Όταν οι αλλεπάλληλοι βομβαρδισμοί στη Γάζα και τη Ράφα χαρακτηρίζονται ως «εκπνοή των μαχών στην περιοχή» από τον ισραηλινό πρωθυπουργό, τότε ο Μπένζαμιν Νετανιάχου διεκδικεί με αξιώσεις βραβείο κυνισμού. Όχι πως δε διευκρίνισε ότι όλα θα τελειώσουν με την πλήρη εξαφάνιση της Χαμάς, όπως συνηθίζει. Μόνο που αν «η Χαμάς είναι ιδέα και οι ιδέες δεν εξαφανίζονται», όπως δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Τσάχι Χανέγκμπι σε πανεπιστημιακό συνέδριο γεωπολιτικής (από ανταπόκριση του αναλυτή Γαβριήλ Χαρίτου στον Alpha Κύπρου), τότε το σύνολο του παλαιστινιακού πληθυσμού μπορεί να θεωρηθεί μόνιμος στόχος ως εν δυνάμει φορέας της ιδέας αυτής.
Η φωτιά στο σπίτι του γείτονα
Στο μεταξύ, 60 χιλιάδες ισραηλινοί και 90 χιλιάδες λιβανέζοι πολίτες έχουν αμοιβαία υποχρεωθεί να αφήσουν τα σπίτια τους στα ισραηλινο-λιβανικά σύνορα, καθώς η σύρραξη ανάμεσα στις δύο χώρες φαίνεται να πλησιάζει κάθε μέρα περισσότερο. Εκτοξεύσεις χιλιάδων ρουκετών από τα λιβανικά εδάφη κατά οχημάτων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων, πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών με εκρηκτικά προς το βόρειο Ισραήλ και συγκέντρωση ισραηλινών τεθωρακισμένων και αρμάτων μάχης στα σύνορα με το νότιο Λίβανο κλιμακώνουν την ένταση. Σε αυτό το πλαίσιο, τα αλλεπάλληλα πήγαινε-έλα διαμεσολαβητών του ΟΗΕ, των ΗΠΑ και τρίτων χωρών δε φαίνεται να φέρνουν αποτέλεσμα. Οι δηλώσεις του Αντόνιο Γκουτέρες ότι ο Λίβανος δε μπορεί να γίνει Γάζα και της Γερμανίδας ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ προς παρεμφερή κατεύθυνση ελάχιστα συγκινούν. Μετά τη Χαμάς, ο ισραηλινός στρατός ανοίγει μέτωπο με τη Χεσμπολάχ και αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο για πολύ περισσότερους των δύο εμπλεκομένων. Ο επικεφαλής της Χεσμπολάχ Χασάν Νασράλα έσπευσε να διαμηνύσει πως- σε μια τέτοια περίπτωση- η κατάσταση στη Μεσόγειο θα αλλάξει, καθώς η Χεσμπολάχ θα πολεμήσει “χωρίς κανόνες και περιορισμούς”. Λόγια που δεν πρέπει να υποτιμά κανείς. Ο Νασράλα ήδη έβαλε στο κάδρο την Κύπρο, αν οι εκεί βάσεις των ΗΠΑ και το αεροδρόμιό της γίνουν ορμητήριο πολεμικών κινήσεων εναντίον τους.
Οι ΗΠΑ εκπέμπουν –κατά την προσφιλή τακτική τους- διπλά μηνύματα : από τη μια, συνιστούν στη Χεσμπολάχ να επιδιώξει εμμέσως διπλωματικές διαπραγματεύσεις κατά τη μέθοδο της Χαμάς, από την άλλη, διαμηνύει πως δε θα μπορέσει να εμποδίσει το Ισραήλ να απαντήσει σε πιθανή πολεμική πρόκληση της οργάνωσης. Αντιθέτως, θα συμβάλει στην άμυνά του από τις επιθέσεις μέσω του νότιου Λιβάνου. Οι εκκλήσεις για αποκλιμάκωση των διασυνοριακών ανταλλαγών πυρών είναι ήδη παρελθόν, όπως και η πιθανότητα διπλωματικού οδικού χάρτη με τη Χαμάς. Πριν 3-4 μέρες, η Χαμάς απέρριψε εγγράφως των πρόταση σχετικά με τη διαχείριση των ομήρων.
Μια παγίδα για όλους
Η όλη κατάσταση μοιάζει με παγίδα την οποία οι αντίπαλες πλευρές δύσκολα μπορούν να αποφύγουν, αφού κανείς δεν αντέχει να φανεί πως κάνει πίσω. Ο Νετανιάχου διαβεβαιώνει την πολύ νευρική απέναντι του πλέον Κνεσσέτ πως αν όλοι οι 120 όμηροι (ζώντες και νεκροί) δεν επιστραφούν, δε θα τελειώσει ο πόλεμος και πως παρά την «επιθυμία για διπλωματική λύση», ο ισραηλινός στρατός μπορεί να πολεμήσει νικηφόρα σε πολλαπλά μέτωπα. Κλείνει το μάτι στους ήδη αποστασιοποιημένους, ακραία εθνικιστές εταίρους του, λογαριάζοντας όμως χωρίς τη σταθερά συνεχιζόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, την αυξανόμενη απροθυμία κατάταξης στο στρατό, τις καθημερινές μαζικές αντιπολεμικές διαδηλώσεις ετερόκλητων ομάδων πολιτών, όπως αυτών που καλούν το δήμο του Τελ-Αβιβ σε διαρκή απεργία μέχρι την επιστροφή των ομήρων και τη διενέργεια πρόωρων εκλογών στη χώρα, εφόσον το κυβερνητικό-πολεμικό συμβούλιο έχει πλέον διαρραγεί.
Στην άλλη όχθη, ο Νασράλα κοινοποιεί την προθυμία των χωρών του «άξονα αντίστασης», όπως τον αποκαλεί, (Ιράν, Ιράκ, Συρίας, Υεμένης) να ενισχύσουν με μαχητές τη Χεσμπολάχ, ενώ καυχιέται για την αυτάρκεια των άνω των 100 χιλιάδων πειθαρχημένων και ετοιμοπόλεμων μαχητών της οργάνωσης. Δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου κάνουν λόγο για αποθήκευση ιρανικών πυραύλων και εκρηκτικών στο αεροδρόμιο της Βηρυτού. Ο Γιοβάβ Γκαλάντ ως υπουργός Άμυνας του Ισραήλ απειλεί πως σε περίπτωση πολέμου «ο Λίβανος θα οδηγηθεί στη Λίθινη Εποχή», την ώρα που η Χεζμπολάχ επιδεικνύει πόσο εύκολα μπορεί να πλήξει τη Χάιφα και οι Χούθι της Υεμένης συνεχίζουν με ζήλο να συνδράμουν τους «αδελφούς τους», επιτιθέμενοι κατά πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, χωρίς οι ΗΠΑ να καταφέρνουν να τους αναχαιτίσουν.
Στην Ουάσιγκτον προσπαθούν να υπολογίσουν ως ποιο βαθμό το Ιράν θέλει την ολοκληρωτική σύγκρουση, πόσο μπορεί να αυξήσει τη στήριξη του προς τη Χεζμπολάχ, πόσο ισχυρούς δεσμούς έχει με τους Χούθι, τι θα σήμαινε αυτό για την κατάσταση στα στενά Χορμούζ, τον Περσικό Κόλπο και τη διεθνή οικονομία. Πόσο μπορεί να απλώσει η βεντάλια των παικτών αν ο Πούτιν συντρέξει το Ιράν, με το οποίο έχει ουκ ολίγες εμπορικές εξοπλιστικές δοσοληψίες. Πόσο απρόβλεπτος μπορεί να γίνει ο Ερντογάν που -μάλλον αυτόκλητα- αναλαμβάνει τη δυναμική αφύπνιση του ισλαμικού κόσμου, διαβεβαιώνοντας την κοινοβουλευτική του ομάδα για τα αδελφικά συναισθήματα της Τουρκίας προς το λαό του Λιβάνου και αρπάζοντας ταυτοχρόνως την ευκαιρία να καταγγείλει την ελληνοκυπριακή πλευρά για μετατροπή του τόπου σε κέντρο επιχειρήσεων. Ανάλογης ειλικρινούς ευαισθησίας η αντίδραση του ισραηλινού ΥΠΕΞ Ισραελ Κάτς, που στολίζει τον Ερντογάν ως σφαγέα αθώων Κούρδων.
Αθώοι (και) φταίχτες
Μένει ο Λίβανος. Χώρα-στρατηγείο, πρώτα του Αραφάτ και των μαχητών του (των οποίων η ενδοχώρια αυξανόμενη ισχύς ανέτρεψε βασικές ισορροπίες και συνέβαλε σε έναν εμφύλιο πόλεμο), ύστερα των 250 χιλιάδων παλαιστινίων προσφύγων που ξεχειλίζουν 12 στρατόπεδα (και φοβούνται πως σε περίπτωση ανάφλεξης θα αποτελέσουν στόχους των ισραηλινών πυρών) και τελικά της Χεζμπολάχ, προϊόν της ριζοσπαστικοποίησης μέρους των κατοίκων μιας αποδυναμωμένης κατεστραμμένης χώρας. Αυτή η γη και οι άνθρωποι της σε ποιου τον υπολογισμό μπορούν να ελπίσουν, πριν καταλήξουν αναπόφευκτη πολεμική απώλεια;
Δε θα λύσουμε και το Μεσανατολικό, χαριτολογούμε στη Δύση. Στη Μέση Ανατολή πάλι, δεν υπάρχει η πολυτέλεια ευφυολογημάτων. Μόνο η κατεπείγουσα αναγκαιότητα λύσεων.
Όλγα Αθανίτη
Η ΕΠΟΧΗ
