Με δασμούς προς πάσα κατεύθυνση, πλημμύρα της υφηλίου με αμερικανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, περαιτέρω μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των πλουσίων και των μεγάλων επιχειρήσεων, καθήλωση των μισθών, εκτεταμένη απορρύθμιση, διάλυση του εναπομείναντος κράτους πρόνοιας – με αυτά υπόσχεται να «κάνει την αμερικανική οικονομία μεγάλη» η επερχόμενη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.
Στην πραγματικότητα, η «νέα χρυσή οικονομική εποχή» που αυτή ευαγγελίζεται δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη νέα μεγάλη αρπαχτή μιας δράκας άπληστων και αδίστακτων πολυεκατομμυριούχων από τον πλούτο της υφηλίου και των εθνών της.
Περίγραμμα των όσων θα επιχειρήσει αυτή η συμμορία πρόσφερε την περασμένη Πέμπτη η ακρόαση της επιλογής του Ντόναλντ Τραμπ για το υπουργείο Οικονομικών στη Γερουσία. Ο λόγος, φυσικά, για τον Σκοτ Μπέσεντ, διαχειριστή και ιδιοκτήτη hedge fund, ο οποίος πριν γίνει μέλος του κλαμπ της Wall Street είχε βοηθήσει τον Τζορτζ Σόρος να βγάλει 1 δισεκατομμύριο δολάρια κερδοσκοπώντας με τη στερλίνα. O επόμενος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ ρωτήθηκε στη διάρκεια της ακρόασης από τον ανεξάρτητο γερουσιαστή του Βέρμοντ, Μπέρνι Σάντερς, αν θα συνεργαστεί με όσους προωθούν την αύξηση του ομοσπονδιακού κατώτατου ωρομισθίου –ο οποίος παραμένει καθηλωμένος στα επίπεδα του 2009– προκειμένου να υπάρξει ένας αξιοπρεπής μισθός διαβίωσης που θα βγάλει εκατομμύρια Αμερικανών από τη φτώχεια. Ο Μπέσεντ προσπάθησε να παρακάμψει την ερώτηση λέγοντας ότι το κατώτατο ωρομίσθιο είναι ζήτημα περισσότερο εθνικό και περιφερειακό, αλλά ο Σάντερς επέμεινε ρωτώντας: «Δηλαδή, δεν πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξουμε τον ομοσπονδιακό, την κατώτερη αμοιβή των 7,25 δολαρίων την ώρα;». «Οχι, κύριε», απάντησε ψυχρά ο Μπέσεντ, ο οποίος είναι κάτοχος περιουσιακών στοιχείων ύψους μεγαλύτερου των 500 εκατ. δολαρίων.
Στον αντίποδα, ο Μπέσεντ δήλωσε ένθερμος υποστηρικτής για συνέχεια των περιβόητων φορολογικών ελαφρύνσεων που θέσπισε ο Τραμπ το 2017 και λήγουν φέτος και οι οποίες απέφεραν έως τώρα τριπλάσιο όφελος για το πλουσιότερο 1% των Αμερικανών σε σχέση με όσα κέρδισε το φτωχότερο 60%. Είπε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι αν οι φοροελαφρύνσεις αυτές σταματήσουν, η οικονομία θα μπορούσε να συντριβεί.
Ο Μπέσεντ έχει εκπονήσει ένα οικονομικό πλάνο, γνωστό ως «3-3-3», το οποίο περιλαμβάνει τη μείωση του ελλείμματος του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού στο 3% του ΑΕΠ, την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στο 3% και την παραγωγή επιπλέον 3 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ημερησίως ώς το 2028. Με δεδομένη την επέκταση των παραπάνω φοροελαφρύνσεων (η οποία σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου θα αυξήσουν το ομοσπονδιακό έλλειμμα κατά 4,6 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία), για να επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος του 3% θα χρειαστούν, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, τεράστιες περικοπές δαπανών. Και πρόθεση της κυβέρνηση των πλουτοκρατών είναι αυτό να γίνει από τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και αντιμετώπισης της φτώχειας καθώς και με αυξήσεις οριζόντιων φόρων που θα χτυπήσουν το εισόδημα και της μεσαίας τάξης και της φτωχολογιάς.
Στο εγχείρημα των περικοπών εντάσσεται και ένα μεγάλο μέρος της εκστρατείας απορρύθμισης –της οποίας διόλου τυχαία προΐσταται ο χρηματοδότης του Τραμπ και πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου Ελον Μασκ– ενώ στη δεύτερη παρέμβαση ξεχωρίζει η αύξηση του φόρου επί των πωλήσεων που αναμένεται να αυξήσει τον πληθωρισμό και να επιβαρύνει το μέσο αμερικανικό νοικοκυριό με 3.900 δολάρια ετησίως.
Δεν είναι η μοναδική φορολογική παρέμβαση σε βάρος των πολλών και υπέρ των ολίγων. Ο Τραμπ, που μείωσε στην προηγούμενη θητεία του τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή στο 21% από 35%, έχει υποσχεθεί νέα μείωσή του στο 15% (επίπεδο που φέρνει περισσότερο σε εταιρικό φόρο… φορολογικού παραδείσου) για τις εταιρείες που παράγουν τα προϊόντα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι επιλογές αυτές δεν είναι άμοιρες της πρωτοφανούς οικονομικής στήριξης, που απήλαυσε από τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους πλούσιους Αμερικανούς, του ποσού-ρεκόρ των 150 εκατ. δολαρίων που είχε συγκεντρωθεί ώς την περασμένη Δευτέρα από τις συνεισφορές τους για τις δαπάνες της ορκωμοσίας και το «προσκύνημα» όλων σχεδόν των επικεφαλής των επτά μεγαλύτερων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας των ΗΠΑ στο Μαρ-α-Λάγκο τις τελευταίες εβδομάδες. Amazon, Apple, Chevron, Citigroup, Bank of America, Goldman Sachs, Google, Meta, OpenAI, Pfizer και στο σύνολό του το φαρμακευτικό λόμπι, η Microsoft, η Coinbase ήταν μεταξύ των επιχειρηματικών κολοσσών που δώρισαν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο η κάθε μία τις τελευταίες ημέρες για το εναρκτήριο ταμείο του Τραμπ, το οποίο σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Public Citizen έως μεθαύριο ίσως αγγίξει το ποσό-ρεκόρ των 200 εκατ. δολαρίων. Πρόκειται, όπως επισημαίνει, για δωρητές μιας μικρής κατηγορίας πολύ πλούσιων επιχειρήσεων του τομέα της υψηλής τεχνολογίας, των κρυπτονομισμάτων, της ενέργειας, των χρηματοπιστωτικών και τραπεζικών υπηρεσιών, των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών, από εργολήπτες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης αλλά και εταιρείες που βρίσκονται στο στόχαστρο ερευνών και ευελπιστούν σε καλύτερη μεταχείριση. Δωρίζουν για να αγοράσουν επιρροή στη δημόσια πολιτική και μερίδιο στις κρατικές συμβάσεις.
Η εγκατάλειψη των πολιτικών πράσινης μετάβασης και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, για παράδειγμα, η προωθούμενη επέκταση αδειών εξόρυξης υδρογονανθράκων στην ενδοχώρα, η περαιτέρω αύξηση της παραγωγής, οι κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο, ο εξαναγκασμός των Ευρωπαίων «συμμάχων» στην αγορά του ακριβότερου υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ συνιστούν απόρροια αυτής της επιρροής που αγοράζει, επενδύοντας αδρά στον Τραμπ, ένας μόνο από τους παραπάνω σπόνσορές του, ο πετρελαϊκός τομέας. Οι δασμοί, η συνέχεια των επιθέσεων προς την Κίνα, η επιθετική ρητορική του Τραμπ αλλά και στο σύνολο της η εξωτερική πολιτική που σχεδιάζει να ακολουθήσει ο νέος πλανητάρχης έχουν ανάλογο στόχο: να στηρίξουν πάση θυσία τα συμφέροντα των επιχειρηματικών κολοσσών των ΗΠΑ και να καταστήσουν τους ήδη πάμπλουτους μεγαλομετόχους τους ακόμη πλουσιότερους.
Μπάμπης Μιχάλης
