Macro

«Μοναδική λύση είναι κοσμική και δημοκρατική κυβέρνηση»

Η Μάριαμ Ράουι (ψευδώνυμο) είναι ακτιβίστρια της RAWA (Επαναστατική Οργάνωση Γυναικών του Αφγανιστάν), πρώτη πολιτική οργάνωση αφγανών γυναικών που ιδρύθηκε το 1977 στη Καμπούλ και έδρασε/δρα και στους προσφυγικούς καταυλισμούς του Πακιστάν, όπου έχουν διαχρονικά καταφύγει 2,5 εκατ. Αφγανοί–ές λόγω των δραματικών εξελίξεων στη χώρα τους. Οργάνωση αντιφονταμελιστική και φεμινιστική, που πιστεύει ότι «χωρίς την ανεξαρτησία της χώρας δεν μπορούμε να κατακτήσουμε την ισότητα δικαιωμάτων ανδρών – γυναικών» και παλεύει πάνω από 40 χρόνια (τα περισσότερα στην παρανομία) για τα δικαιώματα των γυναικών και την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά και ενάντια στη σοβιετική κατοχή και τους τζιχαντιστές, το καθεστώς Ταλιμπάν και την κατοχή των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ. «Αν και δεν είμαστε μια ΜΚΟ, μπροστά στις ανάγκες των γυναικών και τις συνθήκες φτώχειας της χώρας μας, πιστεύουμε ότι οι γυναίκες για να μπορέσουν να αποκτήσουν οικονομική ανεξαρτησία και κάποια μορφή στήριξης, έχουν ανάγκη από κοινωνικές υπηρεσίες. Προσπαθούμε, λοιπόν, να ενισχύσουμε τις γυναίκες δημιουργώντας παράνομα σχολεία για κορίτσια και γυναίκες, εργαστήρια εκμάθησης κάποιας τέχνης και παρέχοντας ιατρική περίθαλψη. Όλα αυτά τα χρόνια, γυναίκες της RAWA δέχθηκαν επιθέσεις, φυλακίστηκαν, ενώ η ιδρύτρια της οργάνωσης –η 30χρονη ποιήτρια Μίνα– δολοφονήθηκε στο Πακιστάν το 1987. Μετά την πτώση των Ταλιμπάν επέστρεψαν ουσιαστικά στο Αφγανιστάν και συνεχίζουν τη δράση τους.

Η Μάριαμ Ράουι έχει επισκεφτεί ως εκπρόσωπος της RAWA την Αθήνα (1/2002), καλεσμένη από το Φεμινιστικό Κέντρο Αθήνας, στο πλαίσιο της πολύμορφης καμπάνιας «Αλληλεγγύη στις γυναίκες του Αφγανιστάν», που είχε πολύ μεγάλη ανταπόκριση, πολιτική και οικονομική. Η «Εποχή» είχε προβάλλει συστηματικά την καμπάνια. Στις 16 Αυγούστου, η Μάριαμ Ράουι έδωσε μια εκτενή συνέντευξη στη Τάνια Λεσκάνο για το ηλεκτρονικό περιοδικό Rebeliόn. Για να γίνει εφικτή η δημοσίευση του μεγαλύτερου δυνατού τμήματός στην «Εποχή» επινοήθηκε/επιλέχθηκε η μορφή κειμένου με τις απαντήσεις της:

Θρησκευτικός φονταμενταλισμός

Η μοναδική λύση για βαθειά βελτίωση και πραγματική αλλαγή της κατάστασης στο Αφγανιστάν είναι η εγκαθίδρυση κοσμικής και δημοκρατικής κυβέρνησης. Υπερασπιζόμαστε το κοσμικό σύστημα, γιατί τα τελευταία 40 χρόνια είδαμε ότι όταν πήρε την εξουσία ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, χρησιμοποίησε τη θρησκεία σαν ένα όπλο κατά του λαού μας. Μόνο μια δημοκρατική κυβέρνηση που δεν θα έχει καμία σχέση με τη θρησκεία μπορεί να εγγυηθεί τα δικαιώματα των γυναικών και των μειοψηφιών, καθώς και κοινωνικές ελευθερίες.

Πιστεύουμε ότι η θρησκεία είναι προσωπική επιλογή. Όμως η φονταμενταλιστική νοοτροπία είναι εντελώς διαφορετική. Θέλουν να ελέγχουν μέσω της θρησκείας όλα τα άτομα και κάθε έκφραση της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων της πολιτικής και της κυβέρνησης. Πιστεύω, δυστυχώς, ότι η θρησκεία, όλες οι θρησκείες, είναι περιοριστικές.

Το νέο προσωπείο των Ταλιμπάν

Είμαστε σίγουρες ότι η νοοτροπία τους, τα πιστεύω τους είναι ο φονταμενταλισμός και η τρομοκρατία. Δεν άλλαξαν καθόλου. Έμαθαν, όμως, κάποια πράγματα από την εποχή που ήταν στην εξουσία. Κατάλαβαν την αναγκαιότητα να δείχνεις άλλο πρόσωπο στη διεθνή κοινότητα, να δείχνεις ότι άλλαξες πολύ. Έμαθαν ότι χωρίς διεθνή στήριξη και καλές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες δεν μπορούν να σταθούν στην εξουσία για πολύ χρόνο. Η πιθανότερη αλλαγή τους θα είναι οι διεθνείς σχέσεις. Μπήκαν στην Καμπούλ χωρίς βία, επειδή είχαν προειδοποιηθεί από την πλειοψηφία των κυβερνήσεων ότι αν ασκήσουν βία δεν θα τους αναγνώριζαν ως επίσημη κυβέρνηση.

Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Στις συζητήσεις για την ειρήνη στο Κατάρ δεν είπαν λέξη για δικαιώματα των γυναικών. Διαβεβαίωσαν μόνο ότι θα τα προστατεύσουν στο πλαίσιο, όμως, της Σαρίας (ισλαμικός νόμος), που τα περιορίζει ασφυκτικά. Στις συνεντεύξεις, εξάλλου, που δίνουν μετά τις 15 Αυγούστου που πήραν την εξουσία λένε ότι οι γυναίκες μπορούν να γυρίσουν στην εργασία τους με την προϋπόθεση να είναι ντυμένες, σύμφωνα με τη θρησκεία, δηλαδή μπούργκα ή τουρμπάν.

Πιστεύω ότι όταν θα έχουν τον πλήρη έλεγχο της κυβέρνησης θα δείξουν το πραγματικό τους πρόσωπο και θα αλλάξουν τους νόμους. Ακόμα και αν πιεζόμενοι κάνουν εκλογές και λειτουργήσει Βουλή, οι νέοι νόμοι που θα ψηφιστούν θα ενισχύουν τα πιστεύω τους.

Οι νέοι άντρες στηρίζουν τους Ταλιμπάν;

Στο ερώτημα αυτό δεν μπορώ να απαντήσω με ναι ή όχι, γιατί οι συνθήκες είναι διαφορετικές σε κάθε περιοχή. Σε αρκετές αγροτικές περιοχές οι άνθρωποι και κυρίως οι άντρες ήταν πρόθυμοι να αποδεχτούν τους Ταλιμπάν, αφού όλα αυτά τα χρόνια αυτοί είχαν ουσιαστικά την εξουσία με τις θρησκευτικές επιτροπές τους και τα ισλαμικά σχολεία (μαντράσας). Επίσης, τα σχολεία δεν λειτουργούσαν, αλλά τα μαντράσας είχαν χιλιάδες παιδιά. Πολλές οικογένειες ήταν τόσο φτωχές που δεν μπορούσαν να ταΐσουν τα παιδιά τους και τα έστελναν στα μαντράσας για να επιβιώσουν. Η φθαρμένη και διεφθαρμένη κυβέρνηση Καρζάι άνοιξε την πόρτα, ώστε οι Ταλιμπάν να είναι ευπρόσδεκτοι.

Είμαι απολύτως σίγουρη ότι στις πόλεις η κατάσταση είναι διαφορετική. Υπάρχει μια νέα γενιά πολύ πιο μορφωμένη, που πιστεύει στην ισότητα και στα δικαιώματα των γυναικών. Χιλιάδες οικογένειες ήταν περήφανες που έστελναν τα κορίτσια τους στο σχολείο, που δούλευαν. Δεν τους είναι εύκολο να αποδεχτούν τη νοοτροπία των Ταλιμπάν. Και τί θα γίνει με τις χιλιάδες χήρες που για να αναθρέψουν τα παιδιά τους εργάζονται; Τί θα γίνει με τα τόσα πολλά κορίτσια που έχασαν τους γονείς τους σε επίθεση αυτοκτονίας και εργάζονται για να επιβιώσουν και τα μικρότερα αδέλφια τους; Θα είναι πολύ δύσκολο για το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας να αποδεχτούν περιορισμούς στην εργασία των γυναικών.

Η υποκριτική στάση της Δύσης

Τα τελευταία σαράντα χρόνια οι κυβερνήσεις της Δύσης και κυρίως οι ΗΠΑ ποτέ δεν σκέφτηκαν τον αφγανικό λαό, ποτέ δεν ήταν φίλοι αυτού του λαού. Κοίταζαν μόνο τα συμφέροντά τους και προσπάθησαν να στηρίξουν την τρομοκρατία και τον φονταμενταλισμό στο όνομα των δικαιωμάτων των γυναικών και της δημοκρατίας.

Μετά τις 11 Σεπτέμβρη και τις μετέπειτα επιθέσεις στο Αφγανιστάν, υπήρξαν και στην Ευρώπη διαδηλώσεις για να ακουστεί η φωνή του αφγανικού λαού και ειδικότερα των γυναικών. Τα τελευταία χρόνια το Αφγανιστάν ξεχάστηκε εντελώς, ενώ η κατάσταση στη χώρα παρουσιαζόταν θετικά από τα ΜΜΕ και πολλά ΜΚΔ.

Πρώτες εξελίξεις στον διεθνή χώρο

Βρισκόμαστε σε πολιορκία όχι μόνο από τους Ταλιμπάν, αλλά και από γειτονικές χώρες που θέλουν ανοιχτά να έχουν ρόλο στις εξελίξεις όπως το Ιράν και το Ιράκ, αλλά και την Τουρκία. Το πιο, ωστόσο, ανησυχητικό είναι ότι η νέα κατάσταση είναι καλοδεχούμενη από την Αλ Κάϊντα, το ISIS, και τα φονταμενταλιστικά δίκτυα όλου του κόσμου. Είμαι σίγουρη ότι με στήριξη της κυβέρνησης το Αφγανιστάν, για μια ακόμα φορά, θα μετατραπεί σε κέντρο όλων αυτών των οργανώσεων.

Είναι πλέον γνωστό ότι οι Ταλιμπάν δεν αποτελούν ενιαία οργάνωση, αλλά έχει φράξιες που πολλές από αυτές συνδέονται με διάφορες χώρες π.χ Κίνα, Ιράν, Πακιστάν… Το κουβάρι μόλις έχει αρχίσει να ξετυλίγεται.

Αναζήτηση νέων μορφών αντίστασης

Όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Είμαστε σε διαδικασίες αναζήτησης νέων διαδρομών, επειδή το πιθανότερο είναι να αναγκαστούμε να αλλάξουμε ορισμένα πράγματα. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε αποφασισμένες να συνεχίσουμε τη δράση μας, ακόμα και με τους Ταλιμπάν. Υπάρχει ελπίδα. Θα χρειαστεί χρόνος για να οργανωθούμε καλύτερα και να ανοιχτούν νέοι δρόμοι. Είναι ελπιδοφόρο ότι την πρώτη νύχτα των Ταλιμπάν στην αυστηρά ελεγχόμενη από αυτούς Καμπούλ, μια γυναίκα έγραψε στους τοίχους της πόλης συνθήματα, όπως «θάνατος στους Ταλιμπάν».

Γεωργία Ντούσια

Πηγή:Η Εποχή