Το είχε προσπαθήσει και η κυβέρνηση Ράλλη πριν τις εκλογές του 1981 να αφαιρέσει από τους καλλιτέχνες τα δικαιώματά τους. Μόνο η επικράτηση του γκρίζου μπορεί να στηρίξει τέτοιους αυταρχισμούς. Και η σύγκριση δεν είναι τυχαία.
Οι καλλιτέχνες βγήκαν στους δρόμους και μας έδωσαν ανάσα. Τέτοιους δρόμους τους ξέρουμε καλά εμείς, τους έχουμε περπατήσει, τους έχουμε κλάψει, τους έχουμε ματώσει και πάνω στη στιγμή του τέλματος, εκεί που αναρωτιέσαι πού πήγε τόσος αγώνας, σε ποιο παρελθόν θάφτηκε η βεβαιότητα ότι οι δικές μας οι φωνές ανατρέπουν καθεστώτα, ήρθαν οι καλλιτέχνες και ούρλιαξαν για όλους μας.
Γέμισαν τους δρόμους χρώμα. Και την πρέπουσα οργή. Γέμισαν φωνή. Οι δρόμοι έγιναν φλέβες δηλαδή, κι εμείς, όλη η κοινωνία, είμαστε ο οργανισμός. Τι συμβαίνει όταν δεν έχεις αίμα; Πεθαίνεις.
Μας έσωσαν ξανά οι καλλιτέχνες. Μας έσωσε η τέχνη. Μας θύμισε ποιοι είμαστε, γιατί είμαστε, τι αγωνίες και τι αγώνες κουβαλάμε σ’ αυτούς εδώ τους ώμους μας. Η τέχνη, που είναι δίπλα μας να μας ανακουφίζει από τις κουραστικές μέρες, από τα πένθη και τις λύπες, από τις μικρές ή τις μεγάλες απογνώσεις, η τέχνη που καθαρίζει την ανθρώπινη ψυχή από την πρώτη στιγμή που ο πρώτος άνθρωπος ζωγράφισε την πρώτη αντιλόπη στην πρώτη σπηλιά τώρα μας ξαναδίνει ανάσα. Αλλά πώς; Υπενθυμίζοντας τους δρόμους. Εκφράζοντας την οργή, που εμάς μας έχει μουδιάσει.
Χτυπώντας τους καλλιτέχνες, το καθεστώς έκανε τη μεγαλύτερη ανοησία του: χτυπάει την ψυχή της κοινωνίας. Αυτό που μας κρατάει να ελπίζουμε, να παρηγορούμαστε, να ονειρευόμαστε. Ακόμη κι αν έχεις χάσει τα πάντα, σου μένει πάντοτε η ελπίδα. Και η τέχνη εξυπηρετεί αυτό ακριβώς. Τη δυνατότητα να έχουμε ελπίδες.
Τιμή και δόξα στους καλλιτέχνες, που έδωσαν ζωή στους δρόμους και ανάσα σε εμάς.
Όλγα Στέφου
