Το να γράφει κανείς για το λιμό στο Σουδάν είναι σχεδόν αφόρητο. Όχι μόνο για την απαρίθμηση της φρίκης. Ότι δηλαδή το 95% του πληθυσμού των 46.875.000 κατοίκων του δεν τρώει ούτε ένα γεύμα ημερησίως, ότι ο διευθυντής του τοπικού παραρτήματος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος δηλώνει πως δεν μπορεί να φροντίσει πάρα μόνο 10% των ανθρώπων αυτών, ότι μαζί με την παραδοχή της υπεύθυνης της ΜΚΟ «Διεθνής Αλληλεγγύη», Ζιστίν Πικεμάλ πως αυτή θα είναι η μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση που γνώρισε ποτέ το Σουδάν παραμονεύει η χολέρα και ο δάγκειος πυρετός, ότι η έκκληση του ΟΗΕ και της UNICEF στη Γενεύη για 4,1 δισ. δολάρια βοήθειας στους Σουδανούς, μόνο κατά 5% προς το παρόν καλύπτεται. Αλλά κυρίως γιατί αυτή η απαρίθμηση είναι κοινοτοπία που δεν προκαλεί καν έκπληξη.
Στο Σουδάν γενιές ανθρώπων γεννιούνται μέσα στην πείνα και πεθαίνουν (και) από πείνα, χωρίς να γνωρίσουν άλλη συνθήκη.
Ένας χρόνος κοντεύει από την έναρξη ενός ακόμα γενικευμένου εμφυλίου πολέμου στη χώρα. Οι πρώην σύμμαχοι και νυν αντίπαλοι στρατηγοί Μπουρχάν και Ντάγκαλο, μετά την ανατροπή του δικτάτορα Μπασίρ, διεκδικούν τον αποκλειστικό έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων. Καθένας για τον εαυτό του και τη φατρία του. Για τους Σουδανούς, αυτός είναι ένας ακόμα κύκλος αίματος, από αυτούς που τους θερίζουν κοντά 40 χρόνια. Επειδή το Σουδάν είναι μία μη χώρα κι αυτή η ανυπαρξία έχει μεγάλο παρελθόν. Τη δεκαετία του 1990 ο τότε αρχηγός της Αλ Κάιντα, Μπιν Λάντεν, έκανε έδρα του το Σουδάν με πλήρη ελευθερία κινήσεων, επενδύοντας σε κατασκευές, ενέργεια και αγροτικό σχεδιασμό, ενώ ο πολύς Κάρλος –«το Τσακάλι»– βρήκε καταφύγιο στο Χαρτούμ, μέχρι να τον παραδώσει ο Μπασίρ στους Γάλλους έναντι δανείου και ευνοϊκής μεταχείριση από το ΔΝΤ.
Πριν 20 χρόνια η διεθνής κοινή γνώμη συγκινήθηκε από την εθνοκάθαρση και το λιμό στο Νταρφούρ. Από τότε, το μόνο που άλλαξε ήταν η επίσημη ανεξαρτοποίηση του Νότιου Σουδάν, ενώ η κοινή γνώμη βρήκε άλλα ενδιαφέροντα. Η παραστρατιωτική οργάνωση, όμως, που δημιουργήθηκε τότε και άφησε 300 χιλιάδες νεκρούς και 2,5 εκατομμύρια εκτοπισμένους, οι διαβόητες «Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης» (RFS), παραμένει κραταιά, στρατολογώντας νομάδες από το Νίγηρα και το Τσαντ και επεκτείνοντας τις υπηρεσίες της στη Λιβύη, την κεντρική Αφρική, με την υποστήριξη της Αιγύπτου και σύμμαχο την Αιθιοπία. Αυτήν διεκδικούν οι δύο στρατηγοί σήμερα, μαζί με τον «επίσημο» στρατό, επειδή στα χέρια της βρίσκεται ο έλεγχος όχι μόνο της γεωργίας αλλά και των εξορύξεων και της εμπορίας χρυσού.
Οι Σουδανοί πεθαίνουν επειδή το Σουδάν είναι μεγάλο και πολύ πλούσιο, με εκτενέστατα κοιτάσματα χρυσού, ουρανίου, αχανείς βοσκοτόπους και καλλιεργήσιμη γη με το νερό που τους χαρίζει ο Νείλος, αλλά και 750 χιλιόμετρα ακτογραμμή στην Ερυθρά Θάλασσα. Από αυτά, τίποτα δεν ανήκει στον πληθυσμό. Οι μοναρχίες του Κόλπου αγόρασαν τεράστιες εκτάσεις για καλλιέργειες ζωοτροφών για βοοειδή, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πρόπερσι επένδυσαν 6 δισ. δολάρια για νέο λιμάνι συμφερόντων τους στην Ερυθρά Θάλασσα, ενώ η Κίνα επένδυσε στον σιδηροδρόμο. Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Τουρκία διαφεντεύουν γαίες, παραθεριστικές περιοχές, εμπορικά και βιομηχανικά πάρκα.
Το 2021, η Ρωσία έκλεισε συμφωνία για ναυτική βάση. Κορυφή του παγόβουνου των δοσοληψιών της με τους ισχυρούς της χώρας. Με δεδομένες τις στενότατες σχέσεις του Ντάγκαλο με τους μισθοφόρους της ρωσικής Wagner Group του Γεβγένι Πριγκόζιν, η RFS παρέχει προστασία στην εταιρεία Heroe Gold, εταιρεία εξορύξεων που ελέγχει η Wagner, με βασανιστήρια και δολοφονίες σε πρώτη ζήτηση. Μέσω της Wagner, χρυσός δισεκατομμυρίων εξάγεται παρανόμως στη Ρωσία και στηρίζει πλέον τον Πούτιν στον πόλεμο με την Ουκρανία, προς μεγάλη ανησυχία των ΗΠΑ που μαζί με τους Σαουδάραβες, τα Εμιράτα και το Ιράν μάχονται για το πάνω χέρι στην περιοχή. Ο πόλεμος στη Γάζα περιπλέκει την κατάσταση.
Στο μεταξύ, οι Σουδανοί αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη κρίση πείνας στην παγκόσμια ιστορία, ενώ ο ΟΗΕ ματαίως ζητάει απρόσκοπτη πρόσβαση των ανθρωπιστικών οργανώσεων. Προμήθειες σαπίζουν στο Πορτ Σουδάν, ενώ 28 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε επείγουσα επισιτιστική ανασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων όσων κατέφυγαν στο Τσαντ και το Ν. Σουδάν που αντιμετωπίζει το δικό του φάσμα πείνας χωρίς διεθνή βοήθεια.
Από τον περασμένο Νοέμβριο, το Σουδάν μετράει άλλους 10 χιλιάδες νεκρούς και 5,6 εκατομμύρια εκτοπισμένους στις γειτονικές χώρες που δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος. Πάνω από 3 εκατομμύρια γυναίκες έπεσαν θύματα έμφυλης βίας, αφού ο βιασμός είναι όπλο.
Όσο να γραφτεί αυτό το άρθρο, κι άλλες ζωές θα τελειώσουν. Αυτών που δεν θέλουμε να βλέπουμε, που αρνούμαστε να δεχτούμε. Κι αυτά τα άρθρα έχουν νόημα, μόνο αν επιτέλους κάνουμε κάτι.
Όλγα Αθανίτη
