Η έκθεση «Gilded Giving 2024: Saving Philanthropy from Wall Street» από το Institute for Policy Studies αποκαλύπτει ότι όλο και περισσότεροι υπερ-πλούσιοι δωρητές στις ΗΠΑ επιλέγουν να προσφέρουν τα χρήματά τους και άλλα περιουσιακά τους στοιχεία σε οντότητες που ελέγχουν οι ίδιοι, όπως τα ιδιωτικά ιδρύματα και τα συμβουλευτικά ταμεία δωρητών (DAFs), τα οποία διαχειρίζονται εταιρείες κερδοσκοπικού σκοπού του χρηματοπιστωτικού τομέα, κερδίζοντας φοροαπαλλαγές.
Το τέλος του έτους αποτελεί παραδοσιακά στον χριστιανικό κόσμο περίοδο προσφοράς προς τους αδυνάτους. Ορφανοτροφεία, γηροκομεία, τράπεζες τροφίμων και άλλα ανάλογα ιδρύματα ανταποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό στη δύσκολη αποστολή τους, χάρη στις σημαντικές δωρεές που δέχονται αυτήν την εποχή από τους φιλάνθρωπους.
Μια νέα έκθεση που κυκλοφόρησε στις αρχές αυτού του μήνα δίνει ωστόσο μια διαφορετική εικόνα από αυτήν που έχουμε οι περισσότεροι στο μυαλό μας για τη φιλανθρωπία, αναδεικνύοντας την υποκρισία των πλούσιων δωρητών αλλά και τη δόλια εμπλοκή του μονίμως διψασμένου για κέρδη χρηματοπιστωτικού τομέα σε αυτήν.
Η έκθεση -«Gilded Giving 2024: Saving Philanthropy from Wall Street»- που συντάχθηκε από το Institute for Policy Studies αποκαλύπτει ότι όλο και περισσότεροι υπερ-πλούσιοι δωρητές στις ΗΠΑ επιλέγουν να προσφέρουν τα χρήματά τους και άλλα περιουσιακά τους στοιχεία σε οντότητες που ελέγχουν οι ίδιοι, όπως τα ιδιωτικά ιδρύματα και τα συμβουλευτικά ταμεία δωρητών (DAFs), τα οποία διαχειρίζονται εταιρείες κερδοσκοπικού σκοπού του χρηματοπιστωτικού τομέα, όπως η Fidelity Investments και η Charles Schwab. Στη συνέχεια, αυτοί οι δύο μεσάζοντες αναλαμβάνουν θεωρητικά να καταβάλουν τα χρήματα προς τα φιλανθρωπικά ιδρύματα που εκτελούν έργο, όπως οι τράπεζες τροφίμων, τα ορφανοτροφεία, τα γηροκομεία κ.λπ.
Ωστόσο, αυτό συμβαίνει μόνο στη θεωρία. Η συντριπτική πλειονότητα των κεφαλαίων που μπαίνει στις παραπάνω οντότητες δεν φτάνει ποτέ στον τελικό της προορισμό. Και αυτό συμβαίνει επειδή τα ιδιωτικά ιδρύματα που συγκεντρώνουν τις δωρεές υποχρεούνται από τον νόμο να προσφέρουν μόλις το 5% των περιουσιακών τους στοιχείων κάθε χρόνο στα φιλανθρωπικά ιδρύματα, ενώ τα DAF’s δεν είναι καν υποχρεωμένα να καταβάλουν κάποια από τα κεφάλαια που συγκεντρώνουν.
Σύμφωνα με την έκθεση, πάνω από το 35% όλων των φιλανθρωπικών δωρεών στις ΗΠΑ εισρέει σήμερα σε αυτούς τους δύο ενδιάμεσους, οι οποίοι είχαν μέχρι πρόσφατα συνολικά σταθμευμένο στα ταμεία τους το εκρηκτικό ποσό του 1,7 τρισ. δολαρίων. Χρήματα που, αν η ροή τους είχε αφεθεί ελεύθερη, θα μπορούσαν να ανακουφίσουν εκατομμύρια ανθρώπους που αδυνατούν να καλύψουν βασικές τους ανάγκες.
Η έκθεση προβλέπει, μάλιστα, ότι, έως το 2028, οι μισές από τις φιλανθρωπικές δωρεές στις ΗΠΑ θα κατευθύνονται σε ιδιωτικά ιδρύματα και οντότητες DAF. Οι εταιρείες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της Wall Street που διαχειρίζονται αυτά, τα προωθούν ως ασφαλή τρόπο, για να έχουν οι πλούσιοι δωρητές άμεσες φορολογικές ελαφρύνσεις στη χρονιά που δωρίζουν. Αποκρύπτουν επιμελώς ότι οι ίδιες συμμετέχουν σε αυτά τα funds εισπράττοντας προμήθειες για υπηρεσίες διαχείρισης των περιουσιακών τους στοιχείων. Οι εταιρείες αυτές δεν έχουν κανένα οικονομικό κίνητρο για την αποστολή των χρημάτων, που δέχονται τα DAFs, στις τράπεζες τροφίμων, στα κέντρα ψυχικής υγείας και στα φιλανθρωπικά ιδρύματα που επιτελούν έργο. Είναι πιο κερδοφόρο για αυτές να διατηρούν τα περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση και να τα αβγατίζουν, όπως οποιοδήποτε άλλο χαρτοφυλάκιο επενδύσεων, τσεπώνοντας τις προμήθειες.
Οσο για τους υπόλοιπους, φορολογούμενους πολίτες, αυτοί απλά επιδοτούν αυτό το σύστημα. Για κάθε δολάριο που δωρίζει ένας δισεκατομμυριούχος σε φιλανθρωπικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένου του δικού του ιδρύματος ή ενός DAF, οι υπόλοιποι πολίτες συνδράμουν από την πλευρά τους με την απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους έως 74 σεντ.
Πρόκειται επί της ουσίας για μια καλοστημένη μηχανή, ένα φιλανθρωπικό σύστημα που λειτουργεί υπό το πέπλο της φιλευσπλαχνίας για το αποκλειστικό όφελος των πολυεκατομμυριούχων δωρητών και των εταιρειών του χρηματοπιστωτικού συστήματος που διαχειρίζονται τον πλούτο τους.
Το σύστημα αυτό ουδόλως ασχολείται με τις μη κερδοσκοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις, τους μικρούς δωρητές και τους φορολογούμενους πολίτες.
Η στρατηγική των DAF’s
Με τους ρυθμούς εισροής των δωρεών και τον ρυθμό αύξησης των περιουσιακών τους στοιχείων, έως το 2026 τα Ταμεία Συμβουλευτικής Δωρητών (DAF’s) θα έχουν συσσωρεύσει, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, τα 2 τρισ. δολάρια. Αποτελούν, σύμφωνα με τους τελευταίους, μέρος μιας ευρύτερης «βιομηχανίας υπεράσπισης του μεγάλου πλούτου» -η οποία συνίσταται από ειδικευμένους στα φορολογικά θέματα δικηγόρους, λογιστές και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, των οποίων τα συμφέροντα είναι περισσότερο προσανατολισμένα στο να βοηθήσουν τους πελάτες τους να αυξήσουν τα πλούτη τους, να ελαχιστοποιήσουν τους φόρους, να μεγιστοποιήσουν τη μεταφορά περιουσίας τους στους απογόνους και να καθαρίσουν μερικά από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία για τον εαυτό τους με τη μορφή αμοιβών, αντί για την υποστήριξη των φιλανθρωπικών σκοπών.
Τα DAF’s χρησιμοποιούνται στρατηγικά με αυτόν τον τρόπο, παρέχοντας για παράδειγμα στους δωρητές τη δυνατότητα να προσφέρουν σε αυτά μη μετρητά περιουσιακά στοιχεία. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι δωρητές ενός DAF μπορούν να προσφέρουν απευθείας σε αυτό μετοχές, ακίνητα και άλλα μη ταμειακά περιουσιακά στοιχεία, όταν οι αγορές πάνε καλά, απολαμβάνοντας έτσι εκπτώσεις φόρου εισοδήματος για τη δωρεά τους, ενώ ταυτόχρονα παραιτούνται και από την καταβολή φόρου κεφαλαιουχικών κερδών με την ανατίμησή τους.
Μπάμπης Μιχάλης
