πίεση της εμπορευματοποίησης ή των κοινωνικών προτύπων.
Οι χρήστες του Tumblr δεν χρειάζεται να ακολουθήσουν τις τάσεις των influencers ή να δημιουργήσουν περιεχόμενο για να κερδίσουν ακολούθους. Στον αντίποδα, μπορούν να εκφραστούν είτε μέσα από την τέχνη, τα memes, τα πολιτικά σχόλια, ή ακόμα και την προσωπική τους μουσική. Αυτή η δυνατότητα δημιουργίας χωρίς περιορισμούς και χωρίς το φόβο της «κοινωνικής κριτικής» είναι που καθιστά το Tumblr τόσο ελκυστικό για τη Gen Z, γι’ αυτό αναμένεται να αναδειχθεί σε αντίπαλο του Facebook.
Για τις προηγούμενες γενιές, όπως οι Millennials και η Gen X, η «αυθεντικότητα» στα κοινωνικά μέσα ήταν κάτι πρώιμο και πρωτοποριακό όταν ξεκίνησαν τα social media. Οι Millennials, για παράδειγμα, βίωσαν την ανάπτυξη πλατφορμών όπως το Facebook, το οποίο ήταν αρχικά προορισμένο για προσωπικές αλληλεπιδράσεις με τους φίλους και την οικογένεια. Η εμπορευματοποίηση αυτών των πλατφορμών (π.χ., η μετάβαση από το Facebook σε ένα πιο «επικεντρωμένο» Instagram) ήταν λιγότερο ορατή γι’ αυτούς σε σύγκριση με την Gen Z, που στέκεται πιο επιφυλακτικά απέναντι στη διαδικτυακή «διαφήμιση» και τη «δημόσια εικόνα». Οι Millennials ενδέχεται να συνεχίζουν να χρησιμοποιούν πλατφόρμες όπως το Instagram, καθώς παραμένει συνδεδεμένο με τον επαγγελματισμό και την αυτοπροβολή, στοιχεία που προωθούνται και στον επαγγελματικό χώρο τους.
Β. Η συμμετοχή σε κοινωνικά κινήματα
Η Gen Z έχει συνδεθεί περισσότερο από άλλες γενιές με την ανάδειξη κοινωνικών και δικαιωματικών ζητημάτων, όπως η προώθηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, οι κοινωνικές ανισότητες και η κλιματική αλλαγή. Σε αυτό το πλαίσιο, το Tumblr έχει αποτελέσει ένα σημαντικό χώρο για την ανταλλαγή ιδεών και για την οργάνωση πολιτικών και κοινωνικών κινημάτων ήδη από την περίοδο της πανδημίας.
Από το #MeToo μέχρι τις συζητήσεις γύρω από το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη και τα κινήματα για τη φυλετική δικαιοσύνη, το Tumblr έχει αποτελέσει σημείο συγκέντρωσης για φωνές που συχνά παραμελούνται από τα κυρίαρχα μέσα.
Γ. Μάχη για την «ανωνυμία»
Η Gen Z έχει μεγαλώσει με τη συνείδηση της συνεχούς παρακολούθησης και καταγραφής δεδομένων από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. Οι περισσότεροι από τους νέους χρήστες του διαδικτύου σήμερα έχουν μια κριτική αντίληψη για τα προσωπικά τους δεδομένα και τις επιπτώσεις της υπερβολικής έκθεσης στον ψηφιακό κόσμο. Το Tumblr παρέχει στους χρήστες τη δυνατότητα να παραμείνουν ανώνυμοι, ενώ υπάρχει η δυνατότητα επιλογής ψευδωνύμων ώστε να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή προστασία του χρήστη. Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία με το πάτημα ενός κουμπιού, η σημασία της προστασίας της ταυτότητας γίνεται επιτακτική ανάγκη.
Η Gen Ζ είναι η γενιά που βίωσε τα μεγαλύτερα σκάνδαλα γύρω από την εκμετάλλευση προσωπικών δεδομένων και την πολιτική χειραγώγηση μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Για παράδειγμα, το σκάνδαλο της Cambridge Analytica και οι διαδικτυακές επιθέσεις στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, το 2016, έγιναν σημεία καμπής όσον αφορά την εμπιστοσύνη στους διαδικτυακούς χώρους.
Στον αντίποδα, οι προηγούμενες γενιές θα επιλέξουν πιθανότατα παραδοσιακές πλατφόρμες, καθώς προσφέρουν άμεση και γρήγορη πολιτική συζήτηση. Η ανάγκη αυτών των γενιών για πληροφορίες και για άμεση αλληλεπίδραση με πολιτικά ζητήματα καθιστά πιο πιθανό να συμμετάσχουν σε πολιτικές συζητήσεις μέσω ΜΜΕ ή πιο mainstream πλατφορμών, όπου η πληροφορία είναι άμεσα διαθέσιμη.
Δ. Αναζητώντας μια «κοινότητα»
Βάσει κοινωνιολογικών ερευνών, ιδιαίτερα μετά την πανδημία, η Gen Z στρέφεται ιδιαίτερα στην αναζήτηση πόλων όπου θα μπορούσαν να διαμορφωθούν νέες κοινότητες σκέψης και έκφρασης. Το Tumblr μπορεί να χρησιμεύσει για την ανάδειξη κοινωνικών ζητημάτων χωρίς να περιορίζεται από τη διαφήμιση και τη δημόσια εικόνα των μεγάλων social media.
Από την άλλη, η Gen X και οι Millennials, παρά την εξοικείωσή τους με τις πολιτικές και κοινωνικές συζητήσεις που ενδέχεται να λαμβάνουν χώρα στο διαδίκτυο, έχουν διαφορετική προσέγγιση. Ιδιαίτερα οι Millennials βίωσαν την εξάπλωση του Facebook από την αρχή του και έχουν άλλη άνεση να το χρησιμοποιήσουν και να διατυπώσουν γρήγορα πολιτικές και κοινωνικές απόψεις. Παράλληλα, η Gen X χρησιμοποιεί πλατφόρμες όπως το Facebook για να παραμείνει συνδεδεμένη με τους φίλους και την οικογένειά της, αλλά και για να συμμετέχει σε μεγαλύτερους κοινωνικούς και πολιτικούς διαλόγους.
Στη βάση των παραπάνω διαφαίνεται ότι:
Έχει ξεκινήσει μια σταδιακή αμφισβήτηση σχετικά με το πώς οι άνθρωποι αναγνωρίζουν τη λειτουργία των social media και πώς αυτά αλληλεπιδρούν πολιτικά με το κοινωνικό γίγνεσθαι. Είναι πολύ πιθανό να βιώσουμε την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών με αντίστοιχο περιβάλλον όπως αυτό του Tumblr, οι οποίες θα προσπαθήσουν να θέλξουν το νεανικό κοινό, και παράλληλα είναι πιθανό να δημιουργηθούν νέες διαδικτυακές κοινότητες που δεν θα παρουσιαστούν άμεσα στη δημόσια σφαίρα, όπως θα γινόταν με τις παραδεδεγμένες διαδικτυακές πλατφόρμες.
Θα μπορούσε να διαμορφωθεί μια νέα κουλτούρα καθοδηγούμενη από τη βάση, που ενισχύει τη συμμετοχή και την πολιτική ενεργοποίηση των πολιτών. Αυτή θα μπορούσε να ανοίξει και περαιτέρω τη συζήτηση γύρω από νέα μοντέλα εργασίας –αφού τα παρόντα αμφισβητούνται ιδιαίτερα από τη Gen Z– ενισχύοντας τη διαμόρφωση νέων αχαρτογράφητων περιοχών κοινωνιολογικής ανάλυσης.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η επιλογή μιας τεχνολογικής πλατφόρμας δεν είναι τυχαία επιλογή των χρηστών, και αναμένεται να δημιουργήσει νέα ερωτήματα σε έναν κόσμο μεταμοντέρνας δημοκρατίας.
