Σε επανέκδοση “Το άγγιγμα του κακού”
“Εχθρός της κοινωνίας είναι η μεσαία τάξη”
Όρσον Γουέλς
Μετά τα μέσα της δεκαετίας του ‘50 ο Όρσον Γουέλς κλείνει σχεδόν δέκα χρόνια «εξόριστος» από τον αμερικανικό κινηματογράφο, καθώς η τελευταία «κανονική» παραγωγή που σκηνοθέτησε στην πατρίδα του ήταν «Η κυρία της Σαγκάης» με τη Ρίτα Χέιγουορθ το 1947. Χάρη στον Τσάρλτον Ίστον, ο οποίος δέχτηκε να πρωταγωνιστήσει σε μια παραγωγή υπό τον όρο να αναλάβει ο Γουέλς τη σκηνοθεσία, θα ξαναβρεθεί στο Χόλιγουντ το 1957. Το αρχικό σενάριο της παραγωγής βασιζόταν στο «Badge of Evil», ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που υπογράφεται από τον Γουίτ Μάστερσον (στην πραγματικότητα αυτό είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του συγγραφικού διδύμου Ρόμπερτ Γουέιντ και Μπιλ Μίλερ). Όπως λένε οι βιογράφοι του Γουέλς, αδιαφορώντας για το αρχικό υλικό, ξαναέγραψε το σενάριο, αλλάζοντας τον τίτλο σε «Touch of evil» (“Το άγγιγμα του κακού”).
Η ιστορία εκτυλίσσεται στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Ένας πλούσιος Μεξικανός κτηματίας σκοτώνεται όταν το αυτοκίνητό του ανατινάζεται μόλις περνάει τα σύνορα μπαίνοντας στις ΗΠΑ.
Την υπόθεση αναλαμβάνουν ο Μεξικανός αστυνομικός της δίωξης ναρκωτικών Μάικ Βάργκας (Ίστον) και ο Αμερικανός αστυνομικός Χανκ Κουίνλαν (Γουέλς). Ο κυνικός και αδίστακτος Κουίνλαν ενοχοποιεί τον Μεξικανό Σάντσες, που έχει δεσμό με την κόρη τού νεκρού, τοποθετώντας δυναμίτη στο διαμέρισμά του… Για να εμποδίσει μάλιστα τον Βάργκας στις δικές του έρευνες, που ίσως αποκαλύψουν τα κατασκευασμένα στοιχεία, ο Κουίνλαν χρησιμοποιεί ανθρώπους του υποκόσμου που βάζουν στο στόχαστρο τη γυναίκα του Βάργκας.
Χρησιμοποιώντας παραμορφωτικούς φακούς και ασυνήθιστες γωνίες λήψης, ο Γουέλς κινηματογραφεί την ιστορία με μια τεχνική που, όπως έχει γραφτεί, «ήταν δέκα χρόνια μπροστά από την εποχή του». Ο ίδιος ο Γουέλς ερμηνεύει με ξεχωριστή δύναμη τον παχύσαρκο Κουίνλαν, φτιάχνοντας το πορτρέτο ενός αξιοθρήνητου, διεφθαρμένου αστυνομικού, που δρα χωρίς να υπολογίζει αρχές, ηθικές αξίες ή την έννοια του δικαίου… Χαλκεύει τα στοιχεία προκειμένου να οδηγήσει τα πράγματα στην κατεύθυνση που θέλει εκείνος.
Οι παραγωγοί «αποδέχτηκαν» τον Γουέλς για να σκηνοθετήσει την ταινία, αλλά, όταν έφτασε στο στάδιο του μοντάζ, δεν έδειξαν την παραμικρή κατανόηση για τις αναζητήσεις του στη σύνθεση των σκηνών που είχε γυρίσει και τον απομάκρυναν. Χωρίς αυτόν, προέκυψε μια βερσιόν μονταρισμένη από τους τεχνικούς του στούντιο της Universal την οποία ο Γουέλς αποκήρυξε. Παρά το γεγονός ότι στην ταινία συμμετείχαν πολλοί γνωστοί ηθοποιοί, η Universal αποφάσισε να τη βγάλει στις αίθουσες ως b-movie, δηλαδή σαν «δεύτερη» ταινία, «πακέτο» με μια εμπορική ταινία στην οποία πρωταγωνιστούσε η Χέντι Λαμάρ. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1976, και ενώ ζούσε ακόμη ο Γουέλς, η παραγωγός εταιρεία έδειξε ενδιαφέρον να «αποκαταστήσει» το έργο σύμφωνα με τα όσα είχε στο μυαλό του ο δημιουργός (ο οποίος είχε φροντίσει να στείλει αναλυτικό γραπτό υπόμνημα με τις παρατηρήσεις του). Το «παράδοξο» είναι ότι δεν θέλησαν να καλέσουν τον ίδιο να επιμεληθεί προσωπικά την αποκατάσταση της ταινίας! Διόλου παράξενο λοιπόν που εκείνο το αποτέλεσμα απείχε αρκετά από τις απαιτήσεις του Γουέλς. Χρειάστηκε να φτάσουμε στα 1998, όταν πια δεν ζούσε ο Γουέλς, για να ακολουθήσουν επακριβώς τις γραπτές οδηγίες του… Για να επαληθευτούν για ακόμη μια φορά τα όσα είχε πει κάποτε ο ιδιοφυής σκηνοθέτης: «Όταν πεθάνω, οι ταινίες μου ξαφνικά θα βρουν χρηματοδότες για να αποκατασταθούν. Παλιά σενάριά μου, που κανένας δεν ήθελε να προωθήσει, θα ανατεθούν σε κάποιους νεαρούς. Θα γραφτούν βιογραφίες μου και θα γυριστούν ντοκιμαντέρ για μένα. Ναι, είναι αναπόφευκτο να εξελιχθούν έτσι τα πράγματα…».
Info: «Το άγγιγμα του κακού», με τον Όρσον Γουέλς, τον Τσάρλτον Ίστον, την Τζάνετ Λι, τον Ακίμ Ταμίροφ και τη Μάρλεν Ντίτριχ, θα προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη σε επανέκδοση
Κώστας Τερζής
Πηγή: Η Αυγή
