Macro

Όλγα Αθανίτη: Η πανάκριβη τιμή μιας αθέατης ειρήνης

Πέμπτη στις Βρυξέλλες. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες παίζουν πόλεμο ως ειρήνη. Οι προηγούμενες ημέρες είχαν τα πάντα: διασυρμό του Βολοντιμίρ Ζελένσκι από το προεδρικό δίδυμο Τραμπ – Βανς σε απευθείας μετάδοση, επίσκεψη Ζελένσκι στο Λονδίνο σε αναζήτηση συμμάχων και αναστήλωση της δημόσιας εικόνας του, βιτριολικές ατάκες μεταξύ Βλαντιμίρ Πούτιν και Εμανουέλ Μακρόν που δεν άφησαν απέξω ούτε τον Ναπολέοντα, δραματικό διάγγελμα του Γάλλου προέδρου προς τους συμπολίτες του να σφίξουν τα δόντια προ του ρωσικού κινδύνου (αποδείχτηκε πως τα ζωνάρια θα σφίξουν τελικά). Η έκτακτη σύνοδος κορυφής των 27 κρατών – μελών της ΕΕ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και τη στήριξη της Ουκρανίας ανέδειξε αυτό που όλοι ήδη ξέρουν – για την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, ασφάλεια και συμμαχική στήριξη ίσον υπερεξοπλιστικό κρεσέντο.
 
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε ήδη έτοιμο το Rearm Europe (Επανεξοπλισμός της Ευρώπης) σχέδιο της, υπό τις ευλογίες του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα. Οκτακόσια δισεκατομμύρια ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα, αύξηση στρατιωτικών δαπανών 1,5% επί του ΑΕΠ κάθε χώρας, ενεργοποίηση «μηχανισμού διαφυγής» ώστε οι δαπάνες αυτές να μην προσμετρώνται στο χρέος των χωρών και το ευρωπαϊκό έλλειμμα, ενεργοποίηση «ιδιωτικών κεφαλαίων» μέσω Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και νέο μέσο χορήγησης δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ ώστε τα κράτη – μέλη να αγοράζουν από κοινού οπλικά συστήματα, προφανώς στη χονδρική θα τους έρθουν κατά τι φθηνότερα.
 
Στους επάλληλους κύκλους επαφών και συζητήσεων, γεύματος και δείπνου Ευρωπαίων και Ουκρανού προέδρου, προσφέρθηκε κάτι για τον καθένα. Ο Ζελένσκι δήλωσε εξαιρετικά ανακουφισμένος από την ευρωπαϊκή θαλπωρή, οι υπόλοιποι αποφάνθηκαν πως λύση χωρίς ευρωπαϊκή και ουκρανική συμμετοχή δεν υφίσταται. Ωστόσο, μεγαλοστομίες και συναισθηματικές κορώνες δεν αρκούν για να δικαιολογήσουν την επέλαση πολιτικών, διπλωμάτων, υψηλής νομενκλατούρας και ορδών εκπροσώπων των ΜΜΕ στις Βρυξέλλες.
 
Πωλείται ελπίς….
 
Το κείμενο σύγκλισης των 27 της ΕΕ υπογράφηκε από 26. Ο Βίκτορ Όρμπαν ως συνεπής θαυμαστής του Ντόναλντ Τραμπ αρνήθηκε να συναινέσει σε νέα αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία και κυρώσεις στη Ρωσία, εναρμονιζόμενος με το όψιμο ρωσο-αμερικανικό ειδύλλιο. Περισσότερο πραγματιστής, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο παζάρεψε την υπογραφή του με το αίτημα επανεκκίνησης της ροής φυσικού αερίου από το ρωσικό αγωγό μέσω Ουκρανίας, στοιχείο σημαντικό για τις οικονομικές και στρατηγικές επιδιώξεις της χώρας του. Όσο για τον Εμανουέλ Μακρόν, που επιδιώκει νέα γαλλική ηγεμονία στην Ευρώπη και υπερχρυσοφόρα εξοπλιστικά συμβόλαια, πρόβαλε με κάθε τρόπο πως η γαλλική αμυντική πυρηνική ασπίδα μπορεί να στεγάσει κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όσες αποδεχτούν τεχνοκρατικές ανταλλαγές και γενναιόδωρες συναλλαγές το επόμενο τρίμηνο. Ο Μακρόν δεν φοβάται να εμπλέξει τον Κιρ Στάρμερ, εφόσον μόνο η Γαλλία και η Βρετανία διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο. Η περίφημη παγκόσμια προσπάθεια για την κατάργηση των πυρηνικών εξοπλισμών μόλις αυτοκτόνησε.
 
Ο Πούτιν δια του ΥπΕξ του Σεργκέι Λαβρόφ δηλώνει ότι η Γαλλία απειλεί τη χώρα του και ο Μακρόν ότι δεν θα διαλέξει η Ευρώπη ειρήνη στα μέτρα της Ρωσίας. Η Τζόρτζια Μελόνι δεν αισθάνεται πολύ άνετα πατώντας σε δύο βάρκες, η Ιρλανδία συναινεί μόνο σε ειρηνευτική ευρωπαϊκή παρουσία στα ουκρανικά εδάφη. Ο Ταγίπ Ερντογάν πάλι, δεν έχει ενδοιασμούς να υποσχεθεί ότι θα αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις όπου χρειαστεί, συντασσόμενος με όσους για χρόνια του έκλειναν τις πόρτες της ευρωπαϊκής ένταξης. Εκδίκηση δια μεγαλοθυμίας. Ο Ουκρανός ηγέτης δείχνει να υπολογίζει την Τουρκία, τις χώρες της Βαλτικής και του Βορά ως ισχυρούς συμμάχους.
 
Μόνο που οι Νόρντικ φίλοι ανησυχούν πολύ τελευταία. Εγκλωβισμένοι εντός της νατοϊκής συνθήκης με στρατιωτική ανάπτυξη απέναντι στον Ρώσο γείτονα, βλέπουν την περίφημη αίσθηση ασφάλειας που τους έταξαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να εξανεμίζεται, καθώς αποτελούν προπομπό μιας συμμαχίας την οποία ο βασικός της μέτοχος αμφισβητεί, αφήνοντας τους υπόλοιπους τραγικά εκτεθειμένους.
 
Στον αντίποδα της ανατέλουσας χρυσής τραμπικής εποχής, ο Αντόνιο Κόστα οραματίζεται τον δρόμο μιας δυνατής και κυρίαρχης Ευρώπης, με το βλέμμα στο Παρίσι και τη συνάντηση των επικεφαλής των στρατιωτικών επιτελείων των «πρόθυμων να συνδράμουν την Ουκρανία» χωρών. Μη θέλοντας να μείνει πίσω, ο Κιρ Στάρμερ σπεύδει να ενορχηστρώσει τη συμμετοχή χωρών της Κοινοπολιτείας, υπό τη βρετανική εποπτεία.
 
…και χρυσοπληρώνεται
 
Τα σύννεφα της συμφωνίας φέρνουν καταιγίδα στην πραγματική οικονομία και τη ζωή των Ευρωπαίων. Με ή χωρίς μηχανισμούς διαφυγής, υπερδιογκωμένα εξοπλιστικά κονδύλια σημαίνει αντίστοιχες περικοπές άλλων δαπανών, με μόνιμο θύμα τις κοινωνικές δαπάνες και τις βασικές υπηρεσίες προς τους πολίτες. Η λογική υπερδανεισμών των χωρών για να πετύχουν τους εξοπλιστικούς στόχους προσθέτει νέα δυσβάσταχτα βάρη στις πλάτες των φορολογουμένων, προετοιμάζοντας σχεδιασμούς ακραίας λιτότητας. Όσο για τη διαθέσιμη αγορά, προφανώς η γαλλική και οποία άλλη ευρωπαϊκή είναι ανεπαρκέστατες και παρόλη τη δήλωση της Κίνας ότι η Ουκρανία δεν είναι αποικία, δύσκολα θα έβλεπε κάνεις στροφή στα ασιατικά προϊόντα. Εν ολίγοις, ο Τραμπ εγκαταλείπει την «προστασία» της Ευρώπης, η οποία προκειμένου να χειραφετηθεί θα αγοράσει περισσότερα αμερικανικά όπλα. Το δόγμα της στρατιωτικής ειρήνης ως έξοχη στρατηγική πωλήσεων.
 
Τη Δευτέρα, ο Ζελένσκι θα βρεθεί στη Σαουδική Αραβία για νέο κύκλο συνομιλιών με τις ΗΠΑ. Διαμηνύει πως αρνείται να αποδεχτεί οποιαδήποτε ρωσική κατοχή ουκρανικών εδαφών. Πόση εκχώρηση σπάνιων γαιών είναι διατεθειμένος να δεχτεί και τι μερτικό θα καταφέρουν να αποσπάσουν οι Ευρωπαίοι φίλοι, παραμένει ερώτημα. Το δυστοπικό μέλλον για τον λαό και τη βαριά τραυματισμένη δημοκρατία της Ουκρανίας παραμένει βεβαιότητα.