Oλα τα ‘χε η Βρετανία, με τα πάνω από 4 εκατομμύρια κρούσματα και τους παρά κάτι 120.000 νεκρούς από Covid-19, η «κατεπείγουσα» μεταρρύθμιση του NHS, του Εθνικού Συστήματος Υγείας, της έλειπε.
Οι δομικές αλλαγές που εξήγγειλε ύστερα από έναν χρόνο μάχης με την πανδημία στις 11 Φεβρουαρίου ο Βρετανός υπουργός Υγείας Ματ Χάνκοκ, έχουν πολλές «γκρίζες ζώνες» και διχάζουν την κοινή γνώμη, παρά την εκστρατεία πειθούς που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση Τζόνσον με την υποστήριξη πολλών υπάκουων ΜΜΕ, αλλά και τη σχετικά «χλιαρή» αντίδραση από την αξιωματική αντιπολίτευση, που μέχρι στιγμής μοιάζει να αποφεύγει τη μετωπική σύγκρουση με τους Τόρις.
Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον γνωρίζει βέβαια πόσο ευαίσθητο είναι το θέμα και προσπαθεί τώρα να καρπωθεί καιροσκοπικά τον ζωτικό ρόλο που παίζει το NHS τόσο στην αντιμετώπιση της πανδημίας όσο και στον ταχύτατο μαζικό εμβολιασμό του βρετανικού πληθυσμού, που σε έναν βαθμό λειτουργεί ως πολιτικό αντιστάθμισμα στον βαρύτερο απολογισμό νεκρών από Covid-19 πανευρωπαϊκά.
Εχοντας δεχτεί τις επανειλημμένες εγκλήσεις των (σαφώς επιθετικότερων παλιότερα, λόγω Τζέρεμι Κόρμπιν) Εργατικών να μην τολμήσει να «ξεπουλήσει» το NHS σε αμερικανικές ιδιωτικές εταιρείες, διαπραγματευόμενος με τις ΗΠΑ διμερή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στον απόηχο του Brexit, ο Βρετανός πρωθυπουργός επιμένει τώρα πως ο οργανισμός «δεν είναι για πούλημα», παρότι όλοι γνωρίζουν ότι πολλές υπηρεσίες του πολυπλόκαμου δημόσιου συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας δίνονται εργολαβικά (συχνά και πελατειακά) σε ιδιώτες.
Τώρα λοιπόν «πουλάει» στην κοινή γνώμη την εκ νέου αναδιοργάνωσή του -στο πλαίσιο της οποίας θα επιστρέψουν οι εξουσίες του διευθύνοντος συμβούλου του NHS Αγγλίας στον υπουργό Υγείας- ως μια αναγκαία αντιστροφή της αντιδημοφιλούς νομοθετικής μεταρρύθμισης επί κυβέρνησης Ντέιβιντ Κάμερον το 2012, που εμπορευματοποίησε τις υπηρεσίες του οργανισμού σε πρωτόγνωρο βαθμό.
Η νέα νομοθεσία προβλέπει επίσης την κατά τόπους συνεργασία και κοινή λήψη αποφάσεων για υγειονομικά και οικονομικά ζητήματα μεταξύ NHS και τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και την τροποποίηση των κανόνων ανάθεσης μέσω διαγωνισμών.
Ο Χάνκοκ υποστήριξε ότι η πανδημία κατέδειξε την ανάγκη για αλλαγές και αύξηση της πολιτικής εποπτείας στον οργανισμό, με βασικούς στόχους να περιοριστούν η γραφειοκρατία και η μεγάλη αναμονή για παροχή υπηρεσιών, αλλά και να βελτιωθούν οι ενοποιημένες όσο και αμφίδρομες σχέσεις μεταξύ των τομέων της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της κοινωνικής πρόνοιας.
Κι ενώ τα περισσότερα βρετανικά ΜΜΕ ακολούθησαν την κυβερνητική γραμμή παρουσιάζοντας τη μεταρρύθμιση σαν φρένο στην περαιτέρω ιδιωτικοποίηση, ακτιβιστές και οργανώσεις όπως η «Keep Our NHS Public» (Να Κρατήσουμε Δημόσιο το NHS Mας) καταγγέλλουν πως η επικοινωνιακή επιχείρηση «Take back control of the NHS» (Να πάρουμε πίσω τον έλεγχο του NHS, κατά το αντίστοιχο παραπλανητικό σλόγκαν για το Brexit) παρακάμπτει το γεγονός πως ιδιωτικές εταιρείες θα μπορούν ακόμη να υποβάλουν προσφορές για συμβόλαια-κλειδιά ύψους δισεκατομμυρίων λιρών, ενδεχομένως υπό καθεστώς ακόμα πιο αυξημένης αδιαφάνειας στο όνομα της μειωμένης γραφειοκρατίας, ειδικά… «τώρα που γυρίζει» και είναι τεράστιες οι ανάγκες για διαγνωστικά τεστ, μέσα ατομικής προστασίας, προγράμματα ιχνηλάτησης επαφών κ.λπ.
Κι όλα αυτά χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη έμπρακτης ενίσχυσης του -ηρωικού, κατά τα λοιπά, με βάση και το κυβερνητικό αφήγημα- υγειονομικού προσωπικού που, εξουθενωμένο, συνεχίζει να δίνει αγώνα εν μέσω «μακελειού» στα νοσοκομεία λόγω της επέλασης της μεταδοτικότερης παραλλαγής του κορονοϊού που ταυτοποιήθηκε στη χώρα. Ενδεικτικό το γεγονός πως μόνο τον προηγούμενο μήνα υπήρξαν σχεδόν 102.000 νοσηλείες λόγω Covid-19 – ένας εφιαλτικός αριθμός που αντιπροσωπεύει το 29% όλων των νοσηλειών από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου.
Φεύγουν νοσηλευτές
Μέσα σε αυτές τις πρωτοφανείς συνθήκες, στην προϋπάρχουσα υποστελέχωση ήρθε να προστεθεί και η μαζική αποχώρηση νοσηλευτών και νοσηλευτριών, προερχόμενων από χώρες της Ε.Ε., εξαιτίας του Brexit και της αβεβαιότητας που προκάλεσε στις ζωές τους.
Σύμφωνα δε με έρευνα του Βασιλικού Κολεγίου Νοσηλευτικής ήδη από το φθινόπωρο, πάνω από το ένα τρίτο των μελών του νοσηλευτικού προσωπικού που εργάζεται στο NHS σκεφτόταν να παραιτηθεί εντός του επόμενου έτους, αντιδρώντας προφανώς σε μια φιγουρατζίδικη κυβερνητική πολιτική που τους έχει στερήσει όχι απλά μια αυτονόητη αύξηση απολαβών ως ελάχιστο ευχαριστώ, αλλά ακόμα και επαρκή εξοπλισμό αυτοπροστασίας όταν τον χρειάζονταν απεγνωσμένα στο ξέσπασμα της πανδημίας, βλέποντας πολλούς συναδέλφους τους να χάνονται άδικα στο καθήκον.
Οπως προαναφέραμε, πάντως, οι μετριοπαθείς Εργατικοί του… νερόβραστου Κιρ Στάρμερ δεν προβάλλουν ώς τώρα ιδιαίτερη αντίσταση στα σχέδια των Τζόνσον και Χάνκοκ, επιλέγοντας να καυτηριάσουν περισσότερο την κακή συγκυρία της μεταρρύθμισης, παρά τον προφανή «ελέφαντα στο δωμάτιο» – την ηχηρή απουσία γενναίας αύξησης στη χρηματοδότηση και τη συνεχιζόμενη, μερική έστω, ιδιωτικοποίηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο σκιώδης υπουργός Υγειας, Τζόναθαν Ασγουορθ, «βρισκόμαστε εν μέσω της μεγαλύτερης κρίσης δημόσιας υγείας που έχει αντιμετωπίσει ποτέ το NHS μας. Το προσωπικό στην πρώτη γραμμή είναι εξαντλημένο και κακοπληρωμένο. Το Βασιλικό Κολέγιο Νοσηλευτικής λέει πως το NHS έχει γονατίσει. Και ο αρμόδιος υπουργός θεωρεί πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για διαρθρωτική αναδιοργάνωση του NHS».
«Οι υψηλότερες δαπάνες θα ήταν μια πολύ πιο άμεση και πρακτική απάντηση» για να ενισχυθεί εδώ και τώρα το υποχρηματοδοτούμενο και υποστελεχωμένο -όσο και λατρεμένο στη Βρετανία- ΕΣΥ, αντέτασσε τότε ως πρώτη προτεραιότητα στο κύριο άρθρο της η Guardian, επικρίνοντας την έλλειψη «δέοντος προγράμματος δαπανών» για τη δημόσια υγεία ύστερα από τόσα χρόνια σκληρής λιτότητας των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων των Τόρις.
Βίκυ Καπετανοπούλου
