Αναμένονται πάλι φωνές για σκευωρίες!
Οι μεθοδεύσεις και η προπαγάνδα που οδήγησαν στη μετονομασία ενός σκανδάλου (περί τη Νοβάρτις) σε σκευωρία θα μείνουν αξέχαστες. Μια κατασπατάληση δημόσιου χρήματος που προέκυπτε με μόνη την ανάγνωση των δημόσιων δαπανών για φάρμακα και με συγκρίσεις δεδομένων κονδυλίων, με διεθνείς προεκτάσεις, συγκαλύφθηκε στη συνέχεια με τον πιο ωμό και διεθνώς πρωτοφανή τρόπο, χαρακτηριζόμενη ως σκευωρία: Με καταφρόνηση και απειλές σε προστατευόμενους μάρτυρες, με μηνύσεις σε βάρος Εισαγγελέων που ασκούσαν καθήκοντα διερεύνησης της διαφθοράς, με νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που καταργούσαν ειδικά εισαγγελικά καθήκοντα ώστε να απομακρυνθούν Εισαγγελείς από το έργο τους, και με καθημερινή προπαγανδιστική ειδησεογραφία «φιλικών» μέσων, φθάσαμε να «βλέπουμε» το άσπρο μαύρο..
Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται τώρα με τις παρακολουθήσεις. Το σκάνδαλο έχει τρείς πτυχές.
Προηγούνται τα θεσμικά: νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που συγκεντρώνουν την αρμοδιότητα στο πρωθυπουργικό γραφείο και υποβαθμίζουν τα προσόντα του διοικητικώς επικεφαλής της ΕΥΠ, εγκρίσεις Εισαγγελέως σε αριθμό που πρακτικά αποκλείει δυνατότητα μελέτης και σύνταξης σκεπτικού, παράκαμψη της αρμόδιας Διοικητικής Αρχής, κατάργηση της εκ των υστέρων ενημέρωσης του παρακολουθούμενου.
Έπονται οι αποκαλύψεις των παρακολουθήσεων δύο τουλάχιστον δημοσιογράφων και δύο πολιτικών (Ν. Ανδρουλάκη, Χρ. Σπίρτζη). Πιθανώς, αυτές δεν έχουν εξαντληθεί.
Και τέλος, έχουμε πάλι επιχείρηση συγκάλυψης. Αρχικά γίνεται από τους αρμόδιους αναφορά σε παρακολουθήσεις μεταξύ ιδιωτών, ωσάν μάλιστα αυτές να αποτελούν μια κανονικότητα. Ο Πρωθυπουργός αμέσως προκαταλαμβάνει οποιαδήποτε έρευνα δηλώνοντας από την τηλεόραση ότι οι παρακολουθήσεις ήταν τυπικά νόμιμες. Αρμόδιος Υπουργός καλεί τον Ν. Ανδρουλάκη για να τον ενημερώσει σχετικά, αλλά μετά την άρνηση του τελευταίου για άτυπη ενημέρωση φαίνεται να συμμερίζεται τη γραμμή της σιωπής.
Ο Πρωθυπουργός σπεύδει να δηλώσει δική του άγνοια. Ήταν όμως προβλέψιμο ότι ο κόσμος δεν θα τον πίστευε. Υπερεκτιμά προφανώς την προστατευτική ασπίδα των φιλικών του Μέσων. Επίσης αδιαφορεί για την υποχρέωσή του να διασφαλίσει ενημέρωση για μια περίπτωση παρακολούθησης πολιτικού αντιπάλου, κορυφαίας σημασίας μέσα στον ειδικό κύκλο ευθύνης που ο ίδιος διάλεξε. Αδιαφορεί, αν και αναλαμβάνοντας ο ίδιος την ευθύνη για την ΕΥΠ «υπέγραψε» συμβόλαιο εμπιστοσύνης και ειδικής ατομικής προσοχής με τον ελληνικό λαό. Ο οποίος.. «σώθηκε»!
Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η γραμμή συγκάλυψης, με την επίσειση -εκ μέρους της πολιτικά εμπειρότατης κ. Ντόρας Μπακογιάννη- πολύχρονης ποινής σε βάρος όσων λειτουργών θα τολμήσουν να αποκαλύψουν την αλήθεια ενώπιον αρμόδιων Κοινοβουλευτικών Επιτροπών. Αλήθεια, επιτρέπεται πράξεις κορυφαίας σημασίας για τη Δημοκρατία και για τις θεμελιώδεις ελευθερίες του πολίτη να μένουν στο απόλυτο σκοτάδι έναντι πάντων των αρμόδιων λειτουργών, ειδικών εκπροσώπων του κυρίαρχου λαού, θεωρούμενων ως δήθεν βέβηλων όλων ανεξαιρέτως; Ο αποκρυφισμός επισημοποιήθηκε;
Ας μιλήσουμε τυπικά: Κατά την ισχύουσα γενική διάταξη του Ποινικού Κώδικα όποιος αρνείται να καταθέσει ή αποκρύπτει την αλήθεια εξεταζόμενος ενώπιον αρμόδιας αρχής, διαπράττει το έγκλημα της ψευδούς κατάθεσης (άρθρο 224).
Ο γενικός αυτός κανόνας έχει εξαιρέσεις. Για ορισμένους λειτουργούς και υπαλλήλους προβλέπεται καθήκον εχεμύθειας και τήρησης απορρήτου κι έτσι ο άδικος χαρακτήρας της παραπάνω αποσιώπησης αίρεται. Όχι απλώς μπορούν, οφείλουν να σιωπήσουν, ακόμη κι αν καλούνται στο δικαστήριο ως μάρτυρες.
Η Δημοκρατία όμως δεν ανέχεται το απόλυτο σκοτάδι. Γι’ αυτό και με θέσπιση ακόμη ειδικότερου κανόνα στην περίπτωση του διοικητή της ΕΥΠ εισάγεται εξαίρεση της παραπάνω εξαίρεσης! Με άρθρο του Κανονισμού της Βουλής προβλέπεται ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας η ενημερωτική ακρόαση του Διοικητή της ΕΥΠ, ενώπιον βουλευτών, με όρους, υποχρέωσή τους για εχεμύθεια και με κλειστές θύρες.
Έτσι, με την εξαίρεση της εξαίρεσης επανερχόμαστε στον κανόνα: Καθήκον η κατάθεση, αξιόποινη η αποσιώπηση.
Σκοτάδι ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής Διαφάνειας της Βουλής! Οξύμωρο, δημοκρατικά αφόρητο, θεσμικά ακραίο και πιο πέρα.
Θα επικρατήσουν η νέα απόπειρα συγκάλυψης και το σκοτάδι; Θα ωρύονται πάλι τα φιλικά ΜΜΕ για σκευωρία; Αυτή τη φορά τα πράγματα φαίνονται καλύτερα. Το λαϊκό ενδιαφέρον για φως εξαπλώνεται, ξεχειλίζει από τα σύνορα και έχει φθάσει στο Ευρωκοινοβούλιο και στο διεθνή Τύπο.
Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ, πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων.
