Macro

Όλγα Αθανίτη: ΗΠΑ: Ο ολοκληρωτισμός αγαπάει τις στάχτες

Από τους λόφους του Χόλιγουντ στην ακτογραμμή του Ειρηνικού και τις λαϊκές συνοικίες, το Λος Άντζελες φλέγεται από τη μεγαλύτερη πυρκαγιά στα χρονικά του: 6 μέτωπα, 20.000 στρέμματα καμένα, τουλάχιστον 7 επιβεβαιωμένα θύματα, 10.000 κατεστραμμένα κτίρια, 180.000 άνθρωποι στον δρόμο, άλλες 200.000 υπό προειδοποίηση εκκένωσης. Οι φλόγες επελαύνουν, οι αριθμοί αλλάζουν συνεχώς. Ακραία ξηρασία, αύξηση μέσης θερμοκρασίας, ισχυροί άνεμοι. Κλιματική κρίση, αποφαίνονται οι επιστήμονες. Τί ξέρουν αυτοί; Κλιματική αλλαγή δεν υπάρχει. Ο εν αναμονή πρόεδρος των ΗΠΑ έχει την απόλυτη γνώση για τα πάντα. Δεν βλέπει τις καταστροφικές συνέπειες, αλλά τη χρυσή ευκαιρία να επιτεθεί στον Δημοκρατικό κυβερνήτη της Καλιφόρνιας και την επίσης Δημοκρατική δήμαρχο του Λος Άντζελες, αραδιάζοντας ένα σωρό ανοησίες, κατηγορώντας τους για εγκληματική οικολογική υστερία.
 
Και γιατί όχι; Αν η πρώτη θητεία Τραμπ βασίστηκε σε μεγαλοστομίες και μισές αλήθειες, η προεκλογική του καμπάνια στήθηκε πάνω σε ύβρεις, χυδαιότητα και ψέματα. Πέτυχε. Στη θητεία του θα αυξηθεί κι άλλο η δοσολογία. Έχει φροντίσει γι’ αυτό.
 
 
Κάθε προφήτης και οι απόστολοι του
 
 
Εν αρχή ήν ο Ίλον Μασκ. Το Twitter είχε αποκλείσει τον Τραμπ; Το αγόρασε ο Ίλον, το μετονόμασε σε X και οι δύο τους πλέον συναγωνίζονται στο άθλημα της ρατσιστικής, φασίζουσας και όποιας άλλης μορφής τερατολογίας. Η εξουσία κερδίζεται δια της προπαγάνδας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν πολλά να προσφέρουν, με το αζημίωτο.
 
Κάπως έτσι είδε το φως στα 40 του ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ιδιοκτήτης του Facebook/ Meta των boomers και Gen X, του Instagram/Threads των υπολοίπων και μεταβλήθηκε από πολέμιο σε θαυμαστή του εν αναμονή προέδρου. Όχι μόνο δώρισε 1 εκατ. δολάρια για την τελετή της ορκωμοσίας του, αλλά αποφάσισε να καταργήσει από τις πλατφόρμες του (που επισκέπτονται εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες) τις διαδικασίες γρήγορης διασταύρωσης στοιχείων για την ανίχνευση fake news. Όσο μεγαλύτερο το ψέμα, τόσο πιο επιδραστικό και επομένως προσοδοφόρο. Αυτά προς το παρόν σε αμερικανικό έδαφος, αλλά ο Ζούκερμπεργκ με φόρα νεοφώτιστου αγωνίζεται για να εξαφανίσει τη «λογοκρισία», δηλαδή την ανίχνευση ψευδών δημοσιευμάτων και στις άλλες χώρες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέρριψε τους ισχυρισμούς του ότι η προστασία δεδομένων συνιστά λογοκρισία, αλλά ο επιμένων, στο τέλος, δεν νικά;
 
Ανεμπόδιστη επικοινωνία, ανεμπόδιστη επιχειρηματικότητα. Την τριάδα των μεγάλων χορηγών συμπληρώνει ο Τζεφ Μπέζος, πρώην CEO του εργασιακού κάτεργου που ονομάζεται Amazon. Εκτός του 1εκατ. δολαρίων για την ίδια σεμνή τελετή, ο Μπέζος «συνεργάζεται» με τη Μελάνια Τραμπ σε ένα ντοκιμαντέρ για την οπωσδήποτε απολύτως ενδιαφέρουσα υποδειγματική ζωή της, που αναμένεται να κυκλοφορήσει στο β’ εξάμηνο της χρονιάς.
 
Ωστόσο, ο Ίλον Μασκ δεν χάνει την πρωτοκαθεδρία εκ δεξιών του οσονούπω πλανητάρχη. Έδωσε περισσότερα από 160 εκατ. δολάρια για να τον κάνει πρόεδρο, έχει 420 δισ. περιουσία και –κυρίως− 211 εκατ. followers να τους κάνει ό,τι θέλει. Δεν έχει φτιάξει ποτέ του τίποτα, αλλά έχει αγοράσει την αυτοκινητοβιομηχανία Tesla, το 60% όλων των επικοινωνιακών δορυφόρων παγκοσμίως, ηλεκτρονικές πλατφόρμες και ένα σωρό άλλα. Είναι δικαίως δίπλα στον Τραμπ, αν δεν είναι μπροστά του. Υπό μία ( ή και περισσότερες) έννοια, τον αγόρασε κι αυτόν.
 
 
Οι μεγάλοι σκοποί από φρίκη φτιάχνονται
 
 
Ο Τραμπ διαμηνύει ότι θα κάνει την Αμερική μεγάλη. Φυσικά δεν αναφέρεται στους πολίτες της και τη βελτίωση της ζωής τους, δεν τον εμπνέει ο Ρούσβελτ. Θέλει να κάνει την Αμερική χωροταξικά ανοικονόμητη, σε ένα χάρτη 3 κρατών (ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας), αφού αδυνατεί να αγνοήσει τα άλλα δύο. Ο υπόλοιπος κόσμος θα μοιραστεί αναλόγως. Έχει ήδη δημιουργήσει αυτό που ονομάζει ατζέντα προσαρτήσεων (annexation agenda). Άλλος παλαιότερα είχε χρησιμοποιήσει γερμανική λέξη για το ίδιο πράγμα.
 
Η σωστή επέκταση αρχίζει από τους γείτονες. Το Μεξικό για τον τραμπισμό ισούται με εξαγωγή μεταναστευτικής φτώχειας και υπονόμευση των αρείων αξιών. Σε προχθεσινή συνέντευξη Τύπου ο Τραμπ δήλωσε πως ο Κόλπος του Μεξικού θα μπορούσε να μετονομαστεί σε Κόλπο της Αμερικής, για να εισπράξει πληρωμένη απάντηση από τη μεξικανή πρόεδρο Κλαούντια Σεϊμπάουμ πως θα ήταν καλύτερο και ιστορικά δικαιολογημένο αν οι ΗΠΑ μετονομάζονταν σε Μεξικανική Αμερική. Δεν είναι προφανώς το όνομα που καίει τον νέο στρατηλάτη, αλλά η εκμετάλλευση του Κόλπου ως σημαντικού εμπορικού και στρατηγικού σημείου προς την Καραϊβική και τις ακτές της Κούβας.
 
Ακόμα περισσότερο τον ενδιαφέρει η Διώρυγα του Παναμά. Δεκαετίες μετά την παραχώρηση της από τις ΗΠΑ στην ομώνυμη χώρα, ο Τραμπ απεφάνθη ότι η Διώρυγα είναι απαραίτητη στο νέο imperium, καθώς ενώνει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό και είναι η δεύτερη σπουδαιότερη για την παγκόσμια ναυσιπλοΐα μετά το Σουέζ. Ο ίδιος καθόλου δεν απέκλεισε τη στρατιωτική οδό για να αποκτήσει ό,τι επιθυμεί.
 
 
Τρώγοντας έρχεται η όρεξη
 
 
Αν μέχρι εδώ τα πράγματα ακούγονται ιλαροτραγικά, αλλάζει η πίστα στην περίπτωση της Γροιλανδίας. Ο Τραμπ εκδήλωσε την πρόθεση να εξαγοραστεί η Γροιλανδία στην πρώτη θητεία του και τώρα επανέρχεται πιο ηχηρά. Η μεγάλη Αμερική χρειάζεται συνεχώς πετρέλαιο και φυσικό αέριο και με τις συνεχείς ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή, απαιτούνται εναλλακτικές. Η Γροιλανδία διαθέτει πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ευγενή μέταλλα. Η ηγεμονία των Δανών από τον 14ο αιώνα συνεχίζεται, πάρα το αυτοδιοίκητο των 57.000 κατοίκων της. Αυτό δεν αναστέλλει τη διεκδίκηση. Η Κοπεγχάγη απάντησε πως η Γροιλανδία δεν είναι για πούλημα, αλλά αν αντιθέτως πωλούνται οι ΗΠΑ, θα μπορούσε να αγοράσει για να προσφέρει καλύτερο σύστημα περίθαλψης και εκπαίδευσης, ώστε να γίνει η Αμερική αληθινά μεγάλη. Ωστόσο, η δανή πρωθυπουργός έσπευσε να συναντήσει τον βασιλιά Φρεδερίκο, που αυτομάτως άλλαξε τον βασιλικό θυρεό ώστε να συμπεριλαμβάνει τη Γροιλανδία και τα νησιά Φερόε, ενώ συναντήθηκε με τον γροιλανδό ομόλογο της Μούτε Έγκεντε, που στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του είχε αναφέρει ότι ήταν καιρός να απαλλαγούν οι συμπατριώτες του από αποικιοκρατικά κατάλοιπα και να διεκδικήσουν σχέσεις και με άλλους εμπορικούς εταίρους. Δεδομένης της δυνατότητας να ανεξαρτοποιηθεί η χώρα δια δημοψηφίσματος, ο Τραμπ έστειλε τον συνονόματο πρωτότοκο του σε επίσκεψη – επίθεση φιλίας, έχοντας ήδη ρίξει λεκτικές προειδοποιητικές βολές στους Δανούς πως δε μπορούν να προστατέψουν τα εδάφη τους εκεί. Οι ΗΠΑ… απλά τα χρειάζονται.
 
Επόμενο βήμα, ο Καναδάς. Η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα του κόσμου, με στρατηγική θέση και πλούσιους φυσικούς πόρους, μεγαλύτερη από τις ΗΠΑ και −μαζί με το Μεξικό και την Κίνα− ο σοβαρότερος εμπορικός εταίρος των Αμερικανών. Με ανοιχτούς λογαριασμούς από παλιά. Τη δεκαετία του ‘60 ανυπότακτοι αμερικανοί στρατιώτες κατέφυγαν εκεί, όπως έκαναν διαχρονικά πολιτικοί ριζοσπάστες. Ο Καναδάς είχε ένα κοινωνικά φιλελεύθερο προφίλ, που η αμερικανική Δεξιά μισούσε. Ο Τραμπ σιχαινόταν τον Τρυντό με τις περιβαλλοντικές πολιτικές του, την ελεύθερη χρήση κάνναβης και το φιλομεταναστευτικό του πρόγραμμα. Με την καναδική οικονομία να κλυδωνίζεται τα τελευταία χρόνια, επιχειρεί μια επιθετική πολιτική εξαγοράς, τάζοντας στους Καναδούς πως αν γίνουν η 51η πολιτεία των ΗΠΑ θα γλυτώσουν δασμούς, θα μειωθεί η φορολόγηση τους, θα είναι ασφαλείς απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα. Αν δεν δεχτούν, θα υποστούν οικονομικό στραγγαλισμό λόγω της τερατώδους αύξησης δασμών (25%) στα εισαγόμενα από τη χώρα τους προϊόντα. Ο υπό παραίτηση Τζάστιν Τρυντό απάντησε πως οι πιθανότητες εξαγοράς είναι όσες μιας χιονόμπαλας να μη λιώσει στην κόλαση, για να εισπράξει το αδιανόητο «Κορίτσι μου, δεν είσαι πλέον διοικητής του Καναδά». Ο Ίλον Μασκ έδειξε την κλάση του με κάθε μεγαλόπρεπεια.
 
Η καναδική πολιτική δεχόταν, ωστόσο, τόσα χρόνια τις σκληρά νεοφιλελεύθερες Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου με τις ΗΠΑ, παίζοντας μάλιστα ρόλο ενδιάμεσου στην παράκαμψη όσων προστατευτικών μέτρων για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, τις εργασιακές συνθήκες και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των εισαγόμενων υλικών έθετε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μεταξύ κατεργαρέων δεν υπάρχει αλληλεγγύη.
 
 
Σπιλώστε – πληρώστε – νικήσατε
 
 
Για τον προσεχώς υπερυπουργό/υπερσύμβουλο Ίλον Μάσκ, τα όπλα είναι η επικοινωνιακή απάτη και ο χρηματισμός. Είτε πρόκειται για ευθεία ανάμειξη στις προσεχείς γερμανικές εκλογές, με δημόσια προβολή της ηγέτιδας του φιλοναζιστικού AfD Άλις Βάιντελ και εξύβριση του καγκελάριου Σολτς, είτε για επηρεασμό των ισπανών πολιτών υπέρ του ακροδεξιού VOX, προβάλλοντας πλαστά στοιχεία πως το 91% των βιαστών στην Καταλονία είναι αλλοδαποί, ώστε να αποδυναμωθεί ο Πέδρο Σάντσες μέσω της φιλομεταναστευτικής πολιτικής του, είτε για αξίωση να παραιτηθεί ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, με παράλληλη στήριξη στο «κόμμα Αναμόρφωσης» του Φάρατζ και τον νεόκοπο σκληρά ακροδεξιό «Παλινόρθωση των Υποκείμενων Βρετανικών Αξιών» του υποψήφιου πρωθυπουργού Άντριου Τέιτ, η στόχευση είναι μια και σαφής. Η απόλυτη επικράτηση της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη με την αμέριστη προσωπική βοήθεια του. Ύστερα, θα φροντίσει να εισπράξει στο πολλαπλάσιο. Δικαίως, λοιπόν, η Τζόρτζια Μελόνι χαρακτηρίζει τον Ίλον ευφυέστατο και χαρισματικό και φροντίζει να του προσφέρει τη φιλία της. Κοινή ιδεολογία, κοινή αντίληψη: « Ή μαζί μας ή εναντίον μας».
 
Ο Μπέρνι Σάντερς μιλάει για την ολιγαρχία των δισεκατομμυριούχων. Οι νομικές προσπάθειες της ΕΕ να αποκρουστούν οι παρεμβάσεις Μασκ στην εσωτερική πολιτική των ευρωπαϊκών κρατών και οι υποτονικές αντιδράσεις του Μακρόν, ενσαρκώνουν το too little, too late.
 
Όταν συνεχώς ταΐζεις το θηρίο, κάποτε θα φάει κι εσένα. Πλέον, οι εφιάλτες του Όργουελ φαντάζουν παιδαριώδεις και βαρετοί.
 
Όλγα Αθανίτη