Στις 19 και 20 Νοεμβρίου, στο Τόκιο, σε μια αίθουσα ξενοδοχείου κοντά στο γραφείο του Ιάπωνα πρωθυπουργού, συνεδρίασε η «Τριμερής Επιτροπή»: Πρόκειται για μια αινιγματική οργάνωση- κάτι σαν την ευρωπαϊκή Λέσχη Μπίλντερμπεργκ.
Η Τριμερής Επιτροπή ιδρύθηκε το 1973 από τον τραπεζίτη Ντέιβιντ Ροκφέλερ στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου με στόχο να καθοδηγήσει την «τριμερή» εταιρική σχέση ασφαλείας ΗΠΑ-Ιαπωνίας-Ευρώπης. Ο Ροκφέλερ, που έφυγε από τη ζωή το 2017 φημολογείται ότι κατάφερε και έχτισε ένα παγκόσμιο δίκτυο το οποίο διαμόρφωνε όλες τις σημαντικές οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στον πλανήτη, γνωστό και ως η «Νέα Παγκόσμια Τάξη», την οποία εκθείαζε. «Είμαστε στα πρόθυρα μιας διεθνούς μεταμόρφωσης. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι μια μεγάλη παγκόσμια κρίση και τα Έθνη της Γης θα αποδεχθούν τη Νέα Παγκόσμια Τάξη» είχε δηλώσει.
Ο Ροκφέλερ είχε κατηγορηθεί ότι δρα κατά των Ηνωμένων Πολιτειών υπέρ άλλων κρατών ή συνασπισμών κρατών προς προσωπικό του όφελος. Στα σχόλια αυτά είχε απαντήσει: «Κάποιοι πιστεύουν ότι είμαστε μέλος μιας κρυφής ελίτ που δρα ενάντια στα συμφέροντα των ΗΠΑ. Χαρακτηρίζουν εμένα και την οικογένειά μου ως διεθνιστές και συνωμότες που σχεδιάζουν με άλλους στον κόσμο για να καθιερώσουν ένα πιο ολοκληρωμένο διεθνές οικονομικοπολιτικό οικοδόμημα. Έναν νέο κόσμο αν θέλετε. Σε αυτές τις κατηγορίες δηλώνω ένοχος και είμαι περήφανος για αυτό»
Μπλίνκεν και Σάλιβαν
Η Τριμερής Επιτροπή συγκέντρωσε, κατά καιρούς, εξέχουσες προσωπικότητες για να συζητήσουν και να προτείνουν λύσεις σε μερικά από τα πιο περίπλοκα προβλήματα του κόσμου.
Τα στελέχη της Επιτροπής συνεδριάζουν με πλήρη μυστικότητα και περιγράφουν την πρωτοβουλία τους ως μια εστία για την «επώαση ιδεών και τη διαμόρφωση σχέσεων μεταξύ τομέων και γεωγραφικών περιοχών», αλλά και ως «ομάδα χωρών που μοιράζονται κοινές αξίες για το διεθνές δίκαιο, τις ανοιχτές οικονομίες και κοινωνίες και τις δημοκρατικές αρχές».
Η διοικητική δομή της Επιτροπής περιλαμβάνει σημαντικές προσωπικότητες και από τις τρεις γεωγραφικές περιοχές από τις οποίες προέρχονται τα μέλη. Ανάμεσα στα διάφορα ονόματα, που έχουν λάβει επανειλημμένα μέρος σε προηγούμενες εργασίες της Τριμερούς Επιτροπής, είναι ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρέντρικσεν και ο Ινδός Υπουργός Εξωτερικών Σουμπραχμανιάμ Τζαισανκάρ.
Υπάρχει μια βορειοαμερικανική ομάδα, η οποία καλύπτει τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και το Μεξικό, μια ευρωπαϊκή ομάδα, και τέλος μια ομάδα Ασίας-Ειρηνικού, που περιλαμβάνει την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τα μέλη του ASEAN, την Αυστραλία, την Κίνα, την Ινδία και τη Νέα Ζηλανδία. Κάθε ομάδα έχει τη δική της προεδρία. Η ηγεσία είναι συλλογική, ενώ τα τρία περιφερειακά προεδρεία υποστηρίζονται από μια Εκτελεστική Επιτροπή.
Για πρώτη φορά μετείχαν δημοσιογράφοι
Η φετινή συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στο Τόκιο, ήταν η πρώτη από την αρχή της πανδημίας. Για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια, οι εργασίες της επιτροπής, όλες οι συνεδριάσεις, ήταν ανοιχτές σε τρεις δημοσιογράφους από το Nikkei Asia, οι οποίοι έτσι μπόρεσαν να συμμετάσχουν στη συνεδρίαση της Ομάδας Ασίας Ειρηνικού, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ανέφεραν τους συμμετέχοντες ονομαστικά .
Από τους τρεις Ιάπωνες δημοσιογράφους μάθαμε ότι στην ιαπωνική συνάντηση προέκυψαν ενδιαφέροντα στοιχεία. Κάτι που θα μπορούσε, τουλάχιστον εν μέρει, να διαμορφώσει το εγγύς μέλλον του πλανήτη.
Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν ένας νεαρός Ιάπωνας πολιτικός, που θεωρείται πιθανός μελλοντικός πρωθυπουργός, διάφοροι πρώην αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών και ακόμη και συγγενής της ιαπωνικής αυτοκρατορικής οικογένειας
Οι δημοσιογράφοι του Nikkei επισημαίνουν την ύπαρξη ενός ρήγματος, μιας απόκλιση απόψεων, η οποία μπορούσε να γίνει ολοένα και πιο εμφανής μεταξύ των εκπροσώπων της Ασίας και των άλλων «πτερύγων» του οργανισμού ( Αμερική και Ευρώπη ). «Πιστεύουμε ότι η πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Ασίας, ιδιαίτερα έναντι της Κίνας, είναι στενόμυαλη και άκαμπτη. Θέλουμε οι άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες να αναγνωρίσουν τις διάφορες ασιατικές προοπτικές», δήλωσε ο Μασαχίσα Ικέντα, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Τριμερούς Επιτροπής και διευθυντής της Ομάδας Ασίας Ειρηνικού .
Ρήγμα με την Ασία
Με άλλα λόγια, χωρίς τη συμβολή της Ασίας υπάρχει ο κίνδυνος οι Ηνωμένες Πολιτείες να οδηγήσουν τον κόσμο σε μια επικίνδυνη κατεύθυνση.
«Πρέπει να εμπλέξουμε την Κίνα . Αν αναγκάσουμε τις χώρες να επιλέξουν πλευρά, τα έθνη της Νοτιοανατολικής Ασίας θα επιλέξουν την Κίνα. Το κλειδί είναι να μην τους αναγκάσουμε να επιλέξουν», είπε ένα άλλο μέλος της Επιτροπής, σύμφωνα με τους δημοσιογράφους της Nikkei Review .
Η ελπίδα ότι με την ένταξη του Πεκίνου σε διεθνείς θεσμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, θα έκανε την Κίνα να μοιάζει περισσότερο με τα δυτικά έθνη, έχει «πεθάνει». Η τελευταία απόπειρα, που θεωρείται εκ των υστέρων ανεπιτυχής, έγινε από την κυβέρνηση Ομπάμα. Πρώτα ο Ντόναλντ Τραμπ και μετά ο Τζο Μπάιντεν έχουν υιοθετήσει πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις.
Στην στρατηγική εθνικής ασφάλειας, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, η κυβέρνηση Μπάιντεν χαρακτήρισε την Κίνα ως «τον μοναδικό ανταγωνιστή με την πρόθεση τόσο να αναδιαμορφώσει τη διεθνή τάξη όσο και την οικονομική, διπλωματική, στρατιωτική και τεχνολογική επιτυχία».
Ελέφαντες και βατράχια
Ωστόσο, η ιδέα μιας μεγαλύτερης συμμετοχής της Κίνας δεν έχει πεθάνει στην Τριμερή Επιτροπή, ειδικά μεταξύ των μελών της Ομάδας Ασίας-Ειρηνικού. «Όταν δύο ελέφαντες τσακώνονται, την πληρώνουν τα βατράχια μυρμήγκια. Όταν δύο ελέφαντες πολεμούν μέχρι θανάτου, θα είμαστε όλοι νεκροί. Και το ερώτημα είναι: για ποιο πράγμα;», επεσήμαναν οι παρευρισκόμενοι, αναφερόμενοι στην αντιπαλότητα μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τη συνάντηση του Τόκιο, οι ασιατικές ελίτ είναι νευρικές ότι ο κόσμος οδεύει σε λάθος κατεύθυνση, η οποία θα περιελάμβανε τόσο την εντατικοποίηση του σινο-αμερικανικού ανταγωνισμού όσο και την επακόλουθη οικονομική αποσύνδεση από το Πεκίνο.
Οι δημοσιογράφοι του Nikkei Review είπαν ότι το πρόβλημα, σύμφωνα με πολλούς συμμετέχοντες, είναι μια τάση στις Ηνωμένες Πολιτείες να εξάγουν την ιδεολογία τους δημιουργώντας ένα επικίνδυνο παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. «Πρέπει να αναπτύξουμε μια βιώσιμη στρατηγική για να πείσουμε και να δεσμεύσουμε χώρες που σκέφτονται διαφορετικά», σημείωσαν Ασιάτες ακαδημαϊκοί.
Ένας Ινδός συμμετέχων μίλησε για την ανάγκη προσαρμογής της διεθνούς κοινότητας σε μια αναπτυσσόμενη Ασία: «Οι περισσότεροι παγκόσμιοι θεσμοί, το κέντρο βάρους ήταν πάντα στη Δύση. Αυτό σαφώς πρέπει να αλλάξει. Η Ασία-Ειρηνικός πρέπει να είναι το σημείο αγκύρωσης και δεν υπάρχει περίπτωση να θέλουμε να φύγει η Κίνα».
Ένας Νοτιοκορεάτης οικονομολόγος τόνισε ότι η Σεούλ αναπόφευκτα θα έπρεπε να επιλέξει μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας: και αυτό θα ισχύει για πολλές άλλες κυβερνήσεις. Η Ασία, επομένως, θα συνεχίσει να πιέζει για την παγκοσμιοποίηση, υιοθετώντας μια αναμφισβήτητα διαφορετική θέση από τη Δύση. Η ιδέα του μέλλοντος είναι επομένως ασύμμετρη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να οδηγήσει σε σύγκρουση.
Μιχάλης Ψύλος
