Οι αγορές προεξοφλούν πλέον, ύστερα και από τη νέα εκτόξευση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ τον προηγούμενο μήνα, ότι η Fed θα ξεκινήσει τον πολυαναμενόμενο κύκλο αύξησης των επιτοκίων της με «φουλ επίθεση» τον Μάρτιο προκειμένου να μαζέψει τις πιέσεις στις τιμές.
Λίγες ώρες μόνο μετά την προχθεσινή ανακοίνωση της αμερικανικής κυβέρνησης ότι ο πληθωρισμός χτύπησε τον Ιανουάριο το 7,5%, το υψηλότερο επίπεδο από το 1982, οικονομικοί αναλυτές και traders έσπευσαν να αναδιαμορφώσουν τις εκτιμήσεις τους, προβλέποντας πλέον ότι η αμερικανική Κεντρική Τράπεζα θα προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων της κατά 0,5%, αντί 0,25% που προέβλεπαν νωρίτερα.
Θεωρούν συγκεκριμένα, με τον πληθωρισμό στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών και την αγορά εργασίας εξαιρετικά σφικτή, ότι η Fed έχει καθυστερήσει αρκετά το σφίξιμο της πολιτικής της και ότι μια πιο επιθετική κίνηση πλέον είναι αναγκαία. Τη μετατόπιση των προβλέψεων πυροδότησε και η αλλαγή στάσης του προέδρου της Fed, Σεντ Λιούις Τζέιμς, ο οποίος, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα υποστήριζε ότι μια τέτοια κίνηση δεν είναι αναγκαία, ενστερνίζεται πλέον αύξηση των επιτοκίων κατά μία ποσοστιαία μονάδα ώς τα μέσα του έτους.
Η Fed ωστόσο έχει να προβεί σε αύξηση της τάξης του 0,5% από τον Μάιο του 2000 και να ξεκινήσει ανοδικό κύκλο αύξησης των επιτοκίων της αυτού του ύψους από τη δεκαετία του 1980. Οι αναλυτές των αγορών, που αναμένουν τα επιτόκια να φτάσουν το 1,75% ώς το τέλος της χρονιάς, αντιτείνουν ότι μια αύξηση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα τον Μάρτιο δεν θα βλάψει την οικονομία, ενώ θα στείλει ισχυρό μήνυμα για τη μελλοντική πορεία της νομισματικής πολιτικής. Από την άλλη πλευρά μια αύξηση μόνο 0,25% θα επέτρεπε στη Fed να προσαρμόσει καλύτερα την πολιτική της, αν ο πληθωρισμός υποχωρούσε σύντομα από μόνος του.
Εκείνο ωστόσο που έχει μπει τελείως στο περιθώριο της… επιτοκιο-λογίας είναι ότι τα αποτελέσματα της αύξησης των επιτοκίων δεν πρόκειται να φανούν στις τιμές πριν από το δ’ τρίμηνο του 2022. Η νομισματική πολιτική λειτουργεί με καθυστέρηση και θα πάρει χρόνο οι αλλαγές στα επιτόκια να περάσουν στην οικονομία.
Δηλαδή, θα πάρει καιρό τα υψηλότερα επιτόκια να καταστήσουν λιγότερο προσιτό τον δανεισμό και να οδηγήσουν σε επιβράδυνση των πιστώσεων. Οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα θα φανούν μετά από 6-12 μήνες. Με άλλα λόγια, είτε αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 0,5% είτε κατά 0,25% τον Μάρτιο, η Fed δεν μπορεί να κάνει άμεσα κάτι για να σταματήσει την άνοδο των τιμών.
Αυτό το γνωρίζει και η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, που διεμήνυσε χθες σε συνέντευξή της στο Redaktionsnetzwerk Deutschland ότι η αύξηση των επιτοκίων ευρώ «δεν θα έλυνε κανένα από τα τρέχοντα προβλήματα. Αντίθετα, είπε, αν ενεργούσαμε πολύ βιαστικά τώρα, η ανάκαμψη των οικονομιών μας θα μπορούσε να είναι σημαντικά πιο αδύναμη και οι θέσεις εργασίας να τεθούν σε κίνδυνο».
Αν όμως δεν μπορεί να δώσει λύση η ΕΚΤ, η Fed και οι άλλες κεντρικές τράπεζες -που έχουν βασική αποστολή τους τη σταθερότητα των τιμών-, τότε ποιος θα κάνει κάτι για τον πληθωρισμό και την ακρίβεια που ροκανίζει διαρκώς τα εισοδήματα των εργαζομένων και εξελίσσεται γοργά σε παγκόσμια κρίση διαβίωσης;
Την απάντηση έδωσε χθες η… κυβέρνηση της Σερβίας. Αφήνοντας στην άκρη το… αόρατο χέρι της αγοράς, αποφάσισε να επιβάλει πλαφόν στην τιμή των καυσίμων προκειμένου να ανακοπεί ο πληθωρισμός. Λύσεις για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια και η κρίση υπάρχουν, αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση.
Μπάμπης Μιχάλης
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
